Nieuwsselectie: Binnenland

U kijkt naar de website van NRC Handelsblad gedurende de periode 1995-2001. Bezoek ook de de huidige site.

N R C H A N D E L S B L A D - B I N N E N L A N D

NIEUWS

TEGENSPRAAK

SUPPLEMENT

DOSSIERS

ARCHIEF

ADVERTENTIES

SERVICE

NIEUWSSELECTIE
KORT NIEUWS
RADIO & TELEVISIE
MEDIA

S c h a k e l s

PvdA

VVD

D66

Tweede Kamer

De Stemming:
Nu of straks debat over Zorreguieta?

Is Zorreguieta sr. welkom of niet?

Met grote regelmaat spreekt een lid van het kabinet of van het parlement zich uit over het belaste verleden van de vader van Máxima Zorreguieta. Wanneer moet die discussie worden gevoerd: nu of straks? Een overzicht van standpunten in de Kamer.

Door onze redacteuren

DEN HAAG, 30 JAN. Binnen twee coalitiefracties in de Tweede Kamer, die van de PvdA en van D66, wordt intern stevig gedebatteerd over de positie van Jorge Zorreguieta bij een eventueel huwelijk tussen Máxima Zorreguieta en prins Willem-Alexander.

De PvdA-fractie wil proberen "er gezamenlijk uit te komen", in een aparte fractievergadering waarvoor nog geen datum is vastgesteld. De fractie van D66 zou aan het begin van de middag over de zaak spreken, nadat Kamerlid Van Walsem zich vanochtend in de Volkskrant nadrukkelijk had verzet tegen de suggestie van fractieleider Thom de Graaf, afgelopen weekeinde, dat Zorreguieta discreet bij een huwelijk aanwezig zou mogen zijn.

De derde fractie van de regeringscoaltie, de VVD, wenst zich niet "bij het gekakel in het kippenhok" aan te sluiten. De VVD meent dat elke openbare discussie over de zaak prematuur is, zolang het kabinet bij het parlement geen Toestemmingswet voor een huwelijk van de kroonprins heeft ingediend. Dit is overigens ook het standpunt van de kabinet.

Inzet van de debatten is de - voorzover bekend formele - medeverantwoordelijkheid van Jorge Zorreguieta voor de wandaden van de Argentijnse Videla-dictatuur in de periode 1977-1983. De vader van Máxima was onder dit regime minister van Landbouw.

Binnen de PvdA en D66 zijn de afgelopen maanden stemmen opgegaan dat voor een publieke presentie van Jorge Zorreguieta op grond van diens verleden in Nederland geen plaats is. Kamerlid Van Walsem (D66) acht in het verlengde hiervan een huwelijk tussen Willem-Alexander en Máxima ongewenst, maar hij staat daarin, voorzover bekend, in de Tweede Kamer alleen.

PvdA

45 zetels. Het standpunt van de PvdA-fractie, zoals vertolkt door woordvoerder Rehwinkel, is dat "aan de zorgen omtrent de persoon van Zorreguieta recht moet worden gedaan" op het moment dat een Toestemmingswet in het parlement aan de orde komt. Het standpunt geeft niet aan hoe dat zou moeten gebeuren. Rehwinkel vanochtend: "Ad Melkert (fractieleider) heeft vorige week nog in de fractie gezegd: laat Peter Rehwinkel hierover het woord voeren en laat nu niet iedereen voortdurend een duit in het zakje doen. Daarover is geen discussie ontstaan, dus die lijn lijkt me daarmee wel aanvaard."

Eerder hadden de Kamerleden Margaretha de Boer en Saskia Noorman-den Uyl in het openbaar gepleit voor het weren van vader Zorreguieta bij een huwelijk in Nederland. Met name Noorman-den Uyl toonde zich strijdlustig. Zij beriep zich op de archieven van haar moeder Liesbeth den Uyl, actief in een steuncomité voor de Argentijnse 'Dwaze Moeders', om te bewijzen dat de schuldigen voor Videla's terreurjunta in Argentinië nauwelijks zijn bestraft. Reden temeer om vader Zorreguieta een 'publieke plaats' in Nederland te ontzeggen. Meerdere leden van de PvdA-fractie geven aan behoefte te hebben aan een nadere, interne gedachtewisseling over de zaak, om er, in de woorden van Kamerlid Bert Koenders, "samen uit te komen". Koenders, die mensenrechten in zijn portefeuille heeft, vindt het moment voor een individuele stellingname nog niet aangebroken.

D66

14 zetels. "Máxima kan mijn koningin niet zijn met zo'n vader", meent D66-fractielid Van Walsem. Hij heeft ervoor gekozen publiekelijk van mening te verschillen met zijn fractievoorzitter, De Graaf, die afgelopen weekeinde aangaf dat een bescheiden, liefst onzichtbare aanwezigheid van Zorreguieta sr. bij feestelijkheden acceptabel zou zijn, omdat dit feitelijk niet is tegen te houden.

Fractielid Van Walsem meent dat de discussie over de familie Zorreguieta nú moet worden gevoerd om te voorkomen dat het parlement in een later stadium voor een fait accompli wordt gesteld. Hij "gunt Willem-Alexander deze liefde", maar hij vindt ook dat de prins afstand moet doen van het koningschap als hij een huwelijk met Máxima wil sluiten. In dat geval zou prins Constantijn de troon moeten aanvaarden, aldus Van Walsem.

Fractielid Scheltema, royalty-woordvoerder, noemt het nog "te vroeg" om krachtige standpunten in te nemen. Ze meent dat fractieleider De Graaf "heel duidelijk de dilemma's" rondom een mogelijk huwelijk heeft neergezet op grond waarvan een politieke discussie kan worden gevoerd. "We moeten nu maar eerst de argumementen wisselen voordat we ons op standpunten vastleggen. Besluiten nemen we pas als er besluiten te nemen zijn."

VVD

38 zetels. De VVD-fractie in de Tweede Kamer "heeft in het geheel geen zin mee te doen aan het "gekakel in het kippenhok, van Kamerleden die voor hun beurt praten", zegt woordvoerder Te Veldhuis. "Ik vind het onbegrijpelijk dat mensen zich niet kunnen inhouden. Men zit nu publiek te praten over een onderwerp dat nog in de privé- sfeer ligt." Voor de VVD geldt: "Eerst het paar zelf, dan de familie, dan de minister-president, dan het kabinet en dan pas de Kamer, in het geval van een Toestemmingswet."

CDA

29 zetels. Het CDA vindt het "uiterst onzorgvuldig en on tijdig van sommige Kamerleden om hun opinies over deze zaak al naar buiten te brengen, voordat het kabinet een standpunt heeft ingenomen", zegt woordvoerder Hillen. "Onze fractie heeft er geen enkele behoefte aan dat het koninklijk huis onderwerp van discussie wordt. Wat dat betreft hebben wij als CDA een traditie hoog te houden." Hillen vindt het ongepast dat premier Kok afgelopen vrijdag publiekelijk toespelingen heeft gemaakt op de vraag of hij de vader van Máxima al dan niet zou willen ontmoeten. Hillen: "Het dossier dreigt Kok uit handen te glippen. Dat vinden we gevaarlijk, want daarvoor is het te belangrijk. Het CDA denkt in deze kwestie misschien gouvernementeler dan de regeringsfracties, maar dat stoort ons niet."

GroenLinks

11 zetels. GroenLinks heeft "geen enkel bezwaar" tegen een huwelijk tussen de prins en Máxima, zegt woordvoerder Halsema. Volgens haar fractie zou het wel "chic" zijn wanneer Máxima, net als haar zuster Dolores, zich expliciet uitspreekt over de waarde van de parlementaire democratie, "eventueel bij monde van de minister- president". Halsema: "Maar de vader van Máxima heeft een te belast verleden om een formele rol te spelen bij een eventuele ceremonie. Zolang er geen formele aanklacht tegen hem loopt, kunnen we privé-bezoeken van Jorge Zorreguieta aan de koninklijke familie niet voorkomen, maar wij vinden wel dat er geen plek voor hem is op het bordes."

Bij een eventuele verbinding tussen Willem-Alexander en Máxima kan dus beter niet voor de "Brinkhorst/Van den Broek-route" worden gekozen, vindt GroenLinks, verwijzend naar de aanwezigheid van beide ouderparen bij de recente verlovingen in de koninklijke familie.

GroenLinks meent dat acceptatie door de Nederlandse regering van vader Zorreguieta een verkeerd signaal zou zijn. "De opvattingen van de regering over het internationale beleid voor mensenrechten zijn dan afhankelijk van het nationale belang dat er tegenover staat. Dat tast de geloofwaardigheid van de regering bij internationale onderhandelingen aan", aldus Halsema.

5 zetels. "De fouten van de vader diskwalificieren de dochter nog niet. Tegen Máxima hebben we niets", zegt SP- woordvoerder Agnes Kant. De SP heeft er sowieso moeite mee dat de Kamer moet meepraten over het liefdesleven van de kroonprins, zegt Kant: "Wij zijn niet echt voorstanders van de monarchie."

Over de mogelijke aanwezigheid van Jorge Zorreguieta bij feestelijkheden is Kant helder: "Het minste wat hij kan doen, is hier niet komen. Die man was hartstikke fout, dat is duidelijk." Volgens de SP is het "belachelijk" dat premier Kok zich nog niet heeft uitgelaten over deze kwestie. Formeel begrijpt Kant het bezwaar van de premier wel ("Er is nog geen sprake van een huwelijk, dus ik kan er niets over zeggen", zo herhaalt Kok steeds), maar de SP'er constateert dat hierover inmiddels wel een debat wordt gevoerd. "Het is de taak van Kok om rust te scheppen en dat kan alleen als hij het kabinetsstandpunt snel duidelijk maakt", aldus Kant.

RPF/GPV

5 zetels. "We kunnen niet ontkennen dat hier een probleem ligt", zegt Kamerlid Van Middelkoop namens de ChristenUnie (RPF/GPV).

"Maar ik vind dat de discussie buitengewoon onvolwassen wordt gevoerd. Gezien de gevoeligheid van de discussie zou het voor Kamerleden passend zijn om in deze kwestie enige ruimdenkendheid aan de dag te leggen. Als steeds meer Kamerleden het debat met stevige particuliere standpunten gaan belasten, krijgt de premier wel erg weinig ruimte om tot een constructie te komen die recht doet aan de opvattingen en gevoelens voor alle betrokkenen."

SGP

3 zetels. De SGP-fractie heeft "geen enkele behoefte aan deze discussie", zegt fractievoorzitter Van der Vlies. De SGP wacht totdat premier Kok de Kamer de vraag voorlegt een huwelijk goed te keuren: "Dat is het enige juiste moment waarop de Kamer moet reageren. Wij doen niet mee aan al die druppels die de emmer gestaag doen vollopen. Wij volgen het staatsrecht hierin. "

'Nu of straks debat over Jorge Zorreguieta?' Discussieer mee in 'De Stemming' op www.nrc.nl/DenHaag.

NRC Webpagina's
30 JANUARI 2001

( a d v e r t e n t i e s )

Bovenkant pagina