Zowel mullahs als moderne meisjes liepen rond op een recente jongerenbeurs in Teheran. De mullahs toonden begrip, de meisjes wilden méér.

Door onze redacteur CAROLIEN ROELANTS

TEHERAN, 24 JAN. Het is een gebeurtenis waar heel Iran over spreekt: de Internationale Jeugd Tentoonstelling. Zoveel is er in de Islamitische Republiek Iran niet te doen voor de jeugd: de bioscoop, een paar fastfoods en 's zomers het park, dan heb je het wel gehad. Maar de tentoonstelling biedt van alles. Er zijn gitaren, drums en reizen te koop. Voor het eerst in de geschiedenis van de Islamitische Republiek is er een modeshow gehouden (alleen voor vrouwen toegankelijk). Er is patat tegen woekerprijzen. Bovenal is er voor jongens en meisjes gelegenheid voor een goede flirt. En er is Seghatalislam Mirjamid Saidi, in het dagelijks leven manager van de Iraanse School van Gebeden van de Islamitische Propaganda Organisatie. Seghatalislam Saidi, met een zwarte tulband die aangeeft dat hij een afstammeling van de profeet Mohammed is, wil bewijzen dat de geestelijkheid niet alleen uit oude conservatieven bestaat maar best met de moderne Iraanse jeugd kan omgaan.

Seghatalislam (letterlijk: iemand die je kunt vertrouwen en de religieuze rang die je hebt voor je hojatoleslam wordt) Saidi bemant een stand om vragen van jonge mensen te beantwoorden. "Alle standhouders is gevraagd hier te komen en uit te leggen wat we voor de jeugd doen."

Saidi vindt het geen enkel probleem hier als geestelijke te staan te midden van dreunende popmuziek en bad hejabs, meisjes waarvan het haar alleen in naam is voorzien van de verplichte hejab, de islamitische hoofdbedekking. "In de naam van God. We hebben principes in de islamitische cultuur die ons leren hoe we moeten omgaan met medeburgers en dat we compromissen moeten sluiten met onze omgeving. De islam zegt dat je je eigen principes moet hebben, maar ook moet omgaan met andere mensen. Hier is Westerse muziek, maar wij hebben ook cd's en tapes."

Een bezoek aan het Vrijdaggebed (de belangrijkste islamitische bijeenkomst van de week) voor de gang naar de jeugdtentoonstelling, versterkt de indruk dat er twéé Irans bestaan die steeds verder uit elkaar drijven. Het Vrijdaggebed is het Iran van de vrome armen die bidden voor handhaving van een strikte islam; de expositie het Iran van een groeiend aantal jongeren die vechten tegen de beperkingen van het geloof. Maar Saidi bestrijdt dat. "Ik wil u even corrigeren. Hier zie je ook jonge mensen die het Vrijdaggebed bijwonen (en hij plukt twee van top tot teen bedekte meisjes naderbij die bevestigend knikken). Onze maatschappij is vrij, dat is ons geloof. Je moet handelen volgens de islamitische wet. Sommigen voeren die nauwgezet uit, anderen niet zo precies."

Seghatalislam Mirjamid Saidi vervolgt: "Alle soorten mensen leven hier samen zonder probleem. En zelfs deze jonge mensen - en hij haalt twee meisjes erbij die met hun opvallende make-up en vrolijk naar buiten springende haar uitgesproken voorbeelden zijn van bad hejab - hebben respect voor de godsdienst. Misschien zijn ze bad hejabs en gaan ze niet naar het Vrijdaggebed, maar ze respecteren de islam, en dat is belangrijk voor ons."

"Alle mensen hier zijn in hun hart gelovig. Hun moeder gaf hun de borst met de naam van Ali op haar lippen. Ze kennen de profeet Mohammed, (zijn schoonzoon) Ali en (diens zoon) Hussein." De bad hejabs, die hun verbijstering hebben overwonnen, knikken bevestigend, en trekken een gebed van Ali uit hun portemonnee.

"Er is veel negatieve propaganda tegen geestelijken en het islamitische systeem hier. Maar u ziet met eigen ogen hoe wij als geestelijken met deze jonge dames omgaan en zij met ons. Dat is geen enkel probleem. Als zij naar het Vrijdaggebed gaan, dan passen ze hun kleding aan."

Een van de twee bad hejabs merkt op: "Als je in God gelooft is de hejab niet belangrijk." Maar dan gaat ze toch net iets te ver. Seghatalislam Saidi zou niet hier tussen de schreeuwende muziek staan als hij uit het conservatieve kamp kwam, maar dit kan hij als geestelijke toch niet laten passeren. "Ik kan het daarmee niet eens zijn", zegt hij glimlachend. "De Koran zegt dat vrouwen bedekt moeten zijn." Maar voegt hij er als tegemoetkoming aan toe: een ander woord voor Koran is mizan, en dat betekent evenwicht. Dat houdt in dat man en vrouw gelijkwaardig zijn." Voor de Westerse journaliste heeft hij ook een gerustelling: "Wij denken niet dat het hele Westen immoreel is."

De twee meisjes willen buiten graag even doorpraten. Ze studeren journalistiek, en ze zijn nu heel wat kritischer dan zo straks in het gezelschap van seghatalislam Saidi. Ze willen geen bad hejabs zijn, zeggen ze, ze willen helemaal geen hejab. "De geestelijken willen hun regels opleggen. Het is onmogelijk de regels van 1.300 jaar geleden te volgen. Met die mullah binnen konden we praten, maar er zijn er te veel met wie dat helemaal niet kan. Die hele slechte manieren hebben. Wij willen die conservatieven niet. We zouden liever christenen willen zijn omdat hun regels soepeler zijn dan de onze. Wij hebben problemen met onze ouders en met de maatschappij. En je kan geen plezier maken. Iedereen komt hier op deze tentoonstelling omdat er niks anders is."

"Een van onze docenten zegt: 'onder de vorige regeringen konden we niets zeggen, maar sinds de verkiezing van president Khatami kunnen we praten'. Maar we kunnen niet meer zoveel zeggen sinds de conservatieven zoveel kranten hebben verboden. Onze families zijn sindsdien bang dat we worden gearresteerd. Het gaat wel beter hier, maar het heeft allemaal heel veel tijd nodig."

Willen ze weg uit Iran, al die andere hoogopgeleide Iraniërs achterna? Nee, dat niet - of bij nader inzien toch maar wel. Maar als het dan eenmaal in orde is gekomen hier, dan komen ze terug. "Want we houden van Iran, en we blijven Iraniërs."

( a d v e r t e n t i e s )