F I L M V O O R A F :
De grijns
MARISKA GRAVELAND
'De grijns' was zijn bijnaam,
dankzij zijn ironische lach, alhoewel Burt Lancaster waarschijnlijk
eerder om zijn imposante torso werd bewonderd.
Lancaster was 'born to shine', maar was allerminst een doorsnee filmster: hij was een van de
eerste onafhankelijke producenten in Hollywood en schitterde in
uiteenlopende klassiekers als de film-noir The Killers,
Visconti's Il Gattopardo, Bertolucci's 1900, Sweet Smell
of Success en From Here to Eternity. De laatste twee films
zijn dit weekend op tv te zien.
From Here to Eternity (1953) is zo'n classic die in
één beeld is gevangen: Burt Lancaster en Deborah Kerr
smachten naar elkaar op het zonnige strand van Hawaï. Een aantal
dagen later, op 7 december 1941, zullen Japanse bommen het nabijgelegen
Pearl Harbor wegvagen. Twee blije mensen, in krappe zwemkledij en met
getuite lippen, omringd door grijpende golven: deze onschuldig erotische
scène was toentertijd uiterst gewaagd en bracht een schokgolf
door de bioscopen teweeg. Nu maakt vooral het naderend noodlot indruk.
'Kuhio Beach Park. Have fun' staat er op een iets te optimistisch bordje
bij het strand.
Ook soldaten Montgomery Clift en Frank Sinatra lopen te vrolijk rond in
bloemige Hawaï-shirts, terwijl hun leven wordt geregeerd door
drank, vechtpartijen en sadistische officieren. De verveling wordt
verdreven middels de liefde, betaald dan wel verboden. Als er ruzie
wordt gemaakt staan de gezichten op onweer, om binnen drie seconden
plaats te maken voor een zwoele blik. Aan Grote Emoties en contrasten
geen gebrek.
In de villeine film Sweet Smell of Success (1957) speelt
Lancaster een ijdel, corrupt personage gebaseerd op Walter Winchell,
decennia lang de beroemdste en beruchtste roddelcolumnist van Amerika.
De sjofele persagent Tony Curtis wil niets liever dan in de voetsporen
treden van deze ultieme manifestatie van monsterachtig succes.
Lancasters roddelcolumnist zou een van de duisterste personages uit de
filmgeschiedenis worden, en kreeg terecht de bijnaam: 'A cookie full of
arsenic'.
Sweet Smell of Success (Alexander Mackendrick, 1957, VS),
zaterdag, Ned.1, 23.29-1.01u. From Here to Eternity (Fred
Zinnemann, 1953, VS), zondag, SBS6, 13.45-15.40u.