'Militaire operaties vergen veel tijd'

Als de Israëliërs ophouden Palestijnse burgers dood te schieten, dan houdt de Palestijnse fundamentalistische beweging Hamas ook op, zegt haar leider, sjeik Yassin.

Door onze correspondent JORIS LUYENDIJK

GAZA-STAD, 24 NOV. Hamas werd over de hele wereld berucht toen zij in de aanloop naar de Israëlische verkiezingsstrijd tussen Peres en Netanyahu in 1996 een serie zeer bloedige zelfmoordaanslagen in Jeruzalem pleegde. De afgelopen acht weken bleef het ongewoon stil rond de gewelddadige moslim-fundamentalistische Palestijnse beweging. Tot zij gisteren de verantwoordelijkheid opeiste voor de aanslag van woensdag in Hadera in Noord-Israël, waarbij twee doden en 55 gewonden vielen.

In de straatarme wijk Zaytun in Gaza-stad woont aan een onverharde weg sjeik Yassin, de geestelijk leider van Hamas. Rondom Yassins huis staan een paar lijfwachten, verderop wachten vrouwen in de rij voor voedselhulp van de sociale tak van Hamas. Zoals vrijwel alle fundamentalisten in de Arabische wereld heeft ook Yassin genoeg aan een eenvoudige woning. Op de begane grond ligt rechts Yassins slaap- annex leeskamer, links zijn kantoortje aan huis, waar de verf van de muur bladdert. Een ernstige ziekte kluistert Yassin al jaren aan zijn rolstoel, hij kan alleen spreken met een speciaal apparaatje.

Overal in Gaza staat op de muren 'wraak, wraak, wraak - Hamas'. Maar dit is pas uw eerste aanslag sinds het begin van de onlusten twee maanden geleden. Waarom heeft Hamas zich zo lang afzijdig gehouden?

"In de naam van Allah. Deze vraag hebben wij steeds gesteld aan onze militaire tak: waar blijven jullie? Wat meespeelt is dat Israël en de Palestijnse autoriteiten in de afgelopen zeven jaar de infrastructuur van onze gewapende afdeling vrijwel volledig hebben verwoest. Uit het verleden weten we dat onze militaire tak zijn operaties altijd goed voorbereidt. Het vergt veel tijd."

Bomaanslagen leidden in het verleden steeds tot massale Israëlische vergelding. Nu zijn bovendien harde economische sancties getroffen en de leefomstandigheden hier in Gaza verslechteren snel. Snakt het Palestijnse volk niet juist naar een adempauze, in plaats van naar een aanslag in Noord-Israël?

"Wie moet de strijdbijl begraven, de dader of het slachtoffer? Laat Israël, dat ons land al 52 jaar bezet en ons volk uitmoordt, ophouden met ons aan te vallen. We hebben al 250 martelaren geofferd, het Palestijnse volk is gewend aan ontberingen. Israël is er juist op uit om ons zodanig te intimideren dat wij ons overgeven en hun bezetting legitimeren."

Sjeik Fadlallah, één van de belangrijkste geestelijken rond de Libanese fundamentalistische beweging Hezbollah, heeft gezegd dat Hamas beter kan afzien van aanslagen op Israëlische burgers, omdat dit militair niets oplevert en de Palestijnen alleen maar krediet kost bij de internationale gemeenschap.

"Ik dank de gewaardeerde Fadlallah voor zijn advies en ik hoop dat onze militaire tak zijn woorden zal bestuderen. Maar ik hoop dat ook de Israëliërs dit advies ter ore komt. De 13 Palestijnen die werden gedood in de Aqsa-moskee [het begin van de onlusten - JL], waren zij gewapend of kwamen zij bidden? Zijn de jonge kinderen die Israël doodschiet, geen burgers? Het is het beleid van Hamas geen onschuldigen te treffen, maar de Israëliërs doden onze burgers, ze verwoesten onze huizen... Laat ze daarmee ophouden, dan houden wij er ook mee op."

Het lijkt erop dat de onlusten u dichterbij de Palestijnse autoriteiten hebben gebracht. Er zijn gevangenen vrijgelaten, Hamas zit in een 'nationaal comité van consultatie'.

"Er is sprake van verbetering. Maar nog steeds zijn niet al onze mensen uit de Palestijnse gevangenissen bevrijd. De toenadering zal trouwens niet veel verder gaan, verwacht ik, althans niet zolang de onderhandelingen met Israël mogelijk worden hervat. Wij zien niets in onderhandelingen. Israël moet zich simpelweg onverkort terugtrekken uit de Palestijnse gebieden, conform de resoluties van de Verenigde Naties. Wij streven naar vrede. Maar hebben wij het hier over een vrede die de agressor straft, of juist beloont? Zou u iemand accepteren die u uit uw eigen huis gooit, en het dan inpikt?

Stel dat Israël die VN-resoluties uitvoert. Alle Palestijnse vluchtelingen mogen terug naar de dorpen waaruit ze in 1948 en 1967 zijn gejaagd of gevlucht, en er komt een Palestijnse staat met Oost-Jeruzalem als hoofdstad. Zou dat voor u het einde van het conflict betekenen?

"Wij zijn voorstanders van één staat, Palestina, waarin joden, moslims en christenen gelijk zijn. Geen apartheid dus zoals Israël wil, met twee staten die elk gebaseerd zijn op een ras, in Israëls geval het joodse."

Is in zo'n staat ook plaats voor de naar Israël geëmigreerde joden?

"Er is plaats voor iedereen."

( a d v e r t e n t i e s )