'De helft van alle asielzoekers mag uiteindelijk blijven'

Door onze redacteur YASHA LANGE
ROTTERDAM, 8 FEBR. De helft van alle asielzoekers krijgt uiteindelijk een verblijfsvergunning in Nederland. Dit is veel hoger dan algemeen wordt aangenomen. Het ministerie van Justitie schatte het percentage asielzoekers dat een verblijfsvergunning krijgt onlangs nog op twintig procent.

Dit blijkt uit een groot onderzoek naar alle asielaanvragen uit de jaren 1995, 1996 en 1997. Het onderzoek is uitgevoerd door drs. N. Doornbos en prof. C. Groenendijk van het Centrum voor Migratierecht aan de Katholieke Universiteit Nijmegen, mede in opdracht van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND), Vluchtelingen Organisaties Nederland, VluchtelingenWerk en de Raden voor Rechtsbijstand van het ministerie van Justitie. De geanalyseerde cijfers zijn aangeleverd door de IND.

Van alle 84.068 personen die in 1995, 1996 en 1997 asiel aanvroegen, is de uitkomst van de procedure bekeken. Het blijkt dat inmiddels 36.816 personen (44 procent) een verblijfsstatus heeft gekregen. Omdat nog altijd 14.291 personen (17 procent) in de procedure zit, verwachten de onderzoekers dat het percentage asielzoekers dat uiteindelijk een verblijfsstatus krijgt ,,zal oplopen naar vijftig procent of hoger''.

Vijf jaar geleden veronderstelde toenmalig staatsecretaris Schmitz van Justitie dat uiteindelijk dertig procent van de asielzoekers een verblijfsvergunning zou krijgen. Na verscheidene beperkende maatregelen zou dit percentage volgens Justitie gedaald zijn. Toenmalig staatssecretaris van Justitie Cohen zei bij de behandeling van de Vreemdelingenwet in september vorig jaar: ,,Het percentage asielzoekers dat een vergunning krijgt is thans twintig procent.'' Hij achtte dit percentage ,,reëel''. Cohens opvolger, staatssecretaris Kalsbeek, herhaalde dit nog gisteren in de Tweede Kamer.

Volgens de onderzoekers wordt hiermee ten onrechte de indruk gewekt dat de meeste asielzoekers namelijk de overige tachtig procent gelukszoekers zouden zijn. ,,Nu vaststaat dat 44 procent en waarschijnlijk meer dan de helft van de asielzoekers een verblijfsstatus krijgt, is het onverstandig nog langer de indruk te wekken dat slechts een kleine groep bescherming behoeft'', schrijven zij in het eerstvolgende nummer van het Nederlands Juristen Blad, dat de resultaten van het onderzoek zal publiceren. Zij wijzen erop dat de meeste asielzoekers afkomstig zijn uit landen waar op grote schaal mensenrechten worden geschonden, zoals Irak en Aghanistan.

Doornbos en Groenendijk hebben, anders dan normaal, de cijfers over een langere periode geanalyseerd. Ze hebben bovendien gekeken naar personen, in plaats van naar de gebruikelijke cijfers over het aantal beslissingen per jaar. Die cijfers zeggen niet veel, omdat op één aanvraag meestal meerdere beslissingen worden genomen.

Behalve de ,,misvatting'' over het totaal aantal asielzoekers dat een vergunning krijgt, constateren de onderzoekers ook dat 36 procent van de asielzoekers een status krijgt zonder dat zij bezwaar of beroep hoefden aan te tekenen. ,,Dit nuanceert het beeld dat de IND vaak in eerste instantie een afwijzende houding aanneemt en daar bij bezwaar of beroep op terug moet komen'', aldus Doornbos en Groenendijk.