NIEUWSSELECTIE 
 KORT NIEUWS 
 RADIO & TELEVISIE 
 MEDIA 

S e l e c t i e

PETER DE BRUIJN
Escape from Alcatraz is nèt geen echte klassieker. De film vertelt het waargebeurde verhaal van drie gevangenen die in 1962 wisten te ontsnappen uit de beruchte 'super-gevangenis' op het eiland Alcatraz in de Baai van San Francisco. Brein achter de ontsnapping was bankrover Frank Morris - Clint Eastwood in zijn standaardrol van stille, maar niet ongevoelige loner. Eastwood werkte in Escape from Alcatraz voor het laatst samen met regisseur Don Siegel, met wie hij eerder onder meer de eerste Dirty Harry-film had gemaakt.

Siegels realistische vertelstijl sluit ook in Escape from Alcatraz perfect aan bij het minimalistische acteerwerk van Eastwood. Hij gebruikte bijvoorbeeld slechts spaarzaam muziek; de sinistere geluiden van de door weer en wind langzaam afbrokkelende gevangenis - het gebouw is bijna een personage - vormen een effectieve soundtrack. De schaarse dialogen zijn scherp en hoogst citeerbaar: 'In Alcatraz maken we geen goede burgers, maar we maken verdomd goede gevangenen'. De film is ook prachtig op locatie gefilmd door Eastwoods vaste camerateam onder leiding van Bruce Surtees. Er wordt fraai afgewisseld tussen scènes in het scherpe tegenlicht van de zon boven de Baai van San Franciso en spaarzaam belichte scènes in het holst van de nacht, waarin minitieus is te zien hoe de gevangenen hun ontsnapping voorbereiden. Ze maken onder meer poppen van papier maché, waardoor het lijkt alsof ze in bed liggen. Voor knutselaars is Escape from Alcatraz een absolute aanrader. Maar de film maakt te vaak een knieval voor de typische clichés van gevangenisfilms. De gevangenen zijn stereotypen, inclusief de vertrouwde dikke, psychopatische medegevangene, die Eastwood tot zijn nieuwe punk wil maken. De gevangenisdirecteur is net te opzichtig een neurotische sadist. Ook de sentimentele gesprekjes tijdens het bezoekuur ontbreken niet. Dan is er nog de versleten symboliek. Bloemen en schilderijen van vogels doen in Escape from Alcatraz onbeschaamd dienst als symbool voor de vrijheid. Aan het einde vindt de gevangenisdirecteur een chrysant, de geliefde bloem van een van de gevangenen, op een naburig eiland. Daarmee wordt de suggestie gewekt dat de spectaculaire ontsnappping is geslaagd. In werkelijkheid is van de gevangenen nooit een spoor teruggevonden en zijn ze waarschijnlijk verdronken. In zijn vijandige biografie Clint. The Life and the Legend schrijft Patrick McGillian dat Siegel de film een ambigu einde wilde geven, maar dat Eastwood op het laatste moment ingreep en deze slot-scène heeft toegevoegd. Jammer.

Escape from Alcatraz (Donald Siegel, VS, 1979), SBS6, 20.30-22.35u