Door een onzer redacteuren
ROTTERDAM, 28 NOV. Het aantal mensen dat aan aids overlijdt, is opnieuw gestegen, van 2,6 miljoen in 1999 tot 3 miljoen dit jaar. De epidemie verspreidt zich aanzienlijk sneller dan tien jaar geleden gedacht werd. Het aantal mensen besmet met het Human Immunodeficiency Virus (hiv) dat aids veroorzaakt, groeide dit jaar tot 36,1 miljoen, de helft meer dan in 1991 werd geraamd. Het aantal nieuwe besmettingen in Rusland valt dit jaar hoger uit dan in alle voorgaande jaren samen. Maar in Afrika lijkt de epidemie over haar hoogtepunt heen.

Dat blijkt uit het jaarlijkse voortgangsrapport dat vanmiddag is verschenen. Een coproductie van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en UNAIDS, een onderdeel van de Verenigde Naties ter bestrijding van aids. Volgens dat rapport heeft de epidemie sinds het bekend werd, ruim een kwart eeuw geleden, al 21,8 miljoen dodelijke slachtoffers geëist, van wie 4,3 miljoen kinderen.

Afrika ten zuiden van de Sahara blijft het zwaarst getroffen werelddeel. De regio telt 25,3 miljoen mensen die besmet zijn, ruim tweederde van het mondiaal totaal, terwijl in het gebied nog geen tien procent van de wereldbevolking woont. Bijna een op de negen volwassenen is besmet, in Zuid-Afrika zelfs een op vijf, in Botswana een op drie.

Volgens het rapport zijn er voor het eerst aanwijzingen dat de epidemie zich in Afrika stabiliseert. Het aantal nieuwe besmettingen liep dit jaar terug tot 3,8 miljoen, een daling met 200.000 in vergelijking met vorig jaar. De samenstellers schrijven deze terugloop toe aan twee factoren. In veel Afrikaanse landen heeft de epidemie al zo'n groot deel van de seksueel actieve bevolking getroffen dat de risicogroep steeds kleiner wordt. Verder hebben succesvolle preventiecampagnes in landen als Uganda de epidemie in de verdediging gedrukt. Maar het aantal besmettingen in Afrika neemt opnieuw toe, waarschuwen de samenstellers, als aids de kans krijgt tot een epidemie uit te groeien in landen waar de ziekte tot dusverre beperkt is gebleven, zoals in het dichtbevolkte Nigeria.

De epidemie heeft voor het armlastige continent catastrofale economische gevolgen.

Preventiebeleid rijke landen verzandt

Volgens een studie van ING Barings Bank komt de economische groei in Zuid- Afrika 0,3 tot 0,4 procentpunt lager uit dan zonder aids. Dat betekent dat het Bruto Binnenlands Product in het jaar 2010 17 procent lager zal zijn dan wanneer het land niet door de ziekte was getroffen. Dat scheelt 22 miljard Amerikaanse dollar. In het welvarende Botswana zullen de gezondheidskosten de komende tien jaar verdrievoudigen terwijl de overheidsuitgaven door aids met twintig procent omlaag gaan. Zonder epidemie zou de economie van Botswana in 2010 eenderde groter zijn geweest.

WHO en UNAIDS hebben berekend hoeveel een aanpak van de epidemie in Afrika zou kosten die werkelijk zoden aan de dijk zet. Ze komen op anderhalf miljard dollar per jaar voor preventie en nog eens anderhalf miljard dollar voor zorg aan kinderen die hun ouders door aids hebben verloren en aan mensen die met HIV zijn besmet. Dat is samen nog geen zes procent van wat de Verenigde Staten jaarlijks uitgeeft aan de medische gevolgen van zwaarlijvigheid.

In rijke regio's zoals Noord-Amerika en West-Europa loopt het aantal nieuwe besmettingen niet verder meer terug. Volgens het rapport komt in het preventiebeleid de klad, terwijl een groeiende groep jonge homoseksuelen zich niets meer aantrekt van het aidsrisico. Het snelst breidt de epidemie zich uit in Oost-Europa en Centraal-Azië, waar het aantal besmettingen dit jaar met meer dan de helft is gestegen tot 700.000. In Rusland en de Oekraïne gaat het in de meeste gevallen om drugsgebruikers die niet-steriele injectienaalden gebruiken.

( a d v e r t e n t i e s )