T V V O O R A F :
Topvrouwen en rekenkunde
HUBERT SMEETS
De korte documentaire
Topvrouw van de RVU begint angstaanjagend stellig. "Vrouwen in
de top blijkt nog steeds een illusie", commentarieert een stem. "Bij de
grote ondernemingen zit slechts één procent in de raad
van bestuur. Bij de overheid is het niet veel beter."
Wat krijgen we nu? Laat ik me in de luren leggen door de vaseline-vage
en nerveuze cameravoering van Marco Nauta? Of heb ik iets gemist? Bij
mijn beste weten worden tien van de 29 zetels in de top van de overheid
door vrouwen bezet: dat is ruim 34 procent. Toegegeven, in de raad van
bestuur van de staat is het iets minder. Van de vijftien leden van de
ministerraad zijn er vier vrouw. Maar zelfs als we deze 27 procent met
recht als "niet veel beter" kunnen kwalificeren, wordt de desillusie
op directieniveau toch enigszins gecompenseerd. In het gezelschap van
veertien staatssecretarissen zitten zes vrouwen: krap 43 procent. Dat
is niet conform de demografische machtsverhoudingen. Maar het begint de
algemene verhouding onder de bevolking wel te naderen.
Programmamaker Frans van Erkel heeft zich door dit soort rekenarij
echter niet van de wijs laten brengen. In Topvrouw laat hij vier
vrouwen (hoogleraar, consultant, ondernemer en headhunter) aan het
woord over de "stagnerende" opmars van vrouwen. In de top-500 der
ondernemers figureren slechts veertien vrouwen. Dat is weliswaar bijna
drie keer meer dan de één procent waarvan de tweede zin
in de film gewag maakt, maar toch. Veel topvrouwen willen zich namelijk
niet "aanpassen" aan de 80-urige arbeidsethiek van hun mannelijke
concurrenten en stappen eruit. Waarom ze de handdoek in de ring gooien?
Omdat vrouwen volgens prof. Agneta Fischer "minder geïnteresseerd
zijn in status" en meer in "inhoud". "Een meer radicale cultuuromslag"
is geboden. " Anders blijven we doorsukkelen." Bovendien is het
kapitaalvernietiging. Vrouwen hebben steeds hogere opleidingen. In
talloze faculteiten zijn ze de mannen kwantitatief inmiddels
gepasseerd. Die kwalitatieve capaciteit onbenut laten, is geld
verspillen. We moeten dus weten of vrouwen iets hebben wat mannen
ontberen. Consultant Caty Asscher heeft dat uitgezocht. Ze laat
managers spelletjes doen om er achter te komen wat mannelijke leiders
onderscheidt van vrouwelijke. Het onderzoeksresultaat is duidelijk.
Vrouwen houden zich aan de van hogerhand verstrekte instructies en
blijven binnen de tijd die ze is gegeven. Vrouwen zijn doelgericht,
streven naar "consensus" en hebben geen leiding nodig. Mannen wijken
van de instructies af en voegen eigen elementen toe. Ze bekommeren zich
vooral om de middelen en bereiken daarna, via informeel leiderschap,
hooguit een "compromis".
Een synthese van deze twee houdingen brengt ons volgens Asscher verder.
Dat is duidelijk. Maar net als het begrip ontluikt, schuift Van Erkel
een bekend lied onder de beelden: It's a Man's World van James
Brown. De suggestie is duidelijk. Ze klopt echter niet. Want wat zingt
Brown precies? Onder meer dit: 'This is a man's world / But it wouldn't
be nothing, nothing without a woman or a girl (...) He's lost in the
world of man / He's lost in bitterness'. Dit is niet chauvinistisch,
maar somber. In het moeras van James Brown is consensus noch compromis
mogelijk. Maar dat is te veel gevraagd van het poldergemaal dat RVU
heet.
Per saldo: Topvrouw, Ned.3, 20.57-21.25u.