NIEUWSSELECTIE
KORT NIEUWS
RADIO & TELEVISIE
MEDIA
S e l e c t i e
Televisie
Radio
|
F I L M V O O R A F :
Extreem voyeurisme
EDO DIJKSTERHUIS
Spanning is als drugs: de
prikkel moet steeds worden opgevoerd om effect te blijven sorteren.
Vreemd genoeg geldt voor reality-tv een 'omgekeerde tolerantie'.
Terwijl de vroegste 'echte beelden' van gruwelvideo's als Faces of
Death de grenzen van het fatsoen ver overschreden, blinkt de
hedendaagse geteleviseerde werkelijkheid la Big Brother uit in
ultieme saaiheid.
Wellicht is dat recente fenomeen sociologisch interessanter, maar voor filmmakers biedt het extreme voyeurisme meer
dramatische mogelijkheden. Vandaar ook dat de Chileense Spanjaard
Alejandro Amenábar zich voor de thriller Tesis (1996)
baseerde op het verschijnsel snuff movie in plaats van de
huiselijke wetenswaardigheden van een clubje gemiddelde burgers. Een
snuff movie registreert een seksueel getinte martelmoord die
gepleegd is om de beelden voor grof geld te verkopen - het bestaan
ervan is overigens nog niet bewezen. Zo'n film komt in het spel als
hoofdpersoon Angela haar professor vraagt om extreem beeldmateriaal
voor haar proefschrift over geweld in de media. De video blijkt zo
gruwelijk dat de hoogleraar eraan bezwijkt. Nieuwsgierig geworden steelt
Angela de band uit handen van de dode om hem te bekijken in gezelschap
van een filmverslaafde met een sinistere passie voor bloederig
beeldmateriaal. De ontdekking dat het in de film vermoorde meisje een
medestudente is die een paar jaar eerder verdween, zet het tweetal op
het spoor van een crimineel netwerk. Tesis is meer dan een
rechttoe rechtaan whodunnit. De film vraagt behalve naar de identiteit
van de dader ook naar de aard van geweld en onze voyeuristische
fascinatie ermee. Amenábar heeft zich daarbij laten inspireren
door klassiekers als Stanley Kubricks A Clockwork Orange. De
regisseur heeft ook genoeg Hitchcock-films gezien om te weten dat
spanning gebaat is bij een zo summier mogelijk in beeld brengen van
expliciet geweld. Hij ontleent zijn schokeffect aan het idee van echte
martelvideo's, niet aan de gruwelijke beelden zelf. Die zouden
namelijk alleen een flauwe gaap aan de afgestompte kijker
ontlokken. En hoewel Amenábars fictie inmiddels ruimschoots is
ingehaald door de realiteit van Marc Dutroux, lijkt ze - juist door
inbedding in de stijlregels van de thriller - echter dan echt.
Tesis (A. Amenábar, Spanje, 1996), Ned.3, 23.35-1.38u.
|
NRC Webpagina's
16 FEBRUARI 2001
|