T V V O O R A F :
Charmante, maar dodelijke vragensteller
HENK VAN GELDER
Het is een wonderbaarlijk
staaltje rekenwerk dat vanavond de basis vormt voor een hele avond David
Frost op BBC2. Het wordt, aldus de aankondiging, een ode aan veertig
jaar interviewen.
Veertig jaar geleden was David Frost echter nog een gewone, zij het ambitieuze student in Cambridge. Pas in 1962 debuteerde
hij bij de BBC als centrale presentator en redacteur van het satirische
programma That was the week that was. Pas halverwege de jaren
zestig werd hij de interviewer die de groten der aarde directer durfde
te ondervragen dan men tot dan toe gewend was geweest. Maar een beetje
bluf is hem nooit vreemd geweest. Zijn fabelachtige carrière is
volgens heel wat van zijn tijdgenoten niet alleen op talent gebaseerd,
maar minstens zozeer op de charmante wijze waarop hij zijn ellebogen
gebruikte. De jonge student Frost stelde zichzelf twee doelen: hij wilde
redacteur van het studentenblad Granta worden en preses van de
studentenrevue Footlights. In het eerste slaagde hij glansrijk en in het
tweede bijna - hij werd secretaris.
Even moeiteloos deed hij zijn entree bij de BBC, waar de deuren destijds
wijd open stonden voor nieuw satirisch talent. Zijn medewerkers
recruteerde Frost uit de studentenwereld waaruit hij zelf afkomstig was,
en uit de kringen van veelbelovende scriptschrijvers die tot dusver
alleen voor anderen schreven, maar zelf buiten beeld bleven: Marty
Feldman, Ronnie Barker, Peter Cook, John Cleese, Graham Chapman en
diverse anderen. Maar hij liet zich er ten onrechte op voorstaan dat hij
hun ontdekker was, zei Feldman nadien. Ietwat schamper merkte de komiek
Peter Cook op, dat David Frost en de televisie voor elkaar geboren
waren: even oppervlakkig.
Zo snel valt Frost - al jarenlang sir David - echter niet af te
schrijven. Hij heeft wel degelijk geschiedenis gemaakt met onthullende
interviews. De manier waarop hij de Amerikaanse ex-president Richard
Nixon ondervroeg over diens misstappen, mag nog altijd een
schoolvoorbeeld van effectief interviewen heten - beleefd, met alle
égards, maar wel feitelijk en vasthoudend. In zijn begintijd was
de televisie nog vervuld van autoriteitenvrees. Wie een minister mocht
interviewen, diende eerst omstandig te verklaren hoe dankbaar hij was
dat de bewindsman zijn kostbare tijd wilde uittrekken om hem te woord te
staan.
Frost werd, zeggen zijn bewonderaars, niet alleen voortgedreven door een
hang naar rechtvaardigheid, maar vooral ook door het verlangen naar een
klasseloze maatschappij. Omdat hij als domineeszoon niet bij de
Cambridge-elite hoorde, ergerde het hem dat er blijkbaar een
vanzelfsprekend standsverschil bestond. In zijn interviews wenste hij
die kloof te overbruggen; hij vond dat hij als ondervrager op
één lijn moest staan met de ondervraagden.
Het gevolg is dat hij nu zelf tot het establishment behoort. Hij heeft
zes Amerikaanse presidenten geïnterviewd, zei hij vorige week tegen
de Sunday Times, kijkt uit naar een gesprek met de zevende en
belt intussen regelmatig met zijn vriend George Bush senior. Maar hij
verwerpt de aantijging dat zijn vroegere scherpte verdwenen is. Hij is
alleen geen aanhanger van de confronterende stijl, zoals
Newsnight-presentator Jeremy Paxman. Instemmend citeerde hij wat
een voormalig Labour-leider eens zei: "Jij bent in staat charmante
vragen te stellen met mogelijk dodelijke consequenties." Die tekst mag,
aldus Frost, op zijn grafsteen.
Tegenwoordig maakt David Frost elke zondagochtend Breakfast with
Frost, dat nog regelmatig nieuwsmakende uitspraken oplevert.
Daarnaast produceert en presenteert hij ook het dagelijkse
middagprogramma Through the keyhole - een onnozel spelletje,
waarin de camera ronddwaalt door het huis van een bekende Engelsman en
de deelnemers moeten raden wie de bewoner is. Goed voor de omzet van
zijn bedrijf, minder goed voor zijn reputatie. BBC2 begint vanavond met
Ross meets Frost, waarin hij zelf wordt ondervraagd door Jonathan
Ross. Na de film Funeral in Berlin volgt een door Frost geleid
debat over de vraag of Groot-Brittannië nu gelukkiger is dan in
1960 en tenslotte wordt een interview met de bokser Muhammed Ali uit
1974 herhaald, vlak voor diens klassieke gevecht tegen George Foreman in
Zaïre. Zondagochtend is er gewoon weer een Breakfast with
Frost. En ongetwijfeld zal hij spoedig ook de volgende president van
de Verenigde Staten ondervragen.
Frost Night, zaterdag, BBC2, 21.10-1.10u.