B E E L D :
Geen goed verhaal
Maarten Huygen
Ik heb nooit met een man in
liefde samengewoond. Toch denk ik niet dat het gaat zoals het in Avro's
nieuwe serie Wet en Waan wordt voorgesteld. De relatie tussen de
samenwonende partners Herman en Wessel ging moeizaam, werd aangekondigd
op teletekst. Maar wat de moeilijkheden waren, werd niet duidelijk.
De mannen maakten ruzie over de hobby-boot waar Herman aan werkt, maar
verder bleef alles vaag. Waarschijnlijk hielden de scenaristen de
problemen vaag omdat zij ook niet wisten wat eraan scheelde, en bij een
televisieserie is dat pijnlijk.
Met een relatie tussen twee mannen kunnen de meeste kijkers zich niet
vanuit hun persoonlijke leven identificeren. Als twee homo's het centrum
van een televisieserie zijn, moet dat gegeven worden uitgebuit voor het
verhaal. De onwetende moet kwesties en dilemma's zien die horen bij de
herenliefde. Niet zomaar twee mannen in hetzelfde bed zoals in Wet en
Waan. Politiek correct (homo- en heterorelaties zijn hetzelfde),
maar niet naar waarheid. Je voelt als kijker alleen valse intimiteit. Ik
vrees dat het samenwonen van heren een onnadenkende stoplap was, gewoon
om die twee goede acteurs Huub Stapel en Marcel Hensema bij elkaar te
zetten. Maar twee mannen zijn juist moeilijker dan een man en een vrouw.
Niet voor niets wordt het weinig gedaan. Ik herinner me alleen Queer
as Folk dat helemaal aan de herenliefde was gewijd, maar dat is hier
niet de bedoeling.
De geliefden, officier van justitie Herman en psychiater Wessel, zouden
de verhaallijnen van hun verschillende professionele levens bij elkaar
moeten brengen. Soms gebeurt dat, soms ook niet, soms is er maar een
enkel verhaal. Een patiënt van Wessel ontmoet voor het eerst zijn
natuurlijke moeder, Herman redt een zelfmoordenaar van het dak,
ongerelateerde verhalen met verholen vage hints die beter passen bij een
geconcentreerde cinemazaal dan bij de huiskamer.
In Avro's Pleidooi en in het therapeutencentrum van
Consult kwamen al die verschillende verhalen beter samen.
Patiënten en cliënten kwamen elkaar tegen. Er ontsponnen zich
verhalen en verwikkelingen die zich over verscheidene afleveringen
uitstrekten. Tussen collega's onderling, tussen collega's en
cliënten. En wat mis ik de scherpe Maria Goos, schrijfster van het
onovertroffen Oud Geld over de bankiersfamilie. Jammer van Wet
en Waan. Helaas zie ik dat wel vaker bij Nederlandse fictie: goede
acteurs, mooie opnamen, prachtige lichtval, gelikte, dure decors, maar
geen goed verhaal. Zonde van al die inspanning.
Diezelfde ervaring, mysterieuze vaagheid en zonde van al die moeite, had
ik bij Bonanza, dinsdagavond over de geslaagde Nederlandse
kunstschilder Michael Raedecker. Die accentueert de lijnen in zijn
schilderijen met naald en draad. Ik zag een helverlichte schuur in een
maanverlicht landschap met palmen. Zelfs op televisie was het nog
betoverend. Raedecker formuleert helder en is wijs en laconiek over zijn
succes.
Waarom besloot Bonanza Raedecker al in 1996 te gaan volgen,
tijdens zijn verhuizing naar de Goldsmith academie in Londen? Wat is dat
voor instelling en zijn er toelatingseisen? We moesten het doen met een
paar uitspraken van Raedecker. Had hij een beurs of betaalde pa de 33-
jarige kunstenaar nog? Wat was zijn achtergrond? En dan plotseling die
belangstelling van Saatchi en al die tentoonstellingen in bekende
galerieën. Hij kreeg een Britse prijs en was een van de vier
genomineerden voor een prijsuitreiking, uitgezonden door de BBC. Mooie
beelden, maar ik wist nog niets van de oorzaken van zijn succes. Waarom
mogen we het niet horen? Bonanza weet het vast. Met wat kleine
ingrepen zou het een mooie documentaire zijn geworden over Raedecker en
de rijke Londense kunstmetropool en ik kan maar niet begrijpen waarom
dat niet mag. Deze uitzending was voor een kleine incrowd bedoeld.
Daarmee heeft Bonanza zichzelf, Raedecker en de kijker geen goede
dienst bewezen.