NIEUWSSELECTIE 
 KORT NIEUWS 
 RADIO & TELEVISIE 
 MEDIA 

S e l e c t i e

DANIELLE PINEDO
"Gerecyclede zielen bevolken de wereld." Het is een van de opmerkelijkste uitspraken ooit van een rabbijn op de Nederlandse televisie. Programmamaker Dirk-Jan Bijker wist hem te ontlokken aan Raph Evers, sinds elf jaar woordvoerder van het Nederlands Israëlitisch Kerkgenootschap (NIK).

Het gesprek tussen beide heren is vanavond te zien in het EO-praatprogramma Bijker. Volgens Evers komen zielen "een aantal keren terug". Ze zijn "niet geïndividualiseerd", met uitzondering van die van de groten der aarde, zoals Mozes. Maar een Bijker-ziel bestaat niet, voegt de rabbijn er voor alle zekerheid aan toe. Evers' uitspraak is opmerkelijk, omdat het thema 'reïncarnatie' nauwelijks leeft binnen het jodendom. En áls er al over gesproken wordt, gebeurt dat meestal in bedekte termen. "Het is geen dagelijkse realiteit", geeft Evers toe.

Evers (46) werd geboren in een socialistisch gezin; hij kreeg een traditionele, maar geenszins orthodoxe opvoeding. Zijn vader was kunstexpert, zijn moeder studeerde psychologie. Later zou Evers zich ook in dat laatste vakgebied bekwamen, een keuze die deels voortvloeide uit zijn drang om als tweede-generatie jood de shoah te verwerken. "Het zijn de doden die aan je trekken, daar moet je afscheid van durven nemen", legt hij een verbouwereerde Bijker uit.

De presentator kan zijn gast helaas geen partij bieden. Als Evers het heeft over de invloed van rational emotive therapy - een therapievorm waarbij een sterk verband wordt gelegd tussen negatieve gedachten en emotionele problemen - mompelt Bijker dat "het allemaal wel erg theoretisch klinkt". Goddelijke inzichten, daar gaat het volgens Bijker om. "Er zit toch ook een geest achter, van vernietiging, van jodenhaat?" En zo belanden we alweer in het volgende gespreksonderwerp: antisemitisme in Nederland.

Ja, Evers voelt zich al jaren onveilig. En nee, zijn kinderen dragen geen keppeltje meer op straat - bang om uitgescholden of aangevallen te worden. " In de meest nette buurten wordt tegenwoordig 'Heil Hitler' geroepen", stelt Evers. En ook voetballen met Arabische buurtjongens is er de laatste tijd niet meer bij. "Ze weigeren met joodse jongens te spelen", aldus de kinderrijke mediarabbijn.

Het is alleen nog Evers tegen Evers. Beide heren berijden hun religieuze stokpaardjes, al doet Evers zichtbaar meer moeite om nader tot zijn gesprekspartner te komen. Hij erkent dat er "een stukje psychologie" zit achter de joodse reinheidswetten, maar "ook de psyche is door God geschapen". "Als je niet meer kosjer zou eten, zou je je dan verder van God voelen?" wil Bijker weten. "Nee," zegt Evers "want het gaat er uiteindelijk niet om of God bestaat, maar of ík besta." De EO- presentator kijkt hem niet-begrijpend aan. Wat een gotspe, hoor je hem denken.

Dan volgt de uitsmijter. "Dat God bestaat is een vanzelfsprekendheid. Maar míjn bestaan niet. Jij kan er nooit zeker van zijn dat de echte Evers tegenover je aan tafel zit." Bijker, vertwijfeld: "Denk je dat jij bestaat? " Evers: "Niet echt. Ik ben een mens die denkt dat hij een mens is."

Bijker, Ned.2, 0.10-0.55u.

( a d v e r t e n t i e s )