F I L M V O O R A F :
Criticus
HANS BEEREKAMP
Het grootste raadsel van Rien
sur Robert, de tweede speelfilm van regisseur Pascal Bonitzer, is
de titel. Het scenario meldt inderdaad niets over Robert, die er zelfs
in het geheel niet in voorkomt.
Hoofdpersoon is daarentegen ene Didier Temple (gespeeld door de altijd verbaasd starende Fabrice Luchini), een
onoprechte filmcriticus. Nadat hij over een Bosnische film, die hij
niet gezien heeft, geschreven heeft dat het 'fascistische propaganda'
is, vindt zijn vriendin Juliette (Sandrine Kiberlain) de tijd
aangebroken wraak te nemen. Je kunt niet zeggen dat ze hem bedriegt met
een televisieregisseur, want ze pikt het symbool van alles wat Didier
veracht voor zijn ogen op in een park, en vertelt Didier de volgende
ochtend tot in de kleinste details wat de televisieregisseur wel, en de
filmcriticus nooit in bed doet.
Kiberlain speelt een vrouw die net zo karikaturaal oprecht is als
Luchini karikaturaal om de hete brij heendraait. Een jong wicht met
pruillip (Valentina Cervi) dat Luchini vervolgens verleidt, neemt een
tussenpositie in. Tijdens een gemeenschappelijke treinreis met
Kiberlain bekent Cervi dat ze alleen maar klaar kan komen door een
fantasie over zichzelf op de brandstapel. Zoals Jeanne d'Arc?, vraagt
Kiberlain. Nee, antwoordt Cervi, want die was onschuldig. Maar over
haar nachten met de man van haar gesprekspartner zegt ze niets.
Rien sur Robert is eerder een tragedie dan een komedie. Bonitzer
schreef eerder scenario's voor onder meer Olivier Assayas, André
Téchiné en Jacques Rivette: Rien sur Robert doet
het meest denken aan de omstandige verteltrant van Rivette, maar mist
diens elegante stijl. De openhartigheid waarmee de personages rond
Didier hem met seksuele details trachten te treffen is wel vermakelijk,
maar een satire op het wereldje van Parijse smaakmakers wil het maar
niet worden, ondanks aardige gastrollen van veteranen uit de Nouvelle
vague als Michel Piccoli en Bernadette Lafont. Misschien is het wel een
sleutelfilm, want Bonitzer, voormalig redacteur van Les Cahiers du
Cinéma weet hoe oppervlakkig en ongevoelig filmcritici kunnen
denken en handelen. Blijft de belangrijke vraag: wie heet er Robert en
moet vooral niet denken dat de film over hem gaat. Of, zoals Carly
Simon ooit zong: "You're so vain/You even think this song is about
you!"
Rien sur Robert, VPRO, vrijdag, Ned.3, 23.33-1.17u.