Door onze correspondent JORIS LUYENDIJK
KAIRO, 9 DEC. Opeens kijkt de nietsvermoedende bananenboer die in Kairo vanaf zijn ezelkarretje fruit komt verkopen in een paar felle televisie-lampen. 'Hé', zie je hem denken, 'eindelijk heb ik een keer geluk. Ik zit in de fawazir!'

Fawazir of 'raadseltjes' zijn de razend populaire spelletjesprogramma's op televisie tijdens de vastenmaand Ramadan in Egypte. Men beantwoordt vragen, bijvoorbeeld over het thema 'waar wij niet buiten kunnen'. Deelnemer Mohammed zegt 'liefde', 'water' of 'zuurstof' en daar wordt al een ijskast de studio binnengereden, een televisie of een wasmachine van een duidelijk zichtbaar merk. Gratis reclame op deze staatszenders, uiteraard met behulp van smeergeld voor producent en presentator. Geen commissariaat van de media dat daar in Egypte naar kraait.

Tijdens en na het vasten kijkt Egypte massaal televisie. Er zijn kookprogramma's voor de Ramadangerechten, medische bulletins over de voordelen van vasten, en speciaal voor de Ramadan geproduceerde kostuumdrama's en soapseries. Deze laatste worden ook verkocht aan de rest van de Arabische wereld. Omdat sommige landen een dag eerder beginnen met Ramadan dan Egypte, lopen die een dag voor en kun je op de satelliet al zien hoe het afloopt.

Toch redden deze programma's het qua populariteit geen van alle bij de fawazir, die tot ontsteltenis en somberheid van de oudere generatie zelfs de reli-quiz De Grote Prijs op het andere net verslaan. Hier beantwoorden deelnemers vragen over de islam, en kunnen ze een geheel verzorgde bedevaart naar Mekka winnen. Maar de Egyptenaren kijken liever naar de raadseltjes.

Precies zoals hij verwachtte krijgt het bananenboertje vanachter zijn ezelkarretje dan ook een typische fawazir-vraag voorgelegd: "Waarop landen vliegen graag?" De man uit het conservatieve zuiden breekt nu het zweet uit, hoe kan hij zo'n vies woord op de nationale televisie zeggen? Gelukkig krijgt hij een inval: "Vuilnis." "Jaaa", klinkt het. Er verschijnen dansende meisjes en jongens en een vrachtwagen komt toeterend aangereden. Of de bananenboer even wil betalen voor het vervoer van zijn prijs dadelijk naar zijn huis. "Tuurlijk", zegt het mannetje en hij het geld lachend op tafel. Hij opent de vrachtwagendeur en daar staat een feestelijk ingepakte vuilnisbak.

"Hahaha", klinkt het nu. De Verborgen Camera heeft het boertje gefopt. De presentator, verkleed als vrouw, komt lachend aanlopen, maar zijn slachtoffer kijkt razend. Boertjes uit het Zuiden worden in Kairo al gepest om hun kleding, vermeende naïviteit en accent, en nu is het genoeg. Hij begint te schelden in zijn dialect en geeft de presentator een klap. Egypte smult; de Verborgen Camera is het allerpopulairste programma tijdens de Ramadan.

Hoe bekend de Verborgen Camera wel is, bleek deze week toen een bende tegen de lamp liep. Drie zakkenrollers werden betrapt toen ze hun kunstje bij de verkeerde persoon probeerden. De hoge ambtenaar op het ministerie van Sociale Zaken, Nabil Mohammed Tayaa, liet zich namelijk niet foppen, en gaf de heren aan bij de politie. Daar 'biechtten' ze alles op, waarschijnlijk na een paar klappen, want zo komen bekentenissen in Egypte tot stand.

Het bleek dat de drie zakkenrollers, twee vrachtwagenchauffeurs en een werkloze, zich hadden uitgegeven voor producenten van De Verborgen Camera. Gewapend met een speciaal meegebrachte videorecorder hadden ze klanten aangesproken die net geld hadden opgenomen bij de bank en naar buiten kwamen. Tijdens alle grappen, grollen en verwarring, haalden ze de zakken van hun slachtoffers leeg. Vrijwel alle betalingen in Egypte gaan contant, en mensen dragen grote sommen geld bij zich. Vandaar dan ook dat de totale buit van de zakenrollers zo hoog was: bij 28 slachtoffers was in totaal ruim een half miljoen gulden gesnaaid, in een land waar ambtenaren net honderdvijftig gulden per maand verdienen.

Zo bezien kwam het bananenboertje er nog genadig vanaf.

( a d v e r t e n t i e s )