EEN GROTER elektronisch probleem bedreigt de overheid dan het millenniumprobleem ooit is geweest: het blijvend veronachtzamen van het digitale erfgoed. Zo waarschuwt de Tilburgse hoogleraar recht en informatisering Corien Prins in de jongste aflevering van het Juristenblad. Papieren archieven vinden we bij toeval misschien nog wel eens terug. Digitale archieven daarentegen zijn we bij slordig beheer veelal definitief kwijt.

De overheid is al aardig aan het digitaliseren, zo blijkt uit een nulmeting van minister Van Boxtel, die over de elektronische overheidsloketten gaat. Zijn doelstelling is om volgend jaar ten minste een kwart van de overheidsdienstverlening die daarvoor in aanmerking komt, elektronisch te laten verlopen. Volgens de nulmeting zit het rijk al ruim boven deze norm. Achterblijvers zijn vooral de kleine gemeenten en de politie.

Van Boxtel is ook bezig om de elektronische bevolkingsboekhouding aan te vullen met een basisbestand voor onroerend goed en een bedrijvenregister. De burger wordt een chipkaart toebedacht die met behulp van biometrie (onveranderlijke lichaamskenmerken) wordt verzegeld. Zo wordt de samenleving steeds doorzichtiger voor de overheid. Maar voor blikken in omgekeerde richting trekken overheidsdiensten zich steeds meer terug in een elektronische nevel van vluchtige e-mailberichten. Als er niet snel iets wordt gedaan is een parlementaire enquête als die van Van Traa cum suis naar bijzondere politiemethoden onmogelijk, waarschuwde de voorganger van Van Boxtel al.

DE MINISTER is nu het project "Handelingsbank" begonnen. Dit voorziet in het ontwikkelen van speciale architectuur om de werkzaamheden van de overheid te beschrijven en vast te houden terwijl de gebruikte systemen elkaar in snel tempo aflossen. Van Boxtel spreekt van een "enorme uitdaging" en merkt op dat kennis op dit gebied, ook in het buitenland, nauwelijks voorhanden is. Wachten tot er wat meer inzicht is vormt voor adviesorganen van de overheid dan weer een reden om regels voor elektronische archivering, die dan tenminste al klaar liggen, toch maar weer tegen te houden, noteert Prins. Zo draait het geheugen van de overheid steeds verder weg in een digitale draaikolk.