Het Braziliaanse olieplatform Petrobas-36 dreigt sinds afgelopen donderdag te zinken nadat deze grootste drijvende boorinstallatie ter wereld slagzij maakt ten gevolge van drie explosies. De situatie is nu stabiel maar kritiek.

Door onzer redacteur KAREL KNIP

ROTTERDAM, 19 MAART. De toestand aan boord van het zwaar beschadigde Braziliaanse olieplatform Petrobras-36 is stabiel en zelfs licht verbeterd. Maar de omvangrijke bergingspogingen worden gehinderd door slecht weer. Een woordvoerder van de Braziliaanse staatsonderneming Petrobras noemde de situatie nog kritiek, maar toonde zich toch optimistisch.

De angst dat de Petrobras-36 door de beschadigingen na de explosies van vorige week donderdag zou zinken, lijkt inmiddels geweken. Bij het ongeluk, waarbij de Petrobras-36 een slagzij van dertig graden opliep, ontstond brand en kwamen tenminste 10 van de 175 werknemers die aan boord waren om het leven. Tot op heden is geen noemenswaardige hoeveelheid olie ontsnapt.

Bij de reparatie en berging zijn 350 technici en duikers betrokken. Petrobras heeft ook de hulp ingeroepen van experts uit de VS en Nederland (Smit Tak). Door het wegpompen van water en het inblazen van lucht en stikstof is men erin geslaagd de slagzij van 30 graden terug te brengen tot 24 graden. Bij de werkzaamheden wordt gebruik gemaakt van een mini-onderzeebootje. Het platform wordt omringd door schepen die hulpmiddelen aan boord hebben voor de bestrijding van olie, mocht die vrijkomen.

Over de oorzaak van de explosies is nog niets bekend. Aannemelijk is dat een gaslek daarvan de oorzaak was. Het zogenoemde Roncador-veld waarboven de Petrobras-36 is gestationeerd bevat behalve olie ook een aanzienlijke hoevelheid gas.

De Petrobras-36 ligt in water van ruim 1.300 meter diep op een afstand van ongeveer 130 kilometer uit de kust van Rio de Janeiro. Het is een drijvend productie- en opslagplatform (een zogenoemde FPS: floating production and storage) voor de winning van olie en gas. Het wordt door middel van ankerkabels op zijn plaats gehouden. Het platform is volgens persberichten het grootste in zijn soort en is oorspronkelijk ontworpen als boor- en productieplatform op een Italiaanse werf. Als boor- en productieplatform heeft het dienst gedaan onder de naam 'Spirit of Columbus'. Toen de Braziliaanse onderneming Petrobras besloot het reusachtige, pas recent ontdekte Roncador-veld, voor de kust van Rio de Janeiro, in exploitatie te nemen, ontstond de behoefte aan een groot drijvende productie- en opslagplatform. Petrobras kon de 'Spirit of Columbus' leasen en heeft het door de Canadese werf Davie Yard in Quebec laten aanpassen. Veel van de oorspronkelijk boorapparatuur is daarbij verwijderd. Het vernieuwde platform is in oktober 1999 in een droogdok (de Mighty Servant I) naar Brazilië versleept, ook dat wordt als een record-operatie beschreven. Het tot Petrobras-36 omgedoopte platform werd in februari 2000 op zijn plaats boven het Roncador-veld gebracht en kon de productie al in maart beginnen. Olie en gas worden door flexibele slangen vanaf de zeebodem aangevoerd. Er is sprake van 19 productieputten en 7 putten voor de injectie van water. De gewonnen aardolie ondergaat aan boord van de Petrobras-36 een geringe zuivering en wordt dan opgeslagen. Later kan de olie worden doorgepompt naar een tanker die in de buurt voor anker gaat. Direct na het ongeluk zijn onderzeese winningsputten afgesloten, zodat uit die hoek niet veel gevaar meer dreigt. Wel kan olie uit de opslagtanks van de Petrobras vrijkomen als deze verder beschadigd raakt of zelfs zinkt. In principe kan de Petrobras-36 als elk lekgeslagen schip naar de kust worden versleept voor reparatie.