F I L M V O O R A F :
Friends of Eddie Coyle
DANA LINSSEN
In de jaren zeventig werden er
ook films gemaakt die met de beste wil van de wereld niet in een modern
jasje zijn te steken, zoals de voor december geplande Nederlandse
premières van Charlie's Angels en Shaft. The
Friends of Eddie Doyle is zo'n film, waarin te krappe leren jekkies
niet ontbreken, net zomin als vliegeniersbrillen met rookglas en een
hysterische synthesizersoundtrack.
Toch is het geen hippe film, maar een coole film en een coole film uit de jaren zeventig komt nu vaak
over als rauw en nihilistisch. Robert Mitchum is Eddie 'Fingers' Doyle,
een kleine crimineel die al aan het begin van de film duidelijk maakt
dat je maar beter geen vrienden kunt hebben, want aan een stel van dat
soort 'vrienden' heeft hij, nadat ze zijn hand hadden gebroken, 'een
extra set knokkels' overgehouden. Hij is een crimineel met een
gezinsleven, die zijn vrouw helpt met afdrogen en probeert de politie
een loer te draaien door zich als informant aan te bieden. Vanaf dat
moment voltrekt zich een noodlotsdrama waarin een wapentransactie, een
bankoverval, grote gangsters en gelegenheidsgeboefte en twee cynische
politie-agenten elkaar voor de voeten lopen. Erg grappig is bijvoorbeeld
een scène tijdens die bankoverval, waarin een bankemployee die
te laat op haar werk komt, gewoon nog even wordt binnengelaten om
achter haar bureau te gaan zitten, terwijl de directeur onder
bedreiging doorgaat met de kluis openmaken. De aandacht voor zulke
banale details maakt de misère die erop volgt des te grimmiger.
Robert Mitchum draagt de film, met zijn anekdotes en levenslessen en
verlangen naar een eerzaam bestaan. Maar met dat soort helden liep het
ook in de jaren zeventig zelden goed af. "De enige die Eddie Coyle
verneukt, is Eddie Coyle zelf", waarschuwt een hem goedgezinde
politieman nog.
The Friends of Eddie Coyle is opgenomen op een paar van de meest
troosteloze locaties van Boston, waar het, waarschijnlijk bij gebrek
aan geld voor figuranten, altijd uitgestorven is. Maar dat maakt de
wapentransacties in slaapkamers, ontmoetingen op parkeerterreinen of in
lege bars ook wel extra desolaat. Alsof het enige wat er in 1973 in
Boston gebeurde een gedoemde samenzwering was.
The Friends of Eddie Coyle, donderdag, BBC1, 1.10-2.50u.