EEN AUTO met slippende remmen. Zo luidt een treffende karakteristiek van het Nederlandse omroepbestel. Hij is al weer tien jaar oud en sloeg op de publieke omroep, maar heeft een hardnekkig leven. Zo blijkt weer eens in de Tweede Kamer, die te hoop is gelopen tegen de voorgenomen veiling van etherfrequenties voor commerciële radiostations.

De verdeling van deze populaire mediakanalen is tot nu toe ook niet gekenmerkt door een stevige wegligging aan overheidzijde. Zij heeft een hele voorgeschiedenis van bittere klachten en zelfs rechtszaken. Het instrument van de veiling zou eindelijk rust brengen - uiteraard in opgepoetste vorm na de zeperd van de UMTS-vei ling (frequenties voor de nieuwe generatie mobiele telefoons) van vorig jaar. Ook het beschikbare spectrum is drastisch uitgebreid, al kan de "gelijkwaardigheid" van publieke en commerciële radio die het kabinet in het vooruitzicht stelt nog wel een kanttekening velen. In elk geval begint de tijd te dringen: per 1 september moet de nieuwe indeling rond zijn. En dat is eigenlijk al te laat.

DE TWEEDE KAMER stemde vorig jaar in met veiling. Maar de afgelopen week gingen PvdA en D66 opeens door de pomp, naadloos gevolgd door de VVD. Aanleiding voor een open conflict met de eigen staatssecretarissen was het bezwaar van de gevestigde commerciële zenders onder aanvoering van 538 met op de achtergrond marktleider Sky Radio dat ze bij een herverkaveling de opgebouwde goodwill kwijt zijn. De voornaamste argumenten over dit bezwaar zijn vorig jaar in de Kamer al gewisseld. Wat het verschil uitmaakt is een consumentenprotest dat de commerciëlen op de valreep ontketenden.

Hoe sterk is de slogan "geen onrust in de ether" van de nieuwe PvdA- woordvoerder Wagenaar? Dat er voor de commerciële frequenties geld op tafel moet komen is onomstreden. Een objectieve maatstaf is echter moeilijk te stellen, zowel wat betreft de voorwaarden voor de stations als de concrete prijs, met alle risico van eindeloos gepalaver en nieuwe rechtszaken van dien. Veiling is een neutraal instrument en minimaliseert in beginsel overheidsbemoeienis met de bedrijfsvoering van gegadigden - principieel een niet onbelangrijk argument. Een valkuil apart is de toetreding van nieuwe aanbieders. Staatssecretaris De Vries (Verkeer en Waterstaat) vreest met reden dat zij de gevraagde bevoordeling van de gevestigde stations voor de rechter "niet droog houdt". Aan de andere kant is de hang naar vertrouwde kanalen voor luisteraars en stations niet vreemd of onredelijk.

ER IS EEN uitweg denkbaar: een anonieme veiling waarbij de goodwillproblematiek met gesloten beurzen wordt verrekend tussen bieders en winners. Ook deze weg heeft juridische risico's wegens het gebod van transparant overheidshandelen. Toch lijkt dat in Duitsland en Oostenrijk geen bezwaar te zijn geweest. Het is niet geheel duidelijk waarom het kabinet deze variant vrij snel van tafel heeft geveegd.

De hele onoverzichtelijke episode heeft politiek gesproken nog een eigen staartje. De manifestatie van de commerciële stations ging nu nog om eigenbelang. Maar waarom zouden zij hun luisteraars niet voor andere doeleinden op de been brengen? Leefbaar Nederland bijvoorbeeld, met de Nederpop-icoon Henk Westbroek. Ook de publieke omroep kent zijn politieke bindingen. Maar die zijn vertrouwd.