Kabelbedrijf UPC krijgt op de beurs klap na klap, maar twee topmanagers werden vorig jaar rijk. In Amerika geven UPC en grootaandeelhouder UnitedGlobalCom openheid over de virtuele opties, het vliegtuig, de leningen en de familierelaties.

Door onze redacteur MENNO TAMMINGA

AMSTERDAM, 5 APRIL. Het bedrijf maakt een miljardenverlies, de aandelenkoers is als een zandzak waar beursboksers naar hartelust op meppen en de twee hoogste managers genieten van hun aandelenopties.

UPC, marktleider op de Nederlandse en Europese kabel, en verder actief als internet- en telefoonbedrijf, maakte vorig jaar 2 miljard gulden verlies, de koers stortte gisteren nog eens met 18 procent in naar 5,20 euro.

Beleggers zijn nerveus. Over de verliezen bij UPC. Over de financiële positie van de grootaandeelhouder (54,7 procent) van UPC, het in Denver gevestigde UnitedGlobalCom.

De banden tussen UPC en UnitedGlobalCom zijn hecht, financieel, maar ook persoonlijk. De vader van topman Mark Schneider van UPC, Gene, is president-commissaris en een controlerend aandeelhouder van UnitedGlobalCom. Marks zus Tina is commissaris bij UPC. De moedermaatschappij is de belangrijkste kapitaalverschaffer van UPC, dat steeds weer vers eigen vermogen nodig heeft omdat de aanhoudende verliezen de financiële buffers steeds weer wegvagen.

Maar hoe kapitaalkrachtig is UnitedGlobalCom? Deze week werd duidelijk dat het eind vorig jaar meer schulden en verliezen had dan bezittingen: de financiële buffers zijn negatief geworden. En dat terwijl United GlobalCom aan UPC in februari nog de toezegging had gedaan om voor een miljard dollar nieuwe aandelen te kopen.

Daarvoor moet UnitedGlobalCom op zijn beurt een nieuw beroep doen (1,4 miljard dollar) op een zakenpartner, die vorig jaar aan boord kwam: Liberty Media, een aan de Amerikaanse telefoongigant AT&T gelieerde media-investeerder, die wordt geleid door de tycoon John Malone.

De verliezen van UPC staan opmerkelijk hoge optiewinsten voor twee topmanagers van UPC niet in de weg. Topman Mark Schneider verdiende 3,1 miljoen dollar met virtuele opties op aandelen van de telefoondochter van UPC, Chello genaamd. Zijn tweede man, John Riordan, deed het nog iets beter. Ook hij had virtuele Chello-opties en hij verdiende daarmee ruim 3,3 miljoen dollar. Chello zou vorig jaar naar de effectenbeurs gaan, maar ging niet. Het klimaat zat tegen. Na een beursgang hadden de aandelen en daarmee ook de opties een objectieve, op de markt tot stand gekomen waarde gehad. Nu hebben de commissarissen van UPC een prijs vastgesteld. Commissarissen die in meerderheid gelieerd zijn aan of in dienst van UnitedGlobal Com.

De grootste klapper maakte John Riordan met opties op aandelen UPC zelf: 50 miljoen euro, bijna het honderdvoudige van zijn basissalaris van 523.494 euro. Op de eerstkomende aandeelhoudersvergadering van UPC, op 17 mei, waar de bestuurders en commissarissen verantwoording moeten afleggen, belooft het druk te worden. De Vereniging van Effectenbezitters wil tekst en uitleg over de optiebeloningen. Ook verscheidene grote Nederlandse pensioenfondsen zullen daar aanwezig zijn.

De bedragen over de optiewinsten staan vermeld in enkele pakken papier die UPC bij de Amerikaanse beurstoezichthouder, de Securities & Exchange Commission (SEC), heeft gedeponeerd. Consumenten mogen klagen over de dienstverlening van UPC, beleggers mogen blij zijn dat UPC niet alleen op de Amsterdamse, maar ook op de Amerikaanse effectenbeurs is genoteerd. UPC volgt de de Amerikaanse regels, die heel wat strenger zijn dan die in Nederland.

De informatie die UPC en UnitedGlobalCom bij de SEC deponeerden, wemelt van financiële en persoonlijke gegevens die in Nederland niet vermeld hoeven te worden. Zo heeft Riordan vorig jaar en dit jaar en Schneider jr. vorig jaar geld geleend van UnitedGlobalCom om "aan persoonlijke verplichtingen te voldoen zonder aandelen in het bedrijf of UPC te verkopen". Riordan heeft een schuld (per 22 maart) van 5.232.862 dollar, Schneider jr. van 1.450.778 dollar.

Schneider jr. miste vorig jaar meer dan een kwart van de vergaderingen van zijn eigen raad van bestuur. En dat terwijl hij gebruik kan maken, zij met mate, van het bedrijfsvliegtuig om op en neer te vliegen van de Verenigde Staten naar Europa. Want Schneider is formeel niet in dienst van UPC, hij is hier gedetacheerd. Zijn echte baas is UnitedGlobalCom.