Door HANS BEEREKAMP
ROTTERDAM, 29 JAN. Twee Nederlandse filmmakers kondigden gisteravond in de dagelijkse talkshow van het International Film Festival Rotterdam aan het voortaan over een radicaal andere boeg te gaan gooien. Theo van Gogh beloofde nooit meer een film in Nederland op te nemen, uit woede over de teneur van enkele negatieve recensies van zijn deze week uitgekomen, al grotendeels Engelstalige speelfilm Baby Blue. En Cyrus Frisch, tot nu toe een enfant terrible waarbij vergeleken de gevreesde Van Gogh een doetje is, onthulde dat hij eigenlijk een lieve, brave huisvader is, die alleen maar de binnenkant van crematieovens, in hun broek plassende junkies en vals zingende minderbegaafden met sterallures filmde, omdat hij zichzelf bewust een rol had aangemeten

Het doel van die ook in de media breed uitgemeten maskerade was het provoceren van verontwaardiging over de mogelijkheden tot exploitatie die film en televisie bieden, en het resultaat van zes jaar verkennen van de zelfkant van de samenleving is de film Vergeef me, die deze week op het festival in wereldpremičre ging. Een voorlopige versie van dezelfde film, Zonder titel, was al een paar jaar geleden op het IDFA te zien. De ontknoping die Frisch er nu aan toevoegt, is dat hij bij wijze van experiment met opzet over de schreef ging, door kwetsbare randfiguren te filmen en zelfs in een toneelstuk (Jezus/liefhebber) op te laten treden. Tot Frisch' verbazing waren de reacties, voor een deel opgenomen in Vergeef me, helemaal niet zo negatief, ook al blijkt nu een van zijn personages, naar de regisseur beweert mede door toedoen van de film, overleden te zijn.

Aan de rolvastheid van agent-provocateur Frisch, die zichzelf als de duivel uit Faust opvoert, is twijfel mogelijk. Aan de ene kant manipuleert hij zijn slachtoffers tot objecten van een voyeuristische camera, besmeurt op zeker moment hun gezichten eigenhandig letterlijk met bloed. Aan de andere kant neemt hetzelfde personage ‘regisseur Cyrus Frisch' soms weer een ethisch standpunt in, bijvoorbeeld door een vrouw die haar borsten aan de camera laat zien te vertellen dat ze dat echt niet voor hem hoeft te doen, als ze het niet wil. Vergeef me doet mede daardoor een beetje hypocriet aan, zoals in exploitatiefilms van het type Mondo cane ook altijd beweerd wordt dat het eigenlijk een aanklacht is tegen het onrecht in de wereld. Het valt moeilijk voor te stellen hoe de films van de echte Cyrus Frisch — de lieve huisvader — er in de toekomst uit zullen gaan zien.

De verrassende koploper in het klassement van de publieksprijs is na het eerste weekeinde Jalla! Jalla!, het Zweedse debuut van de 23-jarige Josef Fares, over de vriendschap tussen twee medewerkers van de plantsoenendienst, van wie er een, de broer van de regisseur, van Libanese afkomst is. De favoriet op voorhand, de internationaal zeer succesvolle, magische zwaardvechters- en kung fu-film Crouching Tiger, Hidden Dragon van Ang Lee, waarin Michelle Yeoh en Chow Yun-fat strijdend door de lucht springen, zweven en vliegen, moet het tot nu toe met de tweede plaats doen.

( a d v e r t e n t i e s )