Vermoorde onschuld

DE EUROPEANEN VREZEN Amerikaans isolationisme, de Amerikanen zijn "een beetje bezorgd" over een Europese Alleingang. Europa's snelle interventiemacht van zestigduizend man juichen de VS toe, maar dan moeten er wel transparante bevelsstructuren ontstaan tussen dat leger en de NAVO. De Amerikaanse bezorgdheid werd dit weekeinde in München uitgesproken door minister van Defensie Rumsfeld. Zoals het nu gaat, zei de Duitse minister Fischer, dreigt inderdaad duplicatie tussen nieuwe Europese instellingen en de NAVO. De bewindsman weet dit aan de houding van Turkije. Dit land houdt in de NAVO beleidsvorming tegen omdat de Europese Unie het niet toelaat bij haar defensieberaad.

De bezwaren van de regering-Bush liggen in het verlengde van de kritiek van haar onmiddellijke voorganger. Minister Albright waarschuwde al eens tegen ontkoppeling tussen Amerika en Europa, duplicering van de inspanningen en verwaarlozing van de belangen van Europese NAVO-leden die niet tot de EU behoren. Dat dreigt nu allemaal toch te gebeuren. De Turken hadden een bijzondere status binnen de West-Europese Unie, de oudste bestaande Europese defensieorganisatie, die de weg heeft voorbereid voor een autonome defensietaak van de EU. De WEU lost op en daarmee de bijzondere status van Turkije (en andere landen). De EU probeert dit vraagstuk te negeren, maar de Turken nemen daar geen genoegen mee. Met een impasse in het overleg tussen NAVO en EU als resultaat.

HET JAARLIJKSE informele veiligheidsberaad in de Beierse hoofdstad is een gelegenheid waar men elkaar ondiplomatiek de waarheid zegt. Dat is de verdienste van de bijeenkomst. Maar de vrijblijvendheid van het beraad is tegelijk de beperking ervan. Op Amerikaanse klachten over de Europese verdedigingsplannen trekken Europese bewindslieden doorgaans het gezicht van de vermoorde onschuld. Zo ook in München. Rumsfelds Franse ambtgenoot zag geen rivaliteit, zijn Britse collega wist van de prins evenmin kwaad. De EU is open, verklaarde hij iets bezijden de waarheid. Turkije mag formeel de status van kandidaat- lidstaat hebben gekregen, praktisch is zijn toetreding zeer ver weg.

De spanningen zijn geen reden om het Europese voornemen op te geven. Dat zou ook het laatste zijn wat de critici willen. Voor de Amerikanen komt een vergrote Europese defensie-inspanning als geroepen, het Turkse dwarsliggen komt voort uit het diepgevoelde verlangen tot Europa's defensiecel te worden toegelaten. Het gaat er dus om dat uitvoering van de Europese plannen de NAVO niet verdeelt. Kritische vragen en integere verlangens moeten dan ook ernstig worden genomen.