B E E L D :
Kok zegt het niet
Maarten Huygen
Wim Kok schijnt groot nieuws te
hebben gemaakt in Buitenhof maar ik heb het er als
onparlementaire leek niet echt uit gehaald. Samengevat: hij wil "komende
periode" nog "een rol blijven vervullen" in de politiek maar misschien
ook niet. Zijn vrouw en partijgenoten zullen dat met hem gaan besluiten
en hij zal dat te zijner tijd (los van elkaar schrijven volgens
het Groot Dictee van de Nederlandse taal) aan de mensen
vertellen.
Fractieleider Ad Melkert staat centraal, voorop, als eerste, in het overleg over toekomstige rollen maar misschien ook niet want er
zijn jongere getalenteerde partijleden. Er moeten komende dagen heel wat
politieke piskijkers aan te pas komen om mij het nieuws van deze
uitspraken uit te leggen. Ze vergelijken het met eerdere uitspraken (Kok
heeft nooit eerder gezegd dat hij een besluit gaat nemen over zijn
toekomst), speculeren wat, worden verontwaardigd of zijn juist blij en
dan hebben we het met deze uitzending weer gehad. Het Journaal
wist er gisteren al met zekerheid aan toe te voegen dat Kok zijn besluit
voor de zomer al zal nemen omdat de PvdA zich moet voorbereiden op de
campagne. Dit wisten ze ook voordat Kok zijn interview had gegeven.
Kortom, geen toekomst dient zich aan zonder dat daar een besluit over
wordt genomen. Politiek is een vak apart. Interessant dat alle drie de
presentatoren van Buitenhof voor dit gesprek waren opgetrommeld.
Dat heb je als zo'n programma door drie verschillende omroepen wordt
bestierd, de NPS, VPRO, VARA. Het wordt er met drie interviewers niet
beter op. Interviewen vind ik zelf een van de moeilijkste journalistieke
specialisaties, zeker op televisie en al helemaal met Kok. Paul Witteman
is verreweg het alertst, Rob Trip is soms slecht verstaanbaar en
gebruikt te veel tussenzinnen. Kampioen suggestieve vragen met eigen
theorietjes was Peter van Ingen en Kok kon ze geroutineerd negeren.
Ironisch zei hij dat hij naar Van Ingens adviezen zou luisteren. Kok
mocht kiezen uit drie biografietitels: "De liberale socialist", "De
eenzame wandelaar" of "Hoe een dubbeltje een euro werd". Kok, die in een
opgeruimde stemming was, dacht even na na en zei glimlachend: "Ik vind
het alledrie waardeloze titels. Hebt u in al die weken voorbereiding
niets beters kunnen bedenken?". Geschater van het publiek waarop Van
Ingen zei: "Ik kies voor de eenzame wandelaar."
Kok: "Eenzaam ben ik helemaal niet. Wandelaar wel. Als ik niet het
voorrecht had om nu bij u te zitten, was ik aan het wandelen."
Van Ingen: "U moet het weliswaar met anderen bespreken maar u moet uw
beslissingen nemen in uw eentje."
Kok droogjes: "Dat kun je ook op de fiets."
Het nieuwe van zo'n gesprek zit hem in de kleine dingen. Tijdens de
Eurotop had Kok in een vergelijking met zijn buitenlandse collega's
vastgesteld dat Nederland de langste ministerraadvergaderingen kent,
"het poldermodel dat tot in de Trêveszaal zijn tentakels
uitstrekt". Hij zag zijn rol in coalitieregeringen niet zozeer als
leider maar als verbindend element tussen de ministers. "Samenspraak,
samenkomen en gezamenlijke besluiten nemen" zei hij tot de drie
samensprekende interviewers. Ik vermoed dat het Journaal
afgelopen weekeinde ook lang heeft vergaderd over een gezamenlijk
besluit over de rellen in Den Bosch. Zaterdagavond om tien uur was er
nog niemand ter plekke, terwijl RTL allang aanwezig was. Gisteren bij
Netwerk kwamen beelden van de lokale televisie met getuigen van
de dodelijke politieschoten voor de wildeman die toevallig FC Den Bosch
supporter was. Het was laat. Aan de andere kant kan te grote alertheid
bij dit soort rellen nog ernstiger uitpakken. In Amerika plegen bij
plunderfestijnen en veldslagen direct televisiehelikopters en
satellietwagens uit te rukken voor permanente live
televisieverslaggeving zodat raddraaiers precies kunnen horen en
zien waar ze heen moeten. Dat gebeurt hier gelukkig niet.