NEDERLAND STAAT VOOR de tweede golf van economische hervormingen. Die moeten gericht zijn op het aanboren van nieuwe bronnen van welvaartsgroei. Daarvoor is het wenselijk om de arbeidsdeelname en de productiviteit te verhogen door ondernemerschap meer ruimte te geven, de belastingen over een brede linie te verlagen en grotere nadruk te leggen op kennis en innovatie.

Aldus de secretaris-generaal van het ministerie van Economische Zaken, Oosterwijk, in een artikel dat vorige week in het economenblad ESB is verschenen. Het behoort tot de Haagse tradities dat de secretaris- generaal van EZ in zijn nieuwjaarsbijdrage aan ESB een eigen, prikkelende koers uitzet voor de economische agenda van het komende jaar. Op het eerste gezicht is de bijdrage van Oosterwijk, die vorig jaar is aangetreden als hoogste ambtenaar bij Economische Zaken, weinig opwindend. Maar achter de technocratisch-ambtelijke taal over structurele hervorming gaan opmerkingen schuil die haaks staan op de politieke consensus van de dag. Tegen de neiging die zowel in het parlement als het kabinet bestaat om pas op de plaats te maken met verdere privatisering en concurrentie, bepleit Oosterwijk voortgang met de marktwerking. Sterker, hij heeft ernstige twijfel over de zin om publieke diensten in publieke handen te houden: "Publiek eigendom in dynamiserende markten is een belemmering voor verdere ontplooiing van de dienstverlening aan de burger, terwijl zeker niet evident is dat het publieke belang ook daadwerkelijk wordt gewaarborgd."

TEGEN DE TREND in toont Oosterwijk zich ook voorstan der van verdergaande lastenverlichting. Terwijl half politiek Den Haag vindt dat het welletjes is na de belastingverlaging die op 1 januari is ingegaan, schrijft de topambtenaar dat Nederland onverminderd moet doorgaan met lastenverlichting. Bij de vennootschapsbelasting moet Nederland letten op de verlaging van de tarieven in andere Europese landen en zich niet op achterstand laten zetten. Wat de inkomstenbelasting betreft, is hij van mening dat niet alleen aan de onderkant van de arbeidsmarkt, maar over de gehele linie de belastingtarieven naar beneden moeten. Dat is volgens hem wenselijk om de nog altijd hoge 'marginale wig' in Nederland (het inkomen dat overblijft van iedere extra verdiende gulden) te verkleinen. En dat draagt er weer toe bij om werken financieel aantrekkelijker te maken, zodat de arbeidsdeelname omhoog kan.

Verhoging van de arbeidsdeelname - Nederland heeft gemiddeld genomen de kortste jaarlijkse arbeidstijd van alle hooggeïndustrialiseerde landen - en opkrikking van de productiviteit zijn om twee redenen wenselijk. Ten eerste neemt de welvaart over de hele linie toe en ten tweede vormt het een buffer om de gevolgen van de vergrijzing voor de economie op langere termijn veilig te stellen. Het klinkt niet spectaculair, maar achter de schermen wordt in deze richting het beleid voorbereid voor alweer het volgende kabinet. Nederland heeft de ambitie wat welvaart betreft te willen behoren tot de kopgroep van de Europese Unie, maar er zal nog het nodige aan economisch onderhoud verricht moeten worden om die positie te bereiken.

( a d v e r t e n t i e s )