Argwaan bij VS en EU over defensie

MÜNCHEN, 5 FEBR. De Verenigde Staten en de Europese Unie hebben dit weekeinde tijdens een jaarlijkse conferentie in München hun wantrouwen geuit over elkaars defensieplannen.

De nieuwe Amerikaanse minister van Defensie, Donald Rumsfeld, zei bij zijn eerste bezoek aan Europa dat de regering-Bush zal doorgaan met de ontwikkeling van het omstreden anti-rakettenschild. Europese leiders kritiseerden het Amerikaanse plan, dat onder de regering-Clinton werd opgeschort door technologische problemen. Rumsfeld, oud-NAVO- ambassadeur, zei "een beetje bezorgd" te zijn over het Europese plan voor een snelle-reactiemacht van 60.000 man, onder meer omdat dit de NAVO kan destabiliseren. De aanwezige ministers en leiders vermeden publieke kritiek nu een nieuwe Amerikaanse regering is aangetreden en onderstreepten dat een dialoog en geduld de meningsverschillen kunnen oplossen.

Rumsfeld gaf aan dat de nieuwe regering een omvangrijker schild wil dan de vorige, zonder een datum voor invoering te noemen. Het systeem, dat onder vuur ligt van Rusland, China en NAVO-landen, kan volgens de VS ook in Europa en Azië worden geïnstalleerd. "De VS hebben er geen belang bij om defensiesystemen te installeren, die ons van onze vrienden en bondgenoten scheiden", zei Rumsfeld. "Laat me duidelijk zijn tegenover onze vrienden in Europa: we zullen u raadplegen." Hij noemde de Europese bezorgdheid over een nieuwe wapenwedloop "een achterhaald relikwie" uit de Koude Oorlog. Het systeem is bedoeld als verdediging tegen een "beperkte aanval met ballistische raketten" - van landen als Noord-Korea, Iran en Irak - en bedreigt niemand, aldus Rumsfeld.

De Duitse bondskanselier Schröder uitte zijn scepsis over het plan door de VS en de Europeanen op te roepen "te kijken naar gezamenlijke antwoorden op de bestaande en nieuwe bedreigingen van de veiligheid". Sergei Ivanov, een naaste adviseur van de Russische president Poetin, zei dat het Amerikaanse plan kan leiden tot vernietiging van het ABM- verdrag (1972), dat de opbouw van ballistische raketafweersystemen verbiedt. Het zal ook resulteren in "de vernietiging van de hele structuur van strategische stabiliteit" en in "een nieuwe wapenwedloop, ook in de ruimte", zei Ivanov.

De Republikeinse senator McCain sprak van "uiteenlopende perspectieven" tussen Europa en de VS en "aanzienlijke spanningen die de NAVO aantasten". Rumsfeld zei dat de Europese snelle-reactiemacht de NAVO moet versterken, niet dupliceren en ook niet-EU-leden zoals Turkije, moet betrekken bij de besluitvorming. Duitse en Franse ministers en EU- veiligheidschef Solana bezworen Rumsfeld dat Europa niet zonder de NAVO kan. (AP, Reuters)