B E E L D :
Straf de jeugd
Maarten Huygen
Ha, de jeugd gaat naar de
donder. Echt zo'n favoriet televisieonderwerp. Publiceer een onderzoek
en de windmachine gaat aan de slag om de sluimerende gevoelens van
ongemak over andermans kinderen lucht te geven.
Deze week heeft de Wereldgezondheidsorganisatie geopenbaard dat jaarlijks in Europa wel
55.000 jongeren tot 29 jaar sterven aan de gevolgen van alcoholmisbruik.
Een cijfer over een heel continent dat mij niets zegt. Onder de
slachtoffers zitten ook Russische spiritusdrinkers. Dat ook veel
Nederlandse jongeren een alcoholprobleem hebben met gezondheidsschade,
zinloos geweld en vandalisme als gevolg, is allang ruim gedocumenteerd.
De vorige discussieronde was nog een maand geleden, toen het door brand
getroffen Volendamse café vol 12- tot 15-jarigen bleek te zitten.
Het onderwerp komt vaak aan de orde maar het heeft weinig gevolgen, want
ook ouderen drinken flink. Gisteren heb ik de oplossingen weer de revue
zien passeren door de monden van talloze specialisten: hogere prijzen,
meer voorlichting, minder reclame, betere naleving van de
minimumleeftijd waarop iemand alcohol mag kopen. Maar omdat ook ouderen
en hele industrietakken met veel werkgelegenheid een veer moeten laten,
gaat het al gauw in de richting van straf voor de jeugd zelf. Straf de
jeugd is een themagroep van de AVRO. Karel van de Graaf geeft in strenge
interviews lucht aan de gevoelens van de leven. Andries Knevel spreekt
ons streng toe op vrijdagavond in de reportagereeks Jong en
ontspoord. Lekker gruwelen. Gisteren bracht Netwerk het plan
van de verenigde slijters om jongeren beneden de 16 te straffen die
alcohol in de winkel kopen. Ik vroeg me af wat die straf dan moet zijn.
Het wetboek overschrijven op het politiebureau? Papier prikken in het
park? De slijters gaan dan tenminste weer een beetje vrijuit. "Voor de
winkelier is het ook niet prettig om als verlengstuk van de politie op
te treden", zei branchevertegenwoordiger S. Veenstra. Van de Graaf
interviewde verslavingsspecialist Kerssemakers die vond dat jongeren
zich bij slijters en in cafés moesten kunnen legitimeren. In
Amerika is dat ook het geval, zei hij. Een identiteitsbewijs voor de
kroeg lijkt me geen slecht idee, maar dan komen de oorlogstrauma's naar
boven. Je kunt moeilijk van een slijter of cafébaas verwachten
dat hij zich moet gedragen als de Duitse bezetter indertijd.
B&W confronteerde de specialisten met hun doelgroep van jongeren.
Een meisje van 13 zei dat ze in het weekeinde acht glazen per avond
drinkt. Ze was een kind in een vrijwel volwassen lichaam. Het drinkgeld
kwam van haar ouders en ze ging zelfs met haar ouders uit. "Ik vind het
gewoon lekker", zei ze. "Mijn ouders halen ook een fles voor me in huis,
zodat ik mee kan drinken." Mij lijkt dat die ouders niet goed snik zijn.
Waar waren ze gisteren om uitleg te geven over hun opvoedingsfilosofie?
In Netwerk vertelde een leraar in een drooggelegde school dat
kinderen voor het schoolfeest thuis gingen drinken voordat ze naar
school kwamen. Wat vonden die ouders daar van? Ik miste hun aandeel in
al die discussies en voorgeschreven maatregelen. Ook miste ik in de
discussie de rol van de televisie zelf. Het publieke programma Bier,
zweet en tranen van BNN prijst uitgaan en jeugdig alcoholgebruik aan
in het voetspoor van het commerciële Door het Lint. Waarom
geen voorlichtingsprogramma? Veronica's nuchtere uiteenzetting over
drugs in Out of your mind verdient navolging, maar dan voor het
meer massale probleem van alcohol. In de talkshows weet iedereen wat er
moet gebeuren. De praktijk is even hardnekkig als die mysterieuze
prijsstijging voor de runderlapjes, terwijl er een overschot is en de
boeren steeds minder geld overhouden. In het Journaal verwees de
supermarktbranche door naar de slachterij. Een slachthuis-eigenaar
mompelde over kosten die moesten worden doorberekend. De essentie is dat
alles het zelfde blijft.