Een Koerdische hongerstaker is zaterdag in Rotterdam doodgestoken. Binnen een dag werd hij de nieuwe martelaar in de strijd tegen Turkije.

Door een onzer redacteuren

ROTTERDAM, 11 DEC. Zondagmiddag in Rotterdam: het stadscentrum is overvol met mensen die inkopen doen voor Kerstmis. De politie is paraat voor incidenten bij de 'risicowedstrijd' Feyenoord-Ajax. Aan het eind van de middag trekt een trieste stoet van enkele honderden Koerden en Turken naar het Schouwburgplein. Daar worden bloemen gelegd op de plek waar de 22-jarige Cafer Dereli, een Turkse inwoner van Merksem (bij Antwerpen), zaterdagavond werd neergestoken. De 'Dag van de rechten van de mens'- een van die 'dagen van de Verenigde Naties' die weinigen kennen - heeft een wrange bijsmaak. Cafer Dereli was een van de twaalf Koerden, mannen en vrouwen, die sinds dertien dagen beurtelings deelnamen aan een hongerstaking in een witte tent naast het stadhuis aan de Coolsingel. Zij betuigden daarmee hun solidariteit aan vele tientallen politieke gevangenen in Turkije, voornamelijk Koerden, die met langdurige hongerstakingen protesteren tegen wantoestanden in Turkse gevangenissen, zoals folteringen in isolatiecellen. De protestactie verliep zonder enig incident - tot zaterdagavond.

"Tegen zeven uur 's avonds verscheen een groep van ongeveer dertig Turken aan de overzijde van de Coolsingel. Ze riepen 'De nationale beweging zal nooit tegengehouden worden' ", vertelt Yildiz Karakus, de woordvoerster van de Koerdische hongerstakers. "We voelden ons bedreigd. Want die leuze is typisch voor de 'Grijze Wolven' (een extremistisch-rechtse Turkse organisatie, red.). En het was duidelijk een gepande aanval. Een aantal mannen stormde de tent uit om ons te beschermen." Sommigen waren gewapend met stokken.

Op het Kruisplein en het Schouwburgplein, enkele honderden meters van de tent, ontstonden vechtpartijen tussen kleine groepjes Koerden en "rechtse" Turken. Op het Schouwburgplein werd Cafer Dereli met een mes vlak bij zijn hart gestoken. Hij overleed later in het Dijkzigtziekenhuis. Een van de vermoedelijke tegenstanders van de hongerstakers, een 20-jarige Rotterdammer van Turkse afkomst, kreeg kort daarna, bij een andere vechtpartij op het Kruisplein, een messteek in de lies. Ook hij werd, ernstig gewond, naar het ziekenhuis gebracht.

Yildiz Karakus, die met enkele vrouwen in de tent was achtergebleven, belde 'in paniek' de politie. "We voelden ons zeer ongemakkelijk, we wisten niet wat er gaande was. Het duurde drie uur voordat er een politieauto verscheen. De vrouw die ik aan de lijn kreeg, zei steeds: u moet geduld hebben, want we hebben het druk."

De Rotterdamse politie heeft een speciaal rechercheteam samengesteld om, zo zegt een woordvoerder, "de kluwen van beschuldigingen uit elkaar te halen". De politie heeft nog geen idee of politieke achtergronden een rol hebben gespeeld bij het incident. De woordvoerder: "We concentreren ons op het achterhalen van verdachten en eventuele daders." Burgemeester Opstelten en de politie zouden later vandaag beslissen of de actie in de tent voortgezet mag worden." Incidenten tussen Koerden en Turken zijn in Rotterdam zeldzaam, mede omdat de Maasstad anders dan bijvoorbeeld Den Haag weinig migranten van Koerdische herkomst telt. "We hadden geen enkele aanwijzing voor politieke spanningen tussen verschillende groepen", aldus de woordvoerder.

De hongerstakers en hun sympathisanten zagen vrijdagavond nog een door Amnesty International georganiseerde fakkeloptocht van tweehonderd kinderen 'tegen het martelen' passeren. Ze hebben met de dood van Cafer Dereli een "nieuwe martelaar" in hun strijd tegen wantoestanden in Turkse gevangenissen. De Koerden en hun sympathisanten schreeuwden woedende leuzen tegen Turkije toen ze door de stad trokken. Op het Schouwburgplein was het alleen stil toen de diepbedroefde moeder van Cafer naast de Pathé-bioscoop bloemen neerlegde op de plek van de dodelijke vechtpartij.

Bij een vechtpartij tussen Koerdische betogers en vermoedelijk Turkse tegenstanders is zaterdagavond de 22-jarige Cafer Dereli uit Merksem (Antwerpen) om het leven gekomen. Hij overleed in het ziekenhuis nadat hij een messteek kreeg bij een vechtpartij op het Schouwburgplein in Rotterdam. Een 20-jarige Rotterdammer van Turkse afkomst werd ernstig gewond bij een andere vechtpartij, ook door een messteek. De vechtpartijen ontstonden nadat een groep Turken nationalistische leuzen riep bij de tent op de Coolsingel waar Dereli deelnam aan een hongerstaking uit protest tegen folteringen in Turkse gevangenissen.

( a d v e r t e n t i e s )