De temperatuur hoeft maar even onder nul te duiken of de 800 schaatsclubs in Nederland komen in actie. "Als het vriest zie je bijna je bed niet."

Door onze redacteur SHEILA KAMERMAN

ANKEVEEN, 20 JAN. Verkleumde schaatsers met beslagen brillen en tricot coltruitjes nippen aan de erwtensoep. "Van mijn ouders heb ik geleerd dat je direct een snipperdag moet opnemen als het vriest", zegt Annelies de Pagter uit Utrecht in het clubgebouw van schaatsvereniging Ankeveen. "Het kan zo weer voorbij zijn, en dan moeten we misschien weer een paar winters wachten op natuurijs."

"Ik heb een loodgietersbedrijf in Ankeveen", zegt Rob Stolkers. "Maar als er mooi ijs ligt gaat de tent direct dicht. Ankeveners begrijpen dat."

Ankeveen heeft twee ijsbanen, ondiepe uitlopers van de Ankeveense plassen. Als het een paar dagen heeft gevroren, is het prima schaatsen. Op vrijdagmiddag krioelt het er van de kleuters op dubbele ijzers en van de jongetjes die stoer proberen op hun splinternieuwe noren overeind te blijven. Volwassenen die na drie ijsloze winters de schaatsen uit het vet hebben gehaald, maken stijfjes hun eerste slagen.

Maar de echte schaatsliefhebber wil het liefst toertochten rijden over de plassen. Als het ijs daar dik genoeg is, draait de Ankeveense schaatsclub pas op volle kracht. Voorlopig zit het er niet in, zegt voorzitter Fons Lauxtermann spijtig. "Om de veiligheid van het publiek te garanderen moet er minstens acht centimeter ijs liggen op de plassen. Het ijs moet duizenden mensen kunnen dragen. Op het moment varieert de dikte van het ijs tussen twee en negen centimeter. Er zijn er de afgelopen dagen al een paar doorheen gezakt."

Zo gauw het kwik even onder nul duikt, staat de Ankeveense schaatsclub, net als alle andere 800 ijsverenigingen in Nederland, klaar om in actie te komen. Als het ijs stevig genoeg is, werken clubs in een bepaald gebied samen om een route uit te zetten. Nederland telt er 234, compleet met stempelposten en koek-en-zopietenten. Lauxterman: "Da's machtig mooi. Vaak komt het hele gezin mee. Schaatsen is een echt familiegebeuren."

De elf bestuursleden en tientallen medewerkers van de Ankeveense ijsclub zijn vrijwilligers. "Het is pure liefhebberij", zegt Lauxtermann. "Als het vriest is het druk, dan zie je je bed bijna niet", zegt penningmeester Frans van Ginkel. Maar de rest van het jaar kost de club ook tijd. Bestuursleden gaan naar vergaderingen van de Koninklijke Nederlandsche Schaatsenrijders Bond (KNSB) en overleggen met gemeente, politie en Natuurmonumenten. Medewerkers onderhouden de waterkanten, het clubhuis en de trike, een tractortje voor op het ijs.

Voor inkomsten moet de club het hebben van entreegelden: een rijksdaalder voor de ijsbaan, 7,50 gulden voor de toertocht inclusief medaille met datum. Lauxtermann: "We worden er niet rijk van. Maar we hebben de afgelopen jaren wel wat gespaard. Daarvan gaan we dit voorjaar een nieuw clubhuis bouwen."

Bij andere ijsclubs gaat dat niet anders. Baambrugge heeft geen tekort aan vrijwilligers. Volgens bestuurslid Dirk de Groot is schaatsliefde een bacil die overgaat van vader op zoon. Hij herinnert zich hoe hij zijn vader hem op de schaats voorttrok aan een touw. Hijzelf heeft zijn zoon van zeventien jaar ook al aangestoken.

De Groot laakt de 'weerprofeten' die afgelopen week op de televisie riepen dat er in het weekeinde geschaatst kon worden. "Dit weekend gaan er weer mensen verdrinken", zegt hij. Lauxtermann: "Dan kun je honderd waarschuwingsborden neerzetten, dat maakt niets uit. Als er ijs ligt, krijgen Nederlanders de kriebels", zegt hij. Hij heeft tussen de schaatsbanen en het buitenwater rode linten gespannen, maar vrijwel niemand trekt zich er wat van aan.

Vier vrienden uit Blaricum zitten met een plastic bekertje warme chocolademelk in de kantine van Ankeveen bij te komen van een tocht over de plassen. Het ijs zat vol scheuren, zeggen ze. Het kraakte vervaarlijk. "Soms moesten we een stukje klunen", zegt Daan de Graaf. Helemaal veilig vonden ze het niet. "Ach, een beetje risico maakt het spannend", zegt Harry Jacobs. Ze balen dat de vorst alweer op z'n retour is. Jacobs: "Als het vannacht niet flink doorvriest, is het gebeurd." "Ja", beaamt Lambert Kalis. "Het mist. En bij mist gaat de vorst in de kist."

( a d v e r t e n t i e s )