Wat gebeurt er nu de lang verwachte verloving bekend wordt gemaakt? Voorlopig antwoord op enkele vragen.

Door onze politieke redactie

DEN HAAG, 30 MAART. Een spervuur van vragen ontbrandt nu het lang verwachte Huwelijk dan toch eindelijk aanstaande is. Vooralsnog zijn er meer vragen te bedenken dan er antwoorden te geven zijn. Een deel van de antwoorden komt vanavond als koningin, premier en prins tot het volk spreken. Maar zij zullen ook veel vragen onbeantwoord laten, omdat die betrekking hebben op het beraad in de boezem van de regering, waarover geen mededeling wordt gedaan. In de kringen van hof, kabinet en parlement valt meer te vernemen, maar slechts onder de strikte voorwaarde van anonimiteit. Het leidt tot voorlopige antwoorden op enkele vragen die velen bezighouden en die een rol kunnen spelen in het parlementaire debat dat, na langdurig stilzwijgen, op afzienbare termijn kan worden gevoerd.

Waarom nu de aankondiging? Tot in hofkring klinkt verbazing over de aankondiging van het aanstaande huwelijk. Nog onlangs werd van die zijde bezworen dat 'problemen', met name over de positie van Máxima's vader tijdens ceremonies, nog lang niet overwonnen waren. Premier Kok zou zich krachtig teweer hebben gesteld tegen verzoeken van koninklijke zijde om tot compromissen te komen over de eventuele aanwezigheid van vader Zorreguieta in Nederland. De familie Zorreguieta heeft de ophef in Nederland lange tijd niet kunnen begrijpen. Een enkele bron weet te melden dat de koninklijke familie zelfs de Spaanse koning Juan Carlos ter bemiddeling heeft ingeschakeld.

De officiële aankondiging van de verloving zou in een stroomversnelling zijn gekomen door ophef, drie weken geleden, over uitspraken van de kroonprins in New York, waar hij verwees naar een brief van ex-dictator Videla in een Argentijnse krant. Dit kwam hem te staan op een schrobbering van premier Kok, wat intern nieuwe emoties in de discussie over een koninklijk huwelijk zou hebben opgewekt. Vervolgens is geoordeeld dat de relatie tussen de prins en Máxima niet langer zou mogen worden blootgesteld aan verder escalerende druk van buitenaf, waarna de datum voor de verloving toch nog betrekkelijk onverwachts is vastgesteld.

Wat is nu de discussie? Publieke, publicitaire vreugde, kritische vragen en verontwaardiging zullen elkaar afwisselen. Schrijfster Mies Bouhuys en Tweede-Kamerlid Van Walsem (D66) hebben reeds opnieuw verontwaardiging geuit over de aanstaande Oranje-liaison met een 'foute' Argentijnse familie. Ook oud-ambassadeur Mourik, die eerder een strafzaak in Nederland tegen Jorge Zorreguieta van de grond probeerde te krijgen, zal zich in de discussie mengen. Vanavond wordt scherp gelet op de bewoordingen waarin premier Kok en Máxima zullen spreken over de Argentijnse dictatuur. Kritische vragen zullen waarschijnlijk rijzen over het moment van blijde aankondiging, nu de agrarische sector met de epidemie van mond- en klauwzeer wordt geconfronteerd.

Hoe verder? De regering zal nog voor het zomerreces een Toestemmingswet bij de Staten-Generaal indienen. De wet zal waarschijnlijk met een brede parlementaire meerderheid worden aangenomen, maar niet zonder een uitvoerig debat en niet zonder de tegenstemmen van een onbekend aantal parlementariërs uit de fracties van D66, GroenLinks, de SP en mogelijk de PvdA. De SGP zal melding maken van teleurstelling over de katholieke achtergrond van de mogelijk aanstaande Koningin der Nederlanden.