Ramp Enschede gevolg van fouten

Door een onzer redacteuren
ROTTERDAM, 15 JAN. De vuurwerkramp in Enschede van mei vorig jaar was niet gebeurd als de regels waren nageleefd. Vooral de gemeente Enschede, de brandweer en het vuurwerkbedrijf S.E. Fireworks treft in dit opzicht veel blaam.

Dat valt op te maken uit de vandaag gepresenteerde rapporten van acht rijksinspecties (onder meer de arbeidsinspectie, inspectie voor de politie, inspectie brandweerzorg) naar aanleiding van de ramp, waarbij twintig mensen omkwamen. Volgens de inspecties is de gemeente Enschede in haar rol van vergunningverleenster en toezichthoudster tekortgeschoten. Zo legaliseerde de gemeente achteraf illegale uitbreidingen van het bedrijf S.E. Fireworks. "Het college van B en W heeft niet handhavend opgetreden tegen het bedrijf met betrekking tot met het bestemmingsplan strijdig gebruik van strijdige plaatsing van zeecontainers, ondanks het feit dat binnen het ambtelijk apparaat bekend was dat deze plaatsing had plaatsgevonden", aldus het rapport over het vergunningenbeleid.

Ook de brandweer is tijdens de bestrijding van de brand tekortgeschoten. De officier van dienst gaf aan dat de brand onder controle was, voordat hij het terrein had verkend. Zo is hem ontgaan dat zich achter de rij zeecontainers een brand ontwikkelde waaruit de catastrofale ontploffing ontstond. S.E. Fireworks heeft een aantal keren uitbreidingen en veranderingen doorgevoerd, zonder de benodigde vergunningen. "De garageboxen en de zeecontainers zijn zonder bouwvergunning geplaatst", aldus het rapport van de inspectie ruimtelijke ordening.

Lof is er voor de vrijwilligers, hulpverleners en bevolking. De inspectie Brandweerzorg en Rampenbestrijding schrijft: "Geconstateerd wordt dat de zorg voor de opvang, verzorging en herhuisvesting van slachtoffers op grote lijnen uitstekend is vervuld."

De gemeente Enschede reageerde vanmorgen in een brief aan minister De Vries (Binnenlandse Zaken) verbolgen op de toonzetting van de rapporten van de rijksinspecties. De inspectierapporten geven volgens de gemeente een onvolledig beeld. Er is geen rekening gehouden met het ontbreken van een gedegen vuurwerkbeleid in heel Nederland terwijl ook de lessen die getrokken zijn uit de vuurwerkramp van Culemborg ontbreken. Ook wordt er geen vergelijking getrokken met de wijze waarop in andere gemeenten omgegaan wordt met het verlenen van vergunningen en het toezicht hierop.

Loco-burgemeester Helder zei vanmorgen voor RTV Oost dat hij de kritiek op de brandweer onredelijk vindt. "Met modellen in de hand is gekeken hoe er gereageerd is, wij hebben juist waardering voor de brandweermensen die onder hectische omstandigheden met gevaar voor eigen leven de ramp bestreden hebben. "Helder verwacht dat de commissie- Oosting, die volgende maand met de conclusies van een eigen onafhankelijk onderzoek komt naar de ramp, een compleet beeld geeft dat niet hetzelfde zal zijn als dat van de rijksinspecties. Alleen de commissie-Oosting kan volgens de Enschedese loco-burgemeester antwoord geven op de vraag of de ramp voorkomen had kunnen worden.

Overigens gaf Oosting zelf dit weekeinde al een bevestigend antwoord op deze vraag. De voorzitter van de onderzoekcommissie trok afgelopen zaterdag in het Algemeen Dagblad een soortgelijke conclusie als de inspecties. Hij zei dat de verschillende overheden en S.E. Fireworks te weinig hebben gedaan om de vuurwerpramp te voorkomen. Zo had het de gemeente "aan waakzaamheid geschort", bij de controle van vergunningen.

Zowel door Tweede-Kamerlden als lokale instanties is met verbazing kennis genomen van de uitlatingen van Oosting, aangezien het rapport van zijn commissie pas volgende maand verschijnt. Zo sprak de VVD van een beginnersfout. Toch stelt het PvdA-Kamerlid Wagenaar dat Oostings conclusie dat de overheid in gebreke is gebleven, het kabinet verplicht spoedig met drastische maatregelen te komen. "Dit kan je als politiek niet zomaar naast je neerleggen." Ook CDA-woordvoerder Mosterd stelde dat Oostings uitlatingen aantonen dat er zeer snel actie moet worden ondernomen om burgers weer het gevoel te geven dat hun veiligheid is gewaarborgd. Zijn collega Scheltema (D66) noemde het "zorgwekkend" dat er zoveel schort aan de preventie. Beiden achtten het vanmorgen te vroeg om verder inhoudelijk te reageren.

De gemeente Enschede heeft, vooruitlopend op de rapporten van de rijksinspecties en de commissie Oosting, zelf lering getrokken uit de gang van zaken rond de vuurwerkramp. In de toekomst zal er strenger gecontroleerd en minder gedoogd worden. Het verlenen van vergunningen zal niet meer voorbehouden zijn aan één ambtenaar, zoals bij S.E. Fireworks wel het geval was. De brandweer wordt meer betrokken bij het beoordelen van de veiligheidsrisico's.

( a d v e r t e n t i e s )