De Braziliaanse tennisser Gustavo Kuerten veroverde gisteren in Lissabon niet alleen de Masters Cup. Hij mag zich dit jaar tevens de beste van de wereld noemen. "Ik help de Brazilianen hun ellende te vergeten."

Door onze redacteur ROBERT MISSET

ROTTERDAM, 4 DEC. Nooit zal de tennissport in Brazilië het voetbal in populariteit kunnen overtreffen. Toch staan zelfs megasterren als Rivaldo, Romario en Ronaldo voorlopig in de schaduw van een al even swingende tennisser die het einde van de Amerikaanse hegemonie aankondigde. Nadat Gustavo Kuerten dit seizoen voor de tweede keer de grandslamtitel op Roland Garros veroverde, pleegde de 24-jarige Braziliaan van Duitse afkomst op de Masters Cup in Lissabon de ultieme machtsgreep. Voor het eerst sinds 1991 komt de beste tennisser ter wereld niet uit de Verenigde Staten.

Met overwinningen op de Amerikanen Pete Sampras (6-7, 6-3 en 6-4 in de halve finales) en Andre Agassi (6-4, 6-4 en 6-4 in de finale) schreef Kuerten in Lissabon niet alleen de officieuze wereldtitel op zijn naam. Uitgerekend in de laatste partij van dit jaar passeerde 'Guga' de Rus Marat Safin op de wereldranglijst, waardoor hij zich ook volgens de computeruitdraai de nummer 1 van de wereld mag noemen. Het verschil was slechts vijftien punten: 839 voor Kuerten en 824 voor Safin, die bij winst in zijn laatste groepswedstrijd tegen Sampras al buiten bereik van zijn Braziliaanse concurrent zou zijn gebleven. Daarmee beleefde de dit jaar geïntroduceerde Championship Race de door de Association Tennis Professionals (ATP) zo gewenste climax.

Nadat Safin zaterdag in de halve finales kansloos had verloren van Agassi smeekte hij Sampras vergeefs de ontketende Kuerten af te stoppen. "Ik vrees dat Safin nog een dagje zal moeten zweten", luidde het excuus van de 29-jarige Amerikaan. Gisteren in de finale demonstreerde 'de koning van de topspin' opnieuw de nieuwe trend in het circuit tegen de man die het powertennis in de jaren negentig tot kunst had verheven.

Met zijn magnifieke backhand maakte Kuerten de meest onmogelijke 'hoeken', waardoor Agassi veelvuldig uit de baan werd gedreven en hij zelden zijn tweehandige backhand in stelling kon brengen. Net als tegen Sampras bewees Kuerten dat hij ook kan terugvallen op een uitstekende service. Sinds hij vanuit het niets in '97 de grand-slamtitel op Roland Garros won, werd lange tijd gedacht dat Kuerten met zijn fluwelen spin alleen op gravel het spel kon dicteren. Maar op het gras van Wimbledon bereikte Kuerten vorig jaar de kwartfinales en in Lissabon wist hij zelfs op een indoorbaan de angel uit het repertoire van Agassi en Sampras te halen.

Sinds bij zowel zijn moeder als zijn zus begin dit jaar kanker werd geconstateerd, worstelde Agassi met zichzelf. Maar na een gedwongen rustpauze van zes weken door een heupblessure hervond de 30-jarige Amerikaan zichzelf in Lissabon. Hij oogde fitter dan Kuerten, die zo ongeveer met plakband aan elkaar werd gehouden. Desondanks domineerde de lichtvoetige Braziliaan de soms briljante slagenwisselingen met de steeds moedelozer rakende Agassi. Kuerten had in de voorronde nog in drie sets verloren van de voormalige nummer 1 van de wereld. Na die valse start in het toernooi om de Masters Cup had hij serieus overwogen de strijd te staken. "Ik heb al enkele maanden last van mijn rug en van mijn beenspieren", vertelde Kuerten.

Ook in de finale werd hij met enkele pilletjes op de been gehouden. Maar Sampras had het al een dag eerder geconstateerd. "Kuerten is in mentaal opzicht een van de sterkste spelers in het circuit." Ook na de voltooiing van zijn meesterstuk kon Kuerten nauwelijks geloven dat hij de oude garde van zijn troon had verdreven. "Ik beschouwde Sampras en Agassi als de iconen van hun sport", zei Kuerten. "Ik was ervan overtuigd dat hun carrière niet voor mij was weggelegd. En toch mag die slungel uit Florianapolis zich nu de nummer 1 van de wereld noemen."

Stress lijkt echter geen vat te krijgen op de immer ontspannen ogende Kuerten en die kwaliteit onderscheidt hem van de kwetsbare Safin, in alle opzichten zijn tegenpool. Wie de 20-jarige Safin met zijn forehand kogels ziet afvuren of na een misser zijn rackets ziet verbrijzelen, hoort snoeiharde en dreigend klinkende rapsongs. Alles aan Kuerten ademt soul, van de glimlach die op zijn gelaat bestorven ligt tot zijn heupwiegende bewegingen op de baan. Kuerten is cool, zeggen veel vrouwelijke fans, die in de verkiezing van de meest sexy tennisser alleen de Australiër Rafter opwindender vinden. Maar ook nu de Braziliaan zijn weelderige krullen heeft verruild voor een zakelijk aandoende coiffure, danst hij sensueel over de tennisbaan. En de familie danste gisteravond in Lissabon om hem heen. Spontaan betrok de nieuwe tenniskoning zijn Duitse oma Olga bij zijn triomftocht. Guga laat zijn achternaam uitspreken als Kwerten en niet als het wellicht té Duits klinkende Kuurten, hoewel die laatste uitspraak wel de juiste is. Nog belangrijker dan zijn oma, die drie jaar geleden op Roland Garros olijk de tactiek uitstippelde, is de rol van coach Larry Passos. Hij is niet alleen de voornaamste architect van het succes van Kuerten, maar fungeert ook al ruim tien jaar lang als zijn tweede vader.

Guga heeft zich nooit geschaamd voor zijn gevoelige kant. Zijn vader overleed toen hij pas acht jaar was. En zijn tweede broer Guillerme is geestelijk gehandicapt. Niet alleen voor hem heeft Kuerten de stichting Tennis out of your Heart opgericht, die onder meer fondsen verzamelt voor de zwerfkinderen in Brazilië. Want na zijn imponerende voorstellingen in Lissabon besefte Kuerten opnieuw dat hij een belangrijke ambassadeur is voor Brazilië. "Ik help de mensen hun ellende even te vergeten", zei Kuerten. "Ik probeer niet alleen op de tennisbaan optimisme uit te stralen. Wellicht kan mijn houding en mijn succes een bron van inspiratie zijn voor mijn minder bedeelde landgenoten. "

( a d v e r t e n t i e s )