Bij Turkse politieacties 18 doden

Door onze correspondent
ISTANBUL, 20 DEC. Bij de bestorming van Turkse gevangenissen zijn gisteren achttien mensen om het leven gekomen. Dat heeft de Turkse minister van Justitie, Hikmet Sami Türk, bekendgemaakt.

Vijftien gedetineerden, aldus de minister, staken zichzelf in brand, twee leden van de paramilitaire politie kwamen om het leven tijdens gevechten met gevangenen. Vandaag stierf een achttiende slachtoffer. Het dodental is een domper voor de regering, die er gisteren van uitging dat de orde in de gevangenissen zonder bloedvergieten hersteld kon worden. Het is overigens zeer goed mogelijk dat het dodental in de loop van vandaag nog zal stijgen. In twee gevangenissen is de operatie 'Herstel het Leven' (zoals de Turkse regering de bestorming heeft gedoopt) nog niet afgerond. Het is onduidelijk hoe de vijftien gedetineerden aan hun einde zijn gekomen. Volgens Ankara zijn alle gedetineerden door zelfdoding aan hun einde gekomen. De Turkse autoriteiten gaven gisteren de opname vrij van een mobiel telefoongesprek waarbij een gevangene de opdracht kreeg om zichzelf in brand te steken. Maar volgens sympathisanten van de hongerstakers is een groot deel van de slachtoffers doodgeschoten door de paramilitaire politie. Deze sympathisanten spraken gisteren beweringen van de minister van Justitie tegen dat de gedetineerden in de Bayrampasa- gevangenis beschikken over kalasjnikovs. De actie van gisteren was bedoeld om een einde te maken aan de hongerstaking die al meer dan zestig dagen werd gehouden. De actie, die vooral steun vond onder gevangenen van extreem-linkse signatuur, was een protest tegen de hervorming van het Turkse gevangenissysteem. De Turkse autoriteiten willen de huidige gevangenissen, waar tientallen gedetineerden op grote slaapzalen verblijven, vervangen door een cellensysteem. Volgens de autoriteiten maakt de hervorming het leven van de gedetineerden draaglijker en breekt zij de macht van extremistische organisaties (naast extreem-links ook bijvoorbeeld moslim-extremistisch en zelfs maffia) in de gevangenissen. De hongerstakers vrezen in de nieuwe gevangenissen - waar zij met ten hoogste drie in een cel verblijven en bij fysiek geweld door bijvoorbeeld bewakers de hulp van tientallen zaalgenoten zullen ontberen - voor hun veiligheid.

Gisteren hebben de autoriteiten een groot aantal gevangenen uit de inrichtingen, waar de bestorming plaatshad, overgebracht naar de gevangenis van Cinzan. Deze is gebouwd op basis van een cellensysteem. Mensenrechtenactivisten protesteerden hier gisteren tegen omdat de regering had toegezegd invoering van het cellensysteem uit te stellen totdat er binnen de maatschappij een consensus over de kwestie was ontstaan.

De minister van Justitie onderstreepte gisteren dat er met de bestorming een nieuw hoofdstuk in de geschiedenis van het Turkse gevangenissysteem is aangebroken. "Van nu af aan zijn de grote slaapzalen in de gevangenissen niet meer aan de orde. Nu zullen in onze gevangenissen respect voor recht en mensenrechten tot de hoogste graad duidelijk worden."

Amnesty International heeft de autoriteiten opgeroepen een volledig onderzoek in te stellen naar elk incident gisteren waarbij een dode viel. Overigens is de kritiek van mensenrechtenorganisaties niet uitsluitend tegen de Turkse autoriteiten gericht. Zo heeft Human Rights Watch er enkele malen op gewezen dat extremistische organisaties op de slaapzalen die zij controleerden en waar bewakers vaak niet eens durfden te komen, een schrikbewind uitoefenden.

Zie ook:

Doden bij bestorming Turkse gevangenissen (19 december 2000)
Turkse politie pakt hongerstakers aan (19 december 2000)
Turkse gevangenisoorlog niet voorbij (19 december 2000)

( a d v e r t e n t i e s )