Door onze correspondent
WASHINGTON, 28 FEBR. De Verenigde Staten kunnen én hun sociale programma's versterken én de nationale schuld goeddeels aflossen én de belastingen verlagen. Aldus president Bush gisteravond tot het Amerikaanse volk.

In de jaarlijkse State of the Union-toespraak tot het Congres bezwoer de vijf weken geleden geïnaugureerde president dat het begrotingsoverschot de komende tien jaar groot genoeg zal zijn. De uitgaven kunnen omhoog, zij het minder snel dan voorheen, en de belastingen kunnen omlaag. En Amerika hoeft niet in de miljarden-tekorten te vervallen waar Ronald Reagan, de vorige belasting-verlagende Republikeinse president, de stoot toe gaf.

Bush hield vast aan het voorstel uit zijn recente campagne-periode om de belastingen over een periode van tien jaar met 1.600 miljard dollar te verlagen. ,,Het Amerikaanse volk is te zwaar aangeslagen. Ik vraag teruggaaf namens het volk.'' Daarmee bleef hij een middenweg bewandelen tussen zijn partijgenoten die een grotere verlaging vragen en de Democraten die de omvang en de richting van de verlagingen onverantwoord vinden.

President Bush beloofde versterking van het onderwijs en de opvang van jongeren, van de gezondheidszorg voor ouderen en van de krijgsmacht. Bovendien wil hij de begroting van het Nationale Instituut voor Gezondheidsonderzoek (NIH) verdubbelen en miljarden vrijmaken voor het onderhoud van nationale parken.

De Amerikaanse regering zal streven naar aanboring van nieuwe energiebronnen binnen de Verenigde Staten om de afhankelijkheid van het buitenland te verminderen. De productie-capaciteit van elektriciteit zal worden opgevoerd terwijl besparing van energie zal worden aangemoedigd.

In de begroting, die vandaag zou worden aangeboden, worden de uitgaven voor het ruimteagentschap Nasa, hulp aan daklozen en de bijdragen voor kunst en cultuur worden ingekrompen of bevroren. Bush herhaalde ook zijn voorstel de sociale zekerheid te privatiseren. Een commissie moet de oude dags-financiering van de naoorlogse generatie van ‘babyboomers' onderzoeken.

De leiders van de Democraten in de Senaat (Daschle) en het Huis van Afgevaardigden (Gephardt) reageerden na afloop zoals verwacht kritisch. Zij willen dat de belastingverlaging niet verder gaat dan 900 miljard dollar over tien jaar. De verlagingen moeten meer op burgers met lage inkomens worden gericht. ,,De sommen van president Bush kloppen niet'', aldus Gephardt, ,,Hij houdt alleen maar geld over voor zijn belastingverlaging.'' Die komt vooral de welgestelden ten goede, aldus Daschle.

De Republikeinen in de Senaat en het Huis van Afgevaardigden waren opgetogen over de voorstellen en de eerste grote toespraak van de de eigen president. De komende maanden zullen beide partijen onderhandelen over de begroting en de belastingverlagingen. President Bush houdt voorlopig strak vast aan zijn plan.