De Amsterdamse politie hield eind vorige week "een veegactie" in het criminele milieu. Inmiddels zijn veel arrestanten weer vrijgelaten. Was het een cosmetische actie of een nekslag voor de misdaad?

Door onze redacteur MONIQUE SNOEIJEN

AMSTERDAM, 29 NOV. "We pikken het niet meer." Hoofd van de Amsterdamse centrale recherche Jan Pronker sprak vorige week klare taal. "De grens is bereikt." De politie had "een grootscheepse veegactie" gehouden in het criminele milieu.

Aanleiding waren onder meer drie liquidaties in korte tijd waarbij ook "het gewone publiek" gevaar liep en de toenemende bewapening in het criminele milieu. Plaatsvervangend korpschef Joop van Riessen gaf gistermiddag uitleg over het wapengekletter in de hoofdstad. Hij wist toen nog niet dat de volgende ochtend twee overvallers van Food Plaza in een wilde achtervolging het vuur op de politie zouden openen.

Zijn de criminelen wel geschrokken van uw veegactie?

"We hebben hun nest willen verstoren. Alleen, vroeger was het zo dat leiders in het criminele milieu na een politie-actie zorgden voor rust in de tent. Die waren niet blij met grootschalige politieacties. Wat je nu ziet is dat er in het criminele milieu eigenlijk geen topleiders meer bestaan. Er is geen duidelijk gezag meer in die wereld, en er is dus ook niemand die zorgt dat de zaken niet verder uit de hand lopen. Het effect van zo'n actie is dus minder dan vroeger. Daarom moeten we blijven doorgaan met deze acties. Het gaat hier vooral om criminele Joegoslaven. Die heb je ook in Keulen, Frankfurt en München. We moeten zorgen dat de grond in Amsterdam ze in ieder geval te heet onder de voeten wordt. We zullen blijven zoeken in onze informatiesystemen. In welke panden zitten ze? Welke bewegingen maken ze? Zodra we iets zien, wachten we niet, maar grijpen we onmiddellijk in. En op een zeker moment zullen we weer genoeg informatie hebben voor zo'n grootscheepse schoonveegactie."

Wat typeert de Joegoslavische crimineel?

"Het gemak waarmee ze bodyguards en huurmoordenaars inzetten. Het harde geweld. Dat heeft iets te maken met hun volksaard. Dat hoef ik niet uit te leggen. Als je kijkt naar de oorlog in voormalig Joegoslavie, dan zou je bijna zeggen: het geweld zit in hun genen. Het gemak waarmee jij je pen vasthoudt, daarmee schieten zij hun uzi-pistool leeg. En op de een of andere manier hebben Joegoslavische criminelen altijd een wonderlijke binding met Amsterdam gehad."

Bij de actie zijn 60 personen gearresteerd; 12 zijn weer thuis, de helft van de personen die nog vast zitten is ongewenst vreemdeling. De buit: 15 wapens, 11 kilo cocaine. Een magere oogst?

"Als je dat concludeert, dan zie je de actie van vorige week als een incident. Dat is het natuurlijk niet. Wij leggen voortdurend wapenlijnen tussen Joegoslavië en Nederland bloot. Daarmee leg je Nederland niet droog, maar we pakken misschien wel tien procent van de wapens. Dat is één ding. Maar we willen ook preventief te werk gaan. Het wapenbezit in de stad is onze topprioriteit nummer 1. Zodra er informatie binnenkomt dat een bewoner een wapen in huis heeft, stappen we meteen naar binnen. We willen een dam opwerpen. Dat bij scholieren niet het idee ontstaat dat het normaal is om een wapen bij je te dragen. En we leveren dus veldslagen. Zoals vorige week. Om te laten zien dat we de criminelen in de gaten houden."

Was de veldslag bedoeld om de Amsterdamse bevolking gerust te stellen?

"We hebben bewust een signaal aan de burger willen geven. Dat was ook heel belangrijk op dat moment. We hadden in korte tijd drie liquidaties gehad. Passerende burgers lopen daarbij het risico slachtoffer te worden. We praten wel de hele tijd over de liquidatie van Sam Klepper, maar het echte slachtoffer in deze zaak is natuurlijk de 80-jarige man die in zijn been is geraakt."

Gisteren was er grote veegactie in de Turkse gemeenschap. Uit de raad kwam meteen de vraag: moest dat nou die inval in de moskee, tijdens de ramadan en rond het gebedsuur?

"Ik had die vraag wel verwacht. We hebben hem zelf ook gesteld. Maar gezien de inhoud van de zaak en het aantal in dat milieu uitgesproken 'doodvonnissen' was het noodzakelijk. We konden anders geen garantie geven voor het beschermen van een aantal mensen. Bij deze criminele groepering is veel materiaal gevonden van de Grijze Wolven. Het gaat om een criminele groep die voor politieke doeleinden de Turkse middenstand afperst en bedreigt. Ik vond het geen prettige situatie dat het net nu moest. Maar de politiemensen hebben de gebedsruimte niet betreden en hun schoenen netjes uitgetrokken."

( a d v e r t e n t i e s )