Het slechte nieuws van Ericsson zal zijn weerslag krijgen op de mobiele telefonie in Europa als geheel. De derde generatie mobiele telefonie (UMTS) lijkt verder weg dan ooit.

Door onzer redacteur PAUL FRIESE

ROTTERDAM, 13 MAART. De malaise in de Europese telecomwereld slaat nu ook toe in de Europese wereld van de toeleveranciers. Het Zweedse Ericsson, de grootste fabrikant van infrastructuur voor mobiele telefonie, meldde gisteren over het eerste kwartaal van dit jaar 440 tot 500 miljoen euro (1 1,25 miljard gulden) te zullen verliezen. Daarmee is het rozige vooruitzicht voor Europa om tenminste op het gebied van de mobiele telefonie over een eigen, krachtige motor voor aanhoudende economische groei te beschikken aanzienlijk verbleekt. Ericsson heeft Lucent, de Amerikaanse concurrent, ingehaald. Ericsson is nu de nummer 1 in de wereld, riep nog geen twee weken geleden het Amerikaanse onderzoeksbureau Gartner Dataquest uit. Ericsson wordt nu gevolgd door het Canadese Nortel en het Finse Nokia, Lucent komt pas op de vierde plaats. Lucent is zwaar aangeslagen. Nortel ook. Het klonk voor de Zweden, voor Europa, als een overwinning.

Ericsson had almaar moeite de fabricage van zijn mobieltjes goed onder de knie te krijgen, er winst op te maken. Het besloot die kortgeleden maar uit te besteden. Maar voor zijn veruit grootste divisie, de mobiele infrastructuur, voorzag Ericsson een fraaie toekomst (15 procent omzetstijging). Gartner meldde dan ook dat van alle contracten voor de aanleg van de derde generatie mobiele telefonie - 3G (UMTS), die de grote belofte inhoudt voor mobiel internetten: soepel, snel en gemakkelijk - Ericsson 40 procent in handen had gekregen.

Gartner voorzag wel dat de vraag naar infrastructuur (netwerken, zendmasten) minder uitbundig zou groeien dan Ericsson misschien hoopte. De met schulden beladen telecomconcerns in Europa - peperdure vergunningen voor de 3G, peperdure overnames om marktaandeel te veroveren - zouden hun orders voor de niet minder peperdure infrastructuur wel eens tegen scherpe prijzen willen herplaatsen, uitstellen of helemaal niet meer plaatsen. Zo zinspeelde het Britse Vodafone, het grootste mobiele telecomconcern ter wereld, vorige week op uitstel van 3G met vijf tot zes jaar. De abonnees van Vodafone in Europa konden het ook wel doen met GPRS, de kortstondige overbruggingstechnologie (waarvoor niet een heel nieuw netwerk nodig is zoals wel bij 3G). Vijf tot zes jaar GPRS. Voor een korte overbrugging wel een lange periode, spotte de Financial Times.Ericssons verlies zal verregaande gevolgen hebben. Juist op het gebied waarin Europa uitblonk, mobiele telefonie, sterker: waarin 3G het perspectief op grootscheepse investeringen bood en een geheel nieuwe, veelbelovende industrie daaromheen van content, hardware en software, moet Europa het nu doen met GPRS, waarvan het succes in Europa nog bewezen moet worden. Net vorige week schreef het Japanse NTT-Docomo zijn twintigmiljoenste abonnee op mobiele internetten in. In Japan is i- mode, de technologie van Docomo die vergelijkbaar is met GPRS, een doorslaand succes. Op 1 mei begint Docomo in Japan met 3G - voorlopig alleen in de agglomeratie Tokio (30 miljoen inwoners). Dit jaar komt Docomo met i-mode naar Europa, waar het via zijn belang van 15 procent in KPN Mobile een bruggenhoofd heeft geslagen. Bij de invoering van i- mode in Europa heeft KPN Mobile van Docomo de facto de leiding gekregen ('jullie hebben verstand van de Europese consument, wij niet'), waarbij de consument straks soepel kan schakelen tussen i-mode en zijn Europese tegenhanger (WAP, tot nu toe een flop), want beide zullen gebaseerd zijn op de dragende technologie GPRS. Achter Docomo staat de hele Japanse hardware- en software-industrie klaar die in i- mode al bedreven is om de Japans/Nederlandse ouverture op de Europese markt te volgen. Daarna komt 3G.

KPN, de moeder van KPN Mobile, gaat net als andere telecomconcerns in Europa onder schulden gebukt. Vodafone heeft weinig schuld, maar moet het vak van mobiel internetten nog leren (Vizzavi, zijn pan-Europese portal dat het met Vivendi heeft opgezet, staat in de kinderschoenen, zijn relatief schaarse WAP-abonnees zijn wel abonnees, maar niet allemaal ook gebruikers). Heeft als enig Europees telecombedrijf dat met Docomo een verbond sloot KPN Mobile dan misschien een geniale zet gedaan? Of is het wachten op het eerste slechte nieuws van Docomo?