WAT IN '68 met de middelen van de straat niet is gelukt, slaagde gisteren met de middelen van de democratie: de linkse overname van het inmiddels meer dan een eeuw oude rechtse bolwerk Parijs. Met een eerder op zedelijke vernieuwing dan ideologische rechtzinnigheid gerichte campagne slaagde de tot voor kort onbekende Bertrand Delanoë er in het gespleten rechts uit het stadsbestuur te verdrijven.

Of Delanoë het burgemeesterschap van Parijs, in navolging van Chirac, eens als springplank naar het hoogste ambt in de republiek zal willen gebruiken, moet worden afgewacht. Voorlopig lijkt zijn overwinning vooral de kansen te verbeteren van partijgenoot Jospin bij de voor volgend jaar te houden presidentsverkiezingen.

Het verkiezingsklimaat voor rechts kon in de Franse hoofdstad nauwelijks guurder zijn dan het in de loop der jaren als gevolg van een lange reeks van schandalen was geworden. Burgemeester Tiberi, eens een vondst van Chirac, hadden de gaullisten al eerder de woestijn ingestuurd. Maar de verhalen over vriendjespolitiek en cliëntelisme stammen niet uitsluitend uit de laatste bestuursperiode. Een verder openen der boeken, zo wordt ter rechterzijde gevreesd, zou de nodige gevolgen kunnen hebben voor de uitslag volgend jaar. Hoe het zij, de oude rot Séguin, die het veld was ingestuurd om te redden wat er te redden viel, slaagde niet in zijn opdracht. Dat de rechtse kandidaten samen toch nog zo dicht bij een getalsmatige meerderheid kwamen, laat zien dat een groot deel van het Parijse electoraat zich ondanks alle schandalen nog niet van rechts heeft afgekeerd.

PARIJS EN LYON liepen over naar links. Maar tal van ste den sloegen de omgekeerde richting in. Voor het verlies van Parijs is rechts gecompenseerd in de provincie. Verschillende ministers in het linkse kabinet van Jospin zagen hun lokale ambt verloren gaan. Dat past in Jospins streven de in Frankrijk gebruikelijk stapeling van politieke functies tegen te gaan, maar het was natuurlijk niet de bedoeling van de premier dat de oppositie hem via de stembus daarbij een handje zou helpen. De betrokkenen hadden zich weinig aangetrokken van de wensen van hun leidsman, zij zijn daarvoor op een curieuze wijze afgestraft.

Het is een Franse gewoonte om na een wisseling van de wacht de vuile was uit de voorgaande periode uit te stallen. Dit zuiveringsritueel is onmisbaar voor een functionerende democratie. Tegelijkertijd gaat het om meer dan het zoveelste bewijs dat macht corrumpeert. Onder de 'cohabitation' van de afgelopen jaren is Frankrijk begonnen zich te moderniseren en aan te passen aan de hoofdstromen in de Europese politiek. Dat de reactie niet altijd onderdrukt wordt, doet daaraan niet af. De snelle tegemoetkoming aan de in de knel geraakte transportsector vorig najaar en het buigen voor de boerenbelangen in de jongste crisis wijzen in tegengestelde richting, maar buiten deze achteraanhinkende sectoren worden wel degelijk de ramen opengezet. Hoe de race naar het Elysée ook uitpakt, dat gegeven zal zich doen voelen.

Zie ook:

'Parijzenaars zijn geen koude monsters' (15 maart 2001)
Linkse golf blijft uit in Frankrijk (12 maart 2001)
Dreigende 'val' Parijs eigen schuld van rechts (12 maart 2001)
Politieke 'sterren' niet zomaar burgemeester (12 maart 2001)
Duizend kilometer rijden voor die ene stem die telt (11 maart 2001)
Stembussen in Frankrijk geopend (11 maart 2001)
Vuile straten, schone handen (10 maart 2001)