Nieuwsselectie: Binnenland

U kijkt naar de website van NRC Handelsblad gedurende de periode 1995-2001. Bezoek ook de de huidige site.

N R C H A N D E L S B L A D - B I N N E N L A N D

NIEUWS

TEGENSPRAAK

SUPPLEMENT

DOSSIERS

ARCHIEF

ADVERTENTIES

SERVICE

NIEUWSSELECTIE
KORT NIEUWS
RADIO & TELEVISIE
MEDIA

S c h a k e l s

Vijfde Nota Ruimtelijke Ordening

Bollenstreek moet plaatsmaken voor woningbouw

Eindelijk: Pronks Vijfde Nota is klaar

In het noorden groeien de steden, in het oosten wordt plaats gemaakt voor de rivieren. Minister Pronk presenteerde gisteren de volledige Vijfde Nota Ruimtelijke Ordening.

Door onze redacteur FLORIS VAN STRAATEN

DEN HAAG, 11 JAN. Wie gedacht had dat de Vijfde Nota over de Ruimtelijke Ordening van minister Pronk (VROM) een heldere landkaart zou bevatten van Nederland anno 2030, komt bedrogen uit. De gisteren op internet vrijgegeven tekst laat nog heel veel ongewis.

Zoals al bij de presentatie van de hoofdlijnen op 15 december bleek, is het vooral aan provincies en gemeenten om de verdeling van de ruimte ter plaatse te regelen. Pas in 2005 hoeven zij 'rode contouren' bolaan te geven rond steden en dorpen, waarbuiten in principe niet mag worden gebouwd. Daarnaast moeten ze groene contouren aangeven rond waardevolle natuurgebieden.Bij hun afwegingen moeten de provincies en de gemeenten zich aan een aantal richtlijnen van de rijksoverheid houden. Zo moeten ze proberen de nu al bebouwde terreinen (vooral de naoorlogse wijken) intensiever te gebruiken en, als het kan, functies combineren. Dat laatste kan door bijvoorbeeld natuurgebieden ook te gebruiken voor recreatie. Voorts kunnen ze bepaalde gebieden, in het bijzonder landbouwgronden, transformeren en voor woonwijken, bedrijventerreinen of nieuwe natuur gebruiken.

Ondanks de onzekerheid omtrent de exacte invulling, biedt de nota inzicht in de ruimtelijke plannen voor de verschillende landsdelen. Een kort overzicht:

Noord: Al in 1998 is met het kabinet afgesproken ten minste 43.000 extra arbeidsplaatsen te scheppen, vooral in stedelijke gebieden. De economische ontwikkeling zal vooral plaatshebben binnen de stedelijke netwerken tussen Groningen en Assen, tussen Leeuwarden en Harlingen, in de Zuid-Friese Stedenzone (Drachten-Heerenveen-Sneek) en de Zuid-Drentse Stedenband (Meppel-Hoogeveen-Coevorden-Emmen). Wat de natuur betreft, wil Pronk bijzondere aandacht voor het Drents Plateau en de veengebieden, het Friese Merengebied, het Lauwersmeergebied, het IJsselmeer, het Eems-Dollardgebied en het Waddengebied. De belangrijkste impuls voor de infrastructuur is een nieuwe, snelle treinverbinding tussen Groningen en de Randstad.

Oost: Hier zal de economische ontwikkeling vooral plaatshebben in de netwerken tussen Arnhem en Nijmegen, in de driehoek Apeldoorn-Deventer- Zutphen, in Twentestad, tussen Zwolle en Kampen en in het gebied omsloten door Ede, Veenendaal, Wageningen en Rhenen. De geplande verbeteringen in de infrastructuur zijn niet alleen bedoeld om de bereikbaarheid van het oosten te vergroten maar ook om de verbindingen met Duitsland te vergemakkelijken. Het gaat hier onder meer om extra wegcapaciteit en de aanleg van de Betuweroute, de HSL- Oost (een HSL-station in Arnhem), de Hanzelijn en de doortrekking van het Twente-Mitteland-kanaal. Pronk overweegt het westelijk deel van het Rivierengebied aan te wijzen als Nationaal Landschap, een nieuw concept ter bescherming van waardevolle landschappen. In het oosten zal meer ruimte moeten komen voor het opvangen van rivierwater.

West: In dit deel van het land is het ruimtegebrek het nijpendst, vooral in de Randstad. Het kabinet wil de Randstad als een Deltametropool beschouwen, waarin de steden verschillende functies voor het hele gebied uitoefenen. Extra woonruimte kan worden gevonden aan de randen van het Groene Hart. Dit betekent echter dat een deel van de bollenteelt en de glastuinbouw moet verhuizen naar elders. Ook het agrarische gebied zal hier en daar worden opgeofferd voor andere bestemmingen.

Op den duur zal het huidige Groene Hart iets worden verkleind. Het zal de status van Nationaal Landschap krijgen. Als er nog meer behoefte is aan woonruimte, zal die vooral bij Almere, in de zuidoostelijke Haarlemmermeer en in het gebied tussen Rotterdam, Gouda en Zoetermeer worden gezocht. De wegverbindingen met andere stedelijke concentraties in Vlaanderen, het Ruhrgebied en verder worden verbeterd. Ook de HSL- Zuid en de HSL-Oost zullen tot de bereikbaarheid bijdragen. Waterland en de gebieden ten noorden ervan worden Nationaal Landschap. Dat geldt ook voor de Hoeksche Waard, al wordt het gebied ten oosten van het HSL- Zuid gereserveerd voor een nieuw bedrijventerrein.

Zuid: Ook hier is de verstedelijkingsdruk hoog. Net als in de Randstad moeten Brabantstad (Breda-Tilburg, Den Bosch, Eindhoven en Helmond) en de driehoek Maastricht, Heerlen, Sittard/Geleen) proberen tot een taakverdeling te komen. De infrastructuur verbetert door aansluiting via shuttle-verbindingen op de HSL-Zuid. Pronk overweegt de Zeeuws-Hollandse Delta en het Limburgs Heuvelland als Nationaal Landschap aan te wijzen.

Noordzee: Het kabinet beschouwt dit als een afzonderlijke zone. Hier mogen economische activiteiten het ecologisch evenwicht zo min mogelijk verstoren.

De ontstaansgeschiedenis van de Vijfde Nota over de Ruimtelijke Ordening van minister Pronk (VROM) was een schier eindeloze aangelegenheid. Hetzelfde kan langzamerhand worden gezegd over de presentatie van het eindresultaat.

Pronk maakte half december officieel de hoofdlijnen van zijn werkstuk bekend, gisteren kwam eindelijk de hele tekst van de nota beschikbaar - zij het uitsluitend op internet en zonder bijbehorende kaartjes. Vandaag zou er een eerste papieren versie komen, maar de volledige nota in boekvorm volgt pas eind deze maand.

Als gevolg van deze verbrokkelde presentatie dreigt het debat over de Vijfde Nota als een nachtkaars uit te gaan. Het was lastig om veel kritiek uit te oefenen na de presentatie van de hoofdlijnen, zonder de details van de eigenlijke nota te kennen. Nu die bijzonderheden een maand later ook weer broksgewijs beschikbaar komen, verwatert het debat al snel.

De milieubeweging en anderen protesteren nog zwakjes dat een deel van de plannen hen niet bevalt, maar dit trekt nauwelijks de aandacht. Tekenend was dat de ochtendbladen vanmorgen vrijwel niets berichtten over de Vijfde Nota. Ook na januari is het verhaal van de Vijfde Nota overigens nog niet voorbij. Niet alleen moet het parlement er nog mee instemmen, ook volgt er vanaf februari een inspraakronde voor gewone burgers en nieuw overleg met provincies en gemeenten. Pas daarna kan de nota tenslotte worden omgezet in een bindende Planologische Kernbeslissing Nationaal Ruimtelijk Beleid.

NRC Webpagina's
11 JANUARI 2001

( a d v e r t e n t i e s )

Bovenkant pagina