F I L M V O O R A F :
Marius et Jeannette
MARTIJN MEIJER
Een arbeiderssprookje. Zo noemde
regisseur Robert Guédiguian zijn film Marius et Jeannette
in een interview. Het is de zevende film van Guédiguian, en
speelt zich, net als zijn andere films, in Marseille af.
In Marius et Jeannette is het voornaamste decor een hofje in de arbeiderswijk
Estaque, vlakbij een gesloten cementfabriek. In het hofje woont de
alleenstaande moeder Jeannette, gespeeld door Ariane Ascaride, de
echtgenote van Guédiguian. En op het verlaten fabrieksterrein
werkt de zwijgzame Marius als bewaker. Op een dag treffen ze elkaar als
Jeannette twee emmers verf wil stelen die op het terrein zijn
achtergebleven.
De arme en met werkeloosheid kampende mensen die in het hofje wonen zijn
vrolijk: de liefde, lekker eten en vurige politieke discussies
verlichten hun leven. Terwijl in werkelijkheid in de immigrantenstad
Marseille veel arbeiders uit wanhoop op uiterst rechts stemmen, krijgt
het racisme in Marius et Jeannette geen poot aan de grond.
Buurtbewoner Dédé heeft eenmaal op het Front National
gestemd en wordt zowat iedere dag door zijn vrouw hierover gekapitteld.
"Het was maar één keer", zegt Dédé. "Er zijn
genoeg klootzakken die er maar één keer op stemmen", is
het antwoord van zijn vrouw.
Maar het idyllische aspect van de film komt niet voort uit
naïviteit. De ondertitel luidt niet voor niets 'un conte de
l'Estaque' - een fabel dus, waaruit lering moet worden getrokken over
hoe we eigenlijk zouden moeten leven. De twee hoofdpersonen laten zien
dat het wederzijds wantrouwen en de pijnlijke gebeurtenissen uit het
verleden overwonnen kunnen worden door de liefde toe te laten. "Uit de
privé-overwinning komt de collectieve overwinning voort", heeft
regisseur Guédiguian gezegd, die in 1980 de communistische partij
verliet maar het gedachtegoed nog volledig onderschrijft.
De critici van het filmblad Cahiers du Cinéma vonden de
film destijds nogal belerend. Dat is ook wel zo, maar dat hindert,
dankzij de prachtig gestileerde scènes en de humoristische en
lichtvoetige dialogen, niet. Zo zegt de goedgebekte Jeannette, ontslagen
als caissière vanwege haar brutaliteit: "Als ik mijn mond zou
houden dan kreeg ik een maagzweer. En ik kan me geen rijkeluisziekte
veroorloven".
Marius et Jeannette (Frankrijk, 1997, Robert Guédiguian),
BBC2, 21.28-23.20u.