R A D I O V O O R A F :
Veel emoties, weinig feiten
PETRA DE KONING
Kinderen in een oorlog.
Kwetsbare, onschuldige wezens die slachtoffer worden van haat -
zieliger is nauwelijks voorstelbaar. Dat hoef je, als verslaggever,
niet uit te leggen. Bijvoeglijke naamwoorden zijn niet nodig, ze storen
alleen maar. In de radiodocumentaire Kosovo en het perspectief van de
kleine kunst volgt een VPRO-verslaggever Nederlandse medewerkers van
de hulporganisatie War Child. Ze geven creatieve therapie aan
Albanese kinderen in Kosovo.
"Zonder uitzondering zwaar beschadigde kinderen", zegt de verslaggever.
Maar hoe ernstig? Waardoor precies? Wie heeft hen geselecteerd voor de
therapie, wat waren de criteria? En zijn er misschien ook nog
Servische kinderen in Kosovo voor wie het belangrijk is om te
leren spelen. Om - zoals de therapeuten graag willen - "hun eigen
veilige gebiedje" te hebben in een angstige wereld? Want nu zijn het
Serviërs die worden verjaagd, bedreigd en vermoord.
We komen er niet achter. We horen wel een paar keer dat de oorlog in
Kosovo " afschuwelijk" is geweest, en de vernietiging "systematisch".
"God-alle-Jezus", zegt de verslaggever als hij de verwoesting ziet.
"God-alle-machtig",voegt de therapeut eraan toe, die naast hem loopt.
"Wat een woede, wat een agressie."
Onderweg van de hoofdstad Pristina naar steden en dorpen in het westen
van Kosovo ziet de verslaggever jongetjes "met veel te oude gezichten"
die naast voertuigen van buitenlandse militairen rennen om chocola en
snoep op te vangen, en hij vraagt zich af "wat zich in al die
meehollende koppies heeft vastgezet". Goede vraag. Maar het antwoord?
De therapeuten noemen de kinderen in hun groep "teruggetrokken",
"geïsoleerd", ze "staren vaak wazig voor zich uit" of ze zijn
"wild". Dat is waar je aan denkt bij 'beschadigde' kinderen. Details,
nieuwe informatie - dáár gaat het om. Maar niet in deze
documentaire. Die gaat vooral over emotie.
De therapeuten die aan het woord komen, weten weinig over de achtergrond
van het conflict. Eén van hen zegt dat Albanese kinderen onder
Servische overheersing geen onderwijs kregen. Albanezen hadden hun
eigen, parallelle onderwijssysteem opgezet, maar volgens de therapeut
konden Albanese kinderen alleen "wat fröbelen". Ze barstte in
tranen uit nadat ze voor het eerst met deze kinderen had gewerkt.
Kosovo en het perspectief van de kleine kunst, Radio 5,
Morgen, 13.05-14.00u.