R A D I O :
Radio Nationaal in de uitverkoop
Te koop, tegen elk aannemelijk
bod: Radio Nationaal. Radiostation met landelijke FM-dekking via de
kabel, twee AM-etherfrequenties en een vaste schare luisteraars die
houden van het Nederlandse lied.
JOCHEN VAN BARSCHOT
Als Hilversum mijn artiesten niet draait, dan begin ik toch gewoon mijn
eigen radiostation. Dat is ongeveer wat Riny Schreijenberg, de manager
van onder meer Frans Bauer, Marianne Weber en Koos Alberts, gedacht
moet hebben toen hij besloot zich op te werpen als geldschieter voor
Radio Nationaal, een commerciële radiozender die sinds mei vorig
jaar 24 uur per dag hoofdzakelijk Nederlandse muziek uitzendt.
Om aan zendfrequenties te komen nam Van de Schreijenberg het
noodlijdende non-stop muziekstation Radio Hollands Glorie over, dat
nauwelijks luisteraars had, maar wel nagenoeg landelijke FM-dekking via
de kabel. Van een regionale zender huurde hij twee ongebruikte
middengolffrequenties (1035 en 1332 AM) en in een leegstaande VPRO-
villa in Hilversum (die naast Villa 65) bracht hij de studio's onder.
Radio Nationaal was geboren.
Inmiddels is het negen maanden later en verkeert Radio Nationaal in
ernstige financiële problemen. Schreijenberg heeft in december al
uitstel van betaling aan moeten vragen en als zich niet snel een koper
meldt, gaat het station " binnen één twee weken
failliet", aldus programmadirecteur en voormalig TROS-dj Karel van
Cooten. "Schreijenberg heeft zich er kennelijk op verkeken wat het kost
om een radiostation in de lucht te houden."
Onbegrijpelijk, vindt Van Cooten het dat het station nu al in surseance
verkeert. "Je weet van te voren dat het minstens een jaar of twee duurt
voor je winst gaat maken met een nieuw radiostation, dus daar houd je
rekening mee. Schreijenberg wist dat ook, maar hij dacht blijkbaar dat
het hem wél zou lukken om sneller uit de kosten te komen. Hij
heeft er veel te gemakkelijk over gedacht."
Schreijenberg, die in het buitenland verblijft en niet voor commentaar
bereikbaar was, blijkt al twee maanden na de start van Radio Nationaal
in liquiditeitsproblemen te zijn gekomen. Sommige schuldeisers hebben
al sinds juli geen geld meer ontvangen. "De acht vaste werknemers en ik
hebben in november voor het laatst salaris gehad", aldus Van Cooten.
"Sommige freelancers hebben al vijf maanden niet meer betaald
gekregen." Een aantal van hen is inmiddels gestopt, onder wie Ron
Brandsteder en Pierre Kartner (Vader Abraham), die tot voor kort
allebei een eigen programma presenteerden op Radio Nationaal.
Anderen, zoals Jan Rietman en Henk Bres, blijven wel trouw elke dag
hun programma maken.
"De betrokkenheid van de medewerkers bij het station is groot", aldus
Van Cooten, die zelf de TROS verliet om "de cultuur van
zendercoördinatoren en netmanagers bij de publieke omroep" te
ontvluchten. "Ik kon het bijvoorbeeld niet zo goed vinden met de
zendercoördinator van Radio 2, waar ik toen het programma De
gouden uren presenteerde. Ik was de enige dj in Hilversum die wel
eens Koos Alberts of Frans Bauer draaide en dat vonden ze bij Radio 2
niet leuk." Van Cooten verruilde de TROS voor Radio Noordzee, dat zich
toen nog profileerde als familiezender. "Maar al snel daarna werd het
roer drastisch omgegooid en gingen ze dezelfde muziek draaien als Sky
Radio, omdat die doelgroep zogezegd interessanter was," aldus de
programmadirecteur. Hij is ervan overtuigd dat er plek is voor een
zender die vooral Nederlandstalige muziek en meezingers draait. "Er
luisteren nu niet voor niets zo veel mensen naar Radio Nationaal."
Het station heeft inmiddels een trouwe schare luisteraars verzameld.
Sinds bekend is dat de toekomst van Radio Nationaal onzeker is, wordt
het station overspoeld met reacties van bezorgde luisteraars. Sommigen
houden zelfs handtekeningenacties of bieden aan geld in te zamelen. Van
Cooten: "Dat is hartverwarmend, maar het zet weinig zoden aan de dijk.
Zelfs al vind je 50.000 mensen bereid om een tientje te geven, dan kun
je nog maar één of hooguit twee maanden langer blijven
bestaan. Wat wij nodig hebben is een geldschieter die bereid is 4 5
miljoen gulden per jaar te investeren."
Is een radiostation dat vooral Nederlandstalige muziek draait wel
levensvatbaar? Stations als Holland FM en Radio Noordzee hebben dat
eerder ook al geprobeerd, maar hebben nadien allebei hun formule
drastisch gewijzigd. "De advertentiemarkt voor een zender als de onze
wordt onderschat", vindt Van Cooten. Iedereen richt zich op jongeren,
terwijl oudere luisteraars net zo goed over koopkracht beschikken. "Als
Frans Bauer 3, 5 miljoen cd's verkoopt, dan moet er een markt zijn voor
die muziek. Ons station is absoluut levensvatbaar." Dat blijkt volgens
Van Cooten ook uit de luistercijfers. "We zijn er in negen maanden tijd
in geslaagd 3 procent marktaandeel op te bouwen. Dat is heel veel."
Waarom Radio Nationaal dan toch in geldnood verkeert? "Er zijn fouten
gemaakt", erkent Van Cooten. "Toen we begonnen hadden we nog geen
verkoopafdeling die reclamezendtijd moest verkopen. En de toplocatie in
Hilversum waar we nu zitten was misschien toch wat te duur." Maar de
voornaamste reden blijft volgens Van Cooten dat eigenaar Schreijenberg
het station niet genoeg tijd heeft gegeven om te bewijzen dat het
levensvatbaar is. "Negen maanden is gewoon te kort."
Het wachten is nu op een koper. "Die moet er snel komen, want anders
wordt straks de elektriciteit afgesloten." Is er zicht op een
doorstart? "Er schijnen wel geïnteresseerde kopers te zijn." Hoe
het met de onderhandelingen staat, weet Van Cooten niet. Het is ook maar
de vraag of een nieuwe eigenaar Radio Nationaal in zijn huidige vorm zal
laten voortbestaan. Misschien wil de Holland Media Groep wel een
radiostation erbij, nu Veronica FM de groep verlaat, of is SBS, de
eigenaar van Noordzee FM, geïnteresseerd in een tweede station.
"Wij hopen op een koper die de beste bedoelingen met ons heeft en ons
gewoon laat leven. Maar het kan best dat de nieuwe eigenaar alleen
geïnteresseerd is in onze frequenties."