Gisteren weigerde de rechter in Ieper het bedrijf Lernout en Hauspie surseance. Aandeelhouders volgen de demarche van dit paradepaardje van Belgische high-tech met afschuw en ongeloof.

Door onze correspondent CAROLINE DE GRUYTER

BRUSSEL, 9 DEC. "Ik geloof nog steeds in de high-tech-waarde van mijn bedrijf", sprak topman Jo Lernout toen hij gisteren met opgeheven hoofd de rechtbank van Ieper verliet. De rechter had zojuist zijn spraaktechnologiebedrijf Lernout & Hauspie uitstel van betaling geweigerd omdat de stukken die L&H hem hadden gegeven, "armoedig" waren. De rechter sneerde ook dat "de grootspraak [van Jo Lernout] in scherp contrast stond" met de financiële documentatie van zijn bedrijf. Niettemin kan het noodlijdende L&H nogmaals surseance aanvragen. Ingewijden gaan ervan uit dat het bedrijf dit zal doen.

De Belgen, die de demarche van het paradepaard van de Belgische high- tech met een mengeling van afschuw en ongeloof volgen, zullen de komende maanden waarschijnlijk dus nog meer drama voorgeschoteld krijgen. Lernout & Hauspie, dat in november in opspraak kwam wegens malversaties in de boekhouding aanvankelijk vooral in de Aziatische vestigingen rest weinig anders dan opnieuw uitstel van betaling aan te vragen. Het enige alternatief is failliet gaan. Dat lijkt het bedrijf niet van plan.

Het probleem met een nieuwe surseance-aanvraag is dat L&H met betere financiële stukken moet komen dan de eerste keer. Of die stukken er zijn, weet niemand. Het accountantskantoor KPMG, dat al moest toegeven dat de (door haarzelf gecontroleerde) jaarverslagen over 1998 en 1999 niet klopten, is bezig met een interne doorlichting van de boeken. Die audit is nog niet klaar. Dat merkten de vijftienduizend gedupeerde aandeelhouders, van wie sommigen hun huis al hebben moeten verkopen, eerder deze week al. Zij hadden een brief gestuurd aan topman John Duerden, met zeventig vragen over de financiële situatie van L&H. Duerden schreef terug dat hij daarop niet kon antwoorden niet alleen omdat bestuurders die het antwoord wél weten het bedrijf hebben verlaten (sommigen nadat ze nog net op tijd hun aandelen hadden verkocht), maar ook omdat de audit van KPMG "trager verloopt dan gehoopt".

In feite, zegt Bart Windey van het Instituut voor Handels- en Verzekeringsrecht aan de universiteit van Leuven, "zitten we in exact dezelfde situatie als vóór de gerechtelijke uitspraak van vrijdag. Met dit verschil, dat Lernout & Hauspie elke dag zware verliezen lijdt en het faillissement steeds dichterbij komt. Als ze een tweede surseance aanvragen, wordt dat de ultieme surseance". Belgische kranten schrijven dat L&H elke maand twintig miljoen dollar verlies lijdt. Aan vers kapitaal komen kan het bedrijf niet. De banken, die L&H een miljard gulden hebben geleend, waarvan de helft zonder waarborg, eisen hun geld terug. Niemand die het bedrijf in deze omstandigheden geld geeft.

Nu de banken, de aandeelhouders en het publiek wachten op de volgende stap in dit drama, geeft The Wall Street Journal (de krant die de malversaties aan het licht bracht) hun volop stof om de tijd door te komen: gisteren publiceerde de Amerikaanse krant het verhaal van topman Duerden, die in november in Korea op zoek ging naar 108 miljoen 'verdwenen' dollars. Eerst liet de Koraanse baas van L&H hem een uur wachten. Toen het gesprek eindelijk kon beginnen, stormden drie plaatselijke medewerkers op de Koreaan af, sleurden hem naar een andere kamer en tuigden hem af. Duerden nam het eerste vliegtuig terug. Zonder de miljoenen die L&H zo nodig had. Daarna eisten de banken hun geld terug en vroeg het bedrijf surseance aan.

In theorie kunnen de banken (vooral KBC, Artesia, Deutsche Bank en Fortis Bank), nu uitstel van betaling is geweigerd, om het faillissement van Lernout & Hauspie vragen. Maar omdat men verwacht dat het bedrijf weer uitstel gaat vragen en die aanvraag juridisch voorrang krijgt boven de faillissements-dagvaarding heeft dat weinig zin. Een ingewijde: "Mócht Lernout & Hauspie eindelijk met goede financiële stukken op de proppen komen, zodat er misschien toch uitstel van betaling komt en het bedrijf middels een goed herstructureringsplan wellicht nog deels gered kan worden, dan is ze dat liever". Op dat scenario zinspeelde Artesia-topman Bruneel (zijn bank heeft een strop van 350 miljoen gulden als L&H ten onder gaat) vermoedelijk toen hij deze week zei: "Wij willen niet enkel de juiste cijfers. We willen grondig ingelicht worden over hun toekomstplannen en de levensvatbaarheid."

Of de banken en de aandeelhouders zoveel duidelijkheid krijgen voor het te laat is, is gezien de acuutheid van de problemen bij Lernout & Hauspie twijfelachtig. Ook de communicatietactiek die het bedrijf tot nog toe voerde, stemt niet alle betrokkenen even hoopvol Jo Lernaut ontkende elke aantijging steeds, tot er geen ontkomen meer aan was. "Als hij dat tot het eind toe volhoudt, komt elke duidelijkheid te laat", zegt de ingewijde. De rechter hield de deur niettemin open voor een finale, eerlijke boetedoening door te zeggen: "De rechtbank heeft het schip niet tot zinken gebracht."

( a d v e r t e n t i e s )