Supermarktconcern Laurus wil met één formule Albert Heijn aanvallen. Lokale ondernemers van Edah en Super de Boer zijn vóór. "We zijn voor het blok gezet maar dit is wel moedig."

Door onze redacteur FREDERIEK WEEDA

HILVERSUM, 21 NOV. Hoe bouw je een kleine Edah supermarkt van 600 vierkante meter om tot een ruim opgezette, service-gerichte Konmar? Edah-ondernemer K. Hoes denkt hardop: "Wij verdienen geld door onze kosten laag te houden. Dat houdt in: weinig service, efficiënte smalle winkelpaden. Ons concept is personeel-onafhankelijk. De hardware - gevel, prijskaarten, schappen - kan ik vrij makkelijk transformeren. Maar onze software - de mensen waar we nu níet van afhankelijk zijn - is moeilijker. In een krappe arbeidsmarkt is het moeilijk om service-gericht personeel te krijgen." De nieuwe topman van supermarktconcern Laurus, Ole van der Straaten, heeft gisteren vooral "een flesje hoop en verwachting" verkocht aan de honderden zelfstandige supermarktondernemers, vindt Hoes. "Hij heeft een Konmar-gevoel op ons losgelaten." Hoes is voorzitter van de 85 Edah-franchisenemers, die de formule exploiteren. Toch waardeert hij de "draconische keuze" om van de acht Laurus-formules één formule te maken. "We zijn voor het blok gezet maar dit is wel moedig."

Indrukwekkend, zo luidt het oordeel van vele supermarktondernemers over de keuze van Van der Straaten. "Hij móést een drastische keuze maken want het ging niet goed met Laurus", zegt Super de Boer- ondernemer Hans Smit in Den Bosch. Van der Straaten wil binnen twee jaar 800 Konmars uit de grond stampen, waarvoor 770 Edahs, Super de Boers, Groenwoudts, Nieuwe Wemes en Lekker & Laags en 29 huidige Konmars worden omgebouwd. Met vereende krachten moet Laurus de concurrentie aangaan met marktleider Albert Heijn. Smit: "In Den Bosch leggen we de stad plat. We hebben vier Edahs en vier Super de Boers, die allemaal Konmar worden. Tegen vier Albert Heijn-winkels en twee winkels van C1000."

Riskant, zo oordeelt de beurs. Het aandeel Laurus is gisteren vijf procent gedaald en vanmorgen nog eens negen procent tot 11,15 euro. Behalve de keuze voor één formule, zou de financiering van de operatie de scepsis kunnen vergroten: Laurus trekt 800 miljoen euro ervoor uit, waarvan het grootste deel wordt geleend. Een deel - 140 miljoen euro - verwacht het te krijgen uit de verkoop van alle Basismarkt en Spar supermarkten en Pet's Place, 581 winkels in totaal. In 2004 verwacht Van der Straaten 50 miljoen euro per jaar te besparen op logistiek en overhead.

Ook vakbond De Unie zet vraagtekens bij de keuze om alle kaarten in te zetten op één formule. De Unie neemt het op voor de 700 medewerkers die worden ontslagen op de hoofdkantoren. Bestuurder S. Koetloe: "De strategische keuze gaat ten koste van die mensen. Maar wie garandeert ons dat de Konmar aanslaat? Het zijn nu maar 29 winkels, tegen 319 Edahs en 412 Super de Boers. Volgens Van der Straaten blijkt uit onderzoek dat 'de consument' dit wil. Maar wat de consument wil, verandert voortdurend. En hoe veel mensen zijn dat?" Voor de reorganisatie zullen 100 Edahs en Super de Boers worden verkocht omdat die te dicht bij elkaar zitten. Pijnlijke keuzes, bijvoorbeeld in winkelcentrum Sterrenburg in Dordrecht. Daar staan een Edah (een filiaal van Laurus) en een Super de Boer van zelfstandig ondernemer, J. Lemkes. Hij verwacht dat híj de Konmar mag worden. "Juist omdat personeel schaars is, zijn wij zelfstandig ondernemers beter in staat om personeel aan ons te binden en om de lokale markt te bespelen." Maar veel vrijheid zullen de zelfstandig ondernemers niet krijgen, zegt Edah-man Hoes. "Om collectief één imago uit te dragen, wordt de nieuwe Konmar een 'hard-franchise' formule. Dat betekent dat we ons allemaal aan strenge voorschriften moeten houden."

Zie ook:

Laurus schrapt vijf supermarktketens (20 november 2000)
'Ikea-gevoel in de supermarkt' (18 november 2000)

( a d v e r t e n t i e s )