Voor de Palestijnen maakt het niet meer uit wie morgen in Israël de premiers- verkiezingen wint, Barak of Sharon.

Door onze correspondent JORIS LUYENDIJK

RAMALLAH, 5 FEBR. Elf jaar na de Golfoorlog zijn de Iraakse vlaggen en portretten van Saddam Hussein terug in het Palestijnse straatbeeld. Ze duiken op bij demonstraties, op muurposters en in de krantenadvertenties waar nabestaanden van doodgeschoten Palestijnen de Iraakse leider bedanken voor de tienduizend dollar die hij standaard uitkeert voor iedere 'martelaar'. De Palestijnse steunbetuigingen aan internationale paria Irak illustreren de radicalisering van de publieke opinie aan de vooravond van de premiersverkiezingen in Israël. "Bij de Palestijnen hangt nu een sfeer van: wie denken de Israëliërs wel dat zij zijn?" vertelt een Westerse ontwikkelingswerker in de Palestijnse gebieden. "Al die afgrendelingen, executies, pesterijen bij de checkpoints... de Palestijnen hebben het echt gehad met het vredesproces. Dit moet de laatste intifada worden, zeggen ze. We nemen nu alleen nog genoegen met een onafhankelijke staat, wie de verkiezingen ook wint." Hoge Palestijnse onderhandelaars rond Arafat hebben in de afgelopen weken onverbloemd hun voorkeur laten blijken voor een verkiezingsoverwinning van Barak. Maar de Palestijnse leiders 'op de grond' in Ramallah op de Westelijke Jordaanoever slaan een duidelijk andere toon aan. "Het maakt geen enkel verschil wie de verkiezingen wint", zegt Marwan Barghouthi, de hoogste vertegenwoordiger van Arafat op de Westelijke Jordaanoever en ongekroond leider van de intifada. Barghouthi zegt niet onder de indruk te zijn van Sharons dreigement dat hij de Palestijnse opstand de kop zal indrukken door "het leger te laten winnen". "Noch Barak, noch Sharon kan veiligheid brengen, zolang Israël zich niet terugtrekt uit de bezette gebieden inclusief Oost- Jeruzalem, en de Palestijnse vluchtelingen terugneemt", zegt Barghouthi beslist. "Zoals we Barak het zwijgen hebben opgelegd, zo zullen we dat ook doen met Sharon." Barghouthi's politieke tegenhanger op de Westelijke Jordaanoever, sjeik Hassan Yusif van de fundamentalistische beweging Hamas, noemt de verschillen tussen Barak en Sharon 'cosmetisch'. "Beiden zijn het op fundamentele punten eens, namelijk dat de Palestijnen geen rechten hebben", zei hij vrijdag na afloop van een preek, waarin hij zijn gehoor aan de hand van Koranverzen over joden moed insprak en aanzette tot verzet. "De Arbeidspartij en Likud zijn twee partijen, maar zij hebben één programma", aldus Yusif.

Als er bij de verkiezing van Barak twee jaar geleden al optimisme was bij de Palestijnen over de kansen van het vredesproces, is dat nu volstrekt verdampt, en zelfs omgeslagen in haat. 'Barak oorlogsmisdadiger', staat op de muren in Gaza en de Westelijke Jordaanoever gekalkt, en: 'Barak racist'. Barak gaf tijdens zijn premierschap zijn soldaten opdracht met scherp te schieten op stenen gooiende kinderen en demonstrerende Israëlische Arabieren, klaagden de Palestijnen. Barak bouwde meer nederzettingen in Palestijns gebied dan zijn rechtse voorganger Netanyahu, en gaf geen land terug, in weerwil van eerder gesloten akkoorden die hem daartoe verplichtten. Toen de onderhandelingen met Arafat vastliepen en de wederzijdse gewelddadigheden toenamen, liet Barak de Israëlische luchtmacht voor het eerst sinds 1967 Gaza bombarderen, en onderwierp hij de Palestijnen aan collectieve straffen: uit 'veiligheidsoverwegingen' werden olijfboomgaarden rond joodse nederzettingen platgewalst, gingen het vliegveld in Gaza en de corridor met de Westelijke Jordaanoever dicht, mochten arbeiders niet meer in Israël werken, en werden Palestijnse steden van elkaar en de rest van de wereld afgesloten. Naarmate de intifadah escaleerde, liet Barak vermeende terroristen zonder vorm van proces executeren. Sommige Palestijnen spreken daarom zelfs een voorkeur uit voor Sharon, ondanks diens reputatie van bloeddorstige Arabierenhater. Deze stroming redeneert dat Sharon hetzij afschuwelijk zal huishouden, hetzij toch een akkoord met de Palestijnen zal sluiten. In het eerste geval krijgt hij de hele wereldopinie over zich heen en profiteren de Palestijnen. Mocht Sharon daarentegen vijand en vooral vriend verrassen met een vredesverdrag, dan zou hij anders dan Barak wel in staat zijn dat te verkopen aan het Israëlische electoraat.