T V V O O R A F :
Vakantie op Cuba
HUBERT SMEETS
De homevideo rukt op. Ook
zendgemachtigden die zich in de hogere culturele regionen
'positioneren', openen de deuren voor vakantiefilmpjes. Zoals vanavond
De trein naar Havana - Verhalen van revolutie & liefde van
Katinka de Maar en Saskia Vredeveld.
De Maar is tijdens een vakantie op Cuba verliefd geworden op rastaman
Jordani. Samen met vriendin Vredeveld gaat zij hem opzoeken. Terwille
van de film reizen ze per trein van Santiago de Cuba naar Havana, een
reis van duizend kilometer. De route is geen toeval. Langs dit spoor
heeft Fidel Castro in 1959 zijn revolutionaire slag geslagen. Bovendien
is Che Guevara een "oude held" van Vredeveld die voor het paradijs heeft
gestreden. Ze is nog steeds "nieuwsgierig naar dit eigenwijze land van
streng communisme en warmbloedige salsa". Vandaar de ondertitel van haar
verslag. Het resultaat is ontluisterend. Niet zozeer voor Cuba - behalve
de zon en de oude Amerikaanse auto's lijkt het in de film als twee
druppels water op andere (ex-)socialistische landen - als wel voor
Vredeveld. Eerst droomt ze nog dat "revolutie en liefde hand in hand
gaan". Maar al snel voelt ze zich "ongemakkelijk". Zo wenst bijna
niemand met haar over politiek te praten of men haalt er een hogere
functionaris bij. Wat ze van de verhouding tussen mannen en vrouwen
vindt, laat ze in het midden. Ik kan slechts gissen naar haar opvatting
over de theorie dat op de salsavloer de vrouw "de auto" en de man "de
chauffeur" is. We moeten het doen met Katinka de Maar die tien jaar
geleden ook niet had kunnen bevroeden dat ze het nu "prettig" zou vinden
zich als carrosserie "heel erg vrouw te voelen".
Naarmate Havana en de toeristen naderen, begint Saskia Vredeveld zich
zelfs te "schamen" in dit land waar de "dollar regeert". Een Cubaanse
vrouw legt haar keurig uit waarom dat zo is. De toeristen komen vooral
voor één ding met hun groen gevulde portemonnee naar Cuba.
Mannen willen een donker meisje, vrouwen een rastaman. De Cubanen laten
zich dat met alle liefde aanleunen. Buitenlanders staan borg voor geld
en uitreisvisa. Waarna Vredeveld, tegen de achtergrond van de
ondergaande zon, commentarieert: "Cuba is een land van contrasten. Is
dit het Cuba dat Che voor ogen had? Ik kan het me niet voorstellen."
En ik kan me niet voorstellen dat een Nederlandse cineast dit
hemeltergende cliché werkelijk durft te bezigen, dat een serieuze
producent als Pieter van Huystee dit voor zijn rekening neemt en dat de
Humanistische Omroep het uitzendt.
De trein naar Havana, Hum. Omroep. Ned.1. 22.32-23.26u.