'Meer economische asielzoekers weren'

Door onze redacteur FLORIS VAN STRAATEN
DEN HAAG, 27 JAN. De Europese Unie moet maatregelen treffen om de toevloed van economische asielzoekers in te perken. Dat heeft de Nederlandse eurocommissaris Frits Bolkestein vrijdagavond bepleit in Den Haag.

Volgens Bolkestein zou dit zowel in het belang zijn van de EU zelf als van de landen van herkomst van de immigranten. "Indien de economische asielstroom een ongecontroleerde immigratiestroom wordt, importeert Europa armoede", waarschuwde Bolkestein gisteren tijdens de Hofstad- lezing in Den Haag. "Dat is niet goed voor Europa en dat is niet goed voor het land van herkomst, dat economisch wordt verzwakt."

Voor politieke vluchtelingen moet er altijd plaats zijn, betoogde Bolkestein, maar de meesten zoeken in de praktijk asiel om economische redenen. De asielstroom wordt daardoor een immigratiestroom. Het probleem is te groot voor de lidstaten afzonderlijk en moet daarom in EU-verband worden aangepakt. Bolkestein drukte de lidstaten op het hart een duidelijke keuze te maken: óf Europa wordt een immigratiegebied, maar dan moeten er - net als in traditionele immigratielanden als de Verenigde Staten en Canada - strenge kwalitatieve eisen worden gesteld aan de immigranten. Of Europa stelt zich niet open voor een immigratiestroom en verhoogt de arbeidsparticipatie van de eigen bevolking. Het tweede scenario heeft Bolkesteins voorkeur.

"Door verpleegsters uit Zuid-Afrika of software-specialisten uit Bombay te importeren, kies je voor de gemakkelijkste weg", zei Bolkestein naderhand in de discussie over Nederland: "Er is nog zoveel arbeidspotentieel in Nederland dat het onverantwoord is om je toevlucht tot arbeidsmigratie te nemen. Ik ben daar een verklaard tegenstander van."

Behalve op zijn oude stokpaard van de asielzoekers ging Bolkestein bij zijn lezing uitvoerig in op de perspectieven voor Europa na de recente topconferentie van Nice. Als de EU niet uitkijkt valt zij ten prooi aan " desintegratie en politieke verlamming", aldus de eurocommissaris. Bolkestein plaatste kritische kanttekeningen bij de resultaten van Nice. De bedoeling was om daar afspraken te maken over een effectievere besluitvorming in de Europese Unie met het oog op de uitbreiding met landen in Midden- en Oost-Europa. Maar daar is volgens Bolkestein niet veel van terecht gekomen. " Na Nice kan men constateren dat de intergouvernementele koehandel van nationale belangen niet leidt tot een versterking van de legitimatie." De ernst van de afnemende steun onder de bevolking wordt volgens Bolkestein onderschat. "De Europese Unie loopt het risico groter te worden, terwijl de legitimatie afkalft. Dat kan in tijden van crisis tot implosie leiden."

Kernprobleem is volgens Bolkestein dat er in Europa "geen dragend politiek leiderschap" meer is, door een verschuiving in de verhouding tussen Duitsland en Frankrijk. Beide landen dreven tot dusver de Europese integratie aan, maar toon en inhoud van hun leiderschap is de afgelopen jaren drastisch veranderd. "Frankrijk is gefixeerd op de machtsverhoudingen in eigen land waar de marges tussen links en burgerlijk rechts smal zijn. In Duitsland regeeert voor het eerst een naoorlogse generatie. Zij is zich bewust van het Duitse verleden, maar was er geen deelgenoot van. Duitsland richt zich vooral op het midden en oosten van Europa." Resultaat is, aldus Bolkestein, dat Frankrijk en Duitsland steeds vaker in andere coalities terechtkomen, omdat de economische filosofie in beide landen uiteenloopt.

Na de teleurstellende top van Nice moet de EU volgens Bolkestein keuzes maken over werkwijze en kerntaken. Hij herhaalde zijn bedenkingen tegen een federaal Europa, zoals bepleit door onder anderen de Duitse minister van Buitenlandse Zaken, Fischer, en de Belgische premier Verhofstadt. "Het is zelfs riskant om naar een federaal Europa te streven, want het risico is groot dat het niet lukt en dat Europa vervolgens door een soort weerslag terechtkomt in een spoor van desintegratie. Wie Europa wil federaliseren én uitbreiding, bouwt aan iets dat afbreekt."

De kerntaken van de EU liggen volgens Bolkestein bij de interne markt, een gemeenschappelijk beleid ten aanzien van handel, landbouw en milieu, alsmede het buitenlands- en veiligheidsbeleid.

( a d v e r t e n t i e s )