NIEUWSSELECTIE 
 KORT NIEUWS 
 RADIO & TELEVISIE 
 MEDIA 

S e l e c t i e

STEVEN DERIX
"Waar heb je nou moeite mee", wil de sergeant weten. Nou gewoon, zegt Ali (16) gnuivend. Ontwijkende blik. "Nou gewoon, ik ben niet gewend iets van een leeftijdsgenoot aan te nemen."

"Waar moet jij aan wennen dan?"

"Nou... ik wil het wel, maar ik moet er even aan wennen."

"Ja", zegt de sergeant. "That's the army."

De sergeant overdrijft: Ali zit niet in het leger, maar in een klaslokaal van het Regionaal Opleidingscentum (ROC) het Friese Poort College in Leeuwarden - al heeft de sergeant zijn baret op en zijn Ali en haar medeleerlingen gestoken in camouflagepak.

In 1995 begon het Friese Poort College als een van de eerste scholen met het 'Oriëntatiejaar KL', een eenjarigerige cursus die MBO- leerlingen tussen de 15 en de 17 jaar warm moet maken voor een carrière als beroepssoldaat bij de Koninklijke Landmacht.

Defensie heeft enorme moeite met het werven van voldoende soldaten: het afgelopen jaar werden slechts 3100 van de benodigde 4100 rekruten binnengehaald. Het oriëntatiejaar biedt uitkomst, zo hoopt Defensie. Vorig jaar volgden 500 leerlingen de cursus, 70 procent van hen nam dienst. Het komend jaar moeten zo'n 1200 leerlingsoldaten het oriëntatiejaar op verschillende ROC's in het land gaan volgen.

In Vers Groen wordt het oriëntatiejaar 1999-2000 op het Friese Poort College gevolgd. De documentaire lag soms gevoelig bij Defensievoorlichting, vertelt producente Margriet Kreulen. "Er zit een scène in van een moeder die hele kritische vragen stelt over de leeftijd waarop de jongeren in dienst worden genomen. Daar was de landmacht niet blij mee."

Het werven van jongeren onder de 18 is omstreden. In Genève wordt al sinds enkele jaren onderhandeld over het zogenaamde facultatieve protocol, een uitbreiding op de rechten van het kind, die de minimumleeftijd waarop jeugdigen mogen worden ingelijfd in het leger moet verhogen van 15 naar 18 jaar. Een meerderheid van de Tweede Kamer wil dat ook Nederland een leeftijd van straight eighteen hanteert, tegen de wil van Defensie, dat verwacht volledig achter het net te zullen vissen als het op de arbeidsmarkt jongeren pas vanaf 18 jaar aan zich mag binden.

Het oriëntatiejaar is een succes en wordt dus uitgebreid. Waar dat toe leidt is te zien in Vers Groen.

Regisseur Pieterjan Wouda spreekt zich nergens expliciet uit: door de camera simpelweg te laten draaien, laat hij de ongerijmdheden van de cursus Leger zien.

In beeld is zo'n lang lint scholieren op de fiets, 's morgens op weg naar school. Tussen hen in, ellebogen op het stuur, twee jongens in groen gevechtstenue.

"Op tijd komen is je eigen verantwoordelijkheid", zegt de sergeant in de klas. "Ik denk dat degenen die te laat zijn gekomen maar een mooi werkstuk moeten gaan maken... over de Golfoorlog." Daarna volgt overhoring van de studieopdracht: het Wilhelmus.

Aan het eind van de documentaire zet de kritische moeder van Linda toch haar handtekening onder het aanmeldingsformulier van haar minderjarige dochter. Linda wil zo graag, zegt ze. Maar toch: "Ik vind het een beetje vangen van kinderen."

Dokwerk: Versgroen, Ned.3, VPRO, 20.48-22.00u.