B E E L D :
TV moet slechter
Maarten Huygen
Op Rijk de Gooyer na ken ik geen
Nederlandse acteur die de ploert wil uithangen bij een comedy.
Geen Boze Buurman (Ja zuster, nee zuster) of kankerende opa
(One foot in the grave) waar de kijker zich bij kan verkneukelen
en zich tegen kan afzetten.
Nederlandse acteurs willen op straat en aan de tap graag herkend worden als grappige goeierds. En met de huidige
gespannen arbeidsmarkt zal het ook wel niet lukken om iemand tot het
komische kwaad te drijven. Vandaar dat het genre comedy in
Nederland nauwelijks bestaat, bij gebrek aan persoonlijke
tegenstellingen. Er zijn weinig echte komedianten. Wel zijn er veel
dramaseries waar wel eens bij kan worden geglimlacht. Het in Nederland
als comedy bekend staande All Stars over een voetbalteam
kreeg maandag in New York geen prestigieuze Internationale Emmy voor
comedy maar voor drama. De bekroonde aflevering handelt, zoals
meestal, om een bekering, een dubbele zelfs. Niet alleen ontdekken de
Hollandse jongens dat er goeie Duitsers zijn, ook mongolen zijn best wel
aardig. Eind goed, al goed. Het doet me denken aan de Oscar-bekroning
van de Nederlandse feministische film Antonia. Moralisme is een
mooi exportproduct, zelfkritiek niet. "Als je een prijs wil winnen in
Amerika, dan moet het over joden gaan of over homo's of over mongolen,
dat doet het goed", zei speler Jack Wouterse tegen Nova naar
aanleiding van het succes van All Stars.
Nou vond ik de bekroonde aflevering (42 landenjury's) beter dan normaal.
Het Durgerdamse team zou Duitsers op bezoek krijgen en bereidt zich voor
met affiches van het bombardement op Rotterdam en pseudo-nazistisch
gegil. Als de bus uit Duitsland komt, bonst de clubvoorzitter op de deur
en roept hij Aufmachen. Hij schrikt als er mongolen uit komen.
"Ich habe es nicht gewusst", zegt hij. Wel grappig maar dan op
kleedkamerniveau. Ik verlang dan terug naar Fawlty Towers en de
anti-Duitse aandoening die Basil (John Cleese) kreeg bij Duitse
hotelgasten. Hij was niet begonnen met anti-Duitse grappen maar had zich
juist voorgenomen om zich netjes te gedragen. Maar eenmaal aan de
restauranttafel met Duitse gasten kan hij het niet helpen en begint aan
hij nazi-achtige kreten uit te stoten en zijn rechterarm op te heffen op
die onnavolgbare John-Cleese-achtige manier. Telkens als ik het weer
zie, kan ik mijn lachen niet houden. Het zit hem ook in de typisch
Britse spanningsboog: Cleese gedraagt zich slecht ondanks zichzelf. Hij
kan zich niet inhouden. Alle kijkers kennen die spanning tussen onze
goede voornemens, de eisen die de buitenwereld aan ons stelt, en onze
slechte neigingen. In een hotel als Fawlty Towers konden die
heerlijk worden uitgewerkt. De jongens van All Stars hadden
daarentegen al in de eerste helft hun anti-Duitse kruit verschoten. De
spanning was er uit. Je wist dat het daarna alleen maar saaier zou
worden want je ziet van mijlenver aan komen dat ze door de bocht zullen
gaan. De Duitse regering en de vereniging voor Down Syndroom hadden de
aflevering kunnen subsidiëren.
Ik moest vaak de video terugdraaien omdat ik de grappen niet kon
verstaan. Ze zijn vaak te snel en worden er niet op de Angelsaksiche
manier met komische regie- en acteeraccenten uitgelicht. De
buitenopnamen op het voetbalveld zijn mooier dan het bij comedy
gebruikelijke studiowerk, maar maakt goede geluidskwaliteit moeilijk.
Ook de naakte gesprekken onder de kleedkamerdouche zijn apart. Visueel
is er meer te beleven dan in tekst. Buitenlandse jury's moeten bij deze
aflevering van de ene verbazing in de andere vallen en soms juist weer
niet. Niet alleen Nederland is anti-Duits. De pogingen om hasj te
verkopen aan Duitsers horen bij het eenvoudige beeld dat het buitenland
heeft van Holland. De Duitse mongolen zijn een vondst met een
twijfelachtige kant: Duitsers zijn wél aardig als slachtoffer van
een aandoening. De tekst is nooit te missen want ondertiteld. Nu wil ik
nog eens heel hard kunnen schaterlachen. Comedy moet slechter.