NIEUWSSELECTIE 
 KORT NIEUWS 
 RADIO & TELEVISIE 
 MEDIA 

S e l e c t i e

Maarten Huygen
Wie heeft het gedaan? We hebben de ontploffing gezien, de verschrikkingen, de rouwmanifestaties maar nog steeds geen dader en dat hoort toch aan het slot van elke televisieserie. De presentatoren gingen alsnog op zoek, want voorzitter Oosting en zijn commissie willen het niet verraden.

Dat moest de politiek maar doen. "Het was een keten van gebeurtenissen", legden de commissie geduldig uit. De geraadpleegde notabelen waren allemaal "medeverantwoordelijk". Een hele wijk weggevaagd, vele doden en gewonden en negen maanden later zit iedereen nog op zijn plek. Een typisch vaderlandse patstelling. Aan het einde van een zware avond vol vragen en vaststellingen zag ik irritatie bij de anders zo vriendelijk kijkende burgemeester Mans die zelf alles weer wil goed maken. "U hebt een verwoede trek op uw gezicht. Is de vraag (of u gaat opstappen) niet op zijn plaats?", vroeg Ferry Mingelen in Nova. Mans vermoeid: "De vraag is mij misschien wel tig keer gesteld. Op de persconferentie is ze een uur lang alleen maar gesteld." Mans had het rapport niet kunnen lezen maar kende gedeelten die hem enigszins zouden vrijpleiten. "Wij waren onderdeel van de keten en het is niet zo dat het anders niet was gebeurd", zei hij. Dan ging Ferry Mingelen naar voorzitter Oosting die tactischer formuleerde dan hij in zijn rapport had gedaan. Mingelen las dan voor uit het strenge rapport zelf waarop Mans zei dat hij de conclusies van het rapport "onderschrijft" wat dat dan ook betekent. Deze cirkel draaide de hele avond door. Mans afwisselend vriendelijk, empathisch, soms bijna betraand, dan weer geërgerd maar altijd met kalme stem. Ook als gekozen burgemeester zou hij het niet slecht doen. Het liet zien hoe slecht de positie van de Nederlandse burgemeester past in een moderne televisie-democratie. Hij is het enige gezicht van zijn stad, moet bij alles wat er gebeurt in talkshows opdraven maar hij is niet democratisch benoemd. Zijn anonieme wethouders wel. Alle democratieën buiten Nederland hebben daarom de positie van de burgemeester aangepast maar Nederland blijft na elke ramp, Enschede, Volendam, zitten aan een langgerekt mens-erger-je-niet. Een Amerikaanse verslaggever vroeg verbaasd waarom nog niemand was opgestapt. In Amerika is evengoed een reeks functionarissen medeverantwoordelijk, maar de hoge bomen moeten de wind afvangen. Dan had de gekozen burgemeester meteen enkele van zijn politieke top-functionarissen heengezonden zodat een nieuw kabinetslid meteen het herstelwerk kon beginnen. Hier komt een commissie die oud nieuws nader invult: talloze instellingen gedoogden. De ondervraagde slachtoffers waren ambivalent over het rapport. Sommigen hadden valse hoop gehad op troost van het onderzoeksrapport maar raakten in de war van het oprakelen van de gebeurtenissen. "Ik heb er geen woorden voor", zei één bijna huilend bij het Journaal. "Zoveel instanties die hebben gefaald. "

Een vrouw bij Nova vond het "teleurstellend dat er nog geen dader is". Maar een half uur later zei ze dat Mans moet aanblijven: "Ik vind dat hij zijn best doet om alles te herstellen. Iedereen maakt fouten. Zo zijn er meer." Naast haar zat een vriendelijk lachende man die een schadeclaim had ingediend: "De overheid moet de borst nat maken", zei hij. Hij woont niet in het rampgebied zelf, bleek uit een eerdere Nova, maar zijn dochtertje was tijdens de ramp een paar uur kwijt geweest en nu was zijn gezin getraumatiseerd. Een contrast met R. Saddal die vijf familieleden had verloren en niet praatte over een schadeclaim, die hij zeker heeft verdiend. Hij was een beetje in de steek gelaten en dat stond ook in het rapport. "Dankzij de commissie is het vertrouwen niet verloren gegaan", zei hij tevreden. "Het gebrek aan steun en nazorg is benoemd", zei hij, maar je zag dat hij in zijn hoofd met dringender zaken bezig was.