Omstreden hertelling gaat door

Door onze correspondent MARC CHAVANNES
WASHINGTON, 15 NOV. De strijd om het Amerikaanse presidentschap is in een kritieke fase beland. Na de officiële sluiting van de tellingen in Florida heeft George W. Bush een voorsprong van 300 stemmen. Maar de handmatige hertelling gaat door, aangevochten voor diverse rechters.

Vanmiddag om twee uur lokale tijd (zes uur ‘s avonds Nederlandse tijd) moeten de kiesdistricten die de stemmen met de hand willen hertellen aan de staat Florida schriftelijk uitleggen waarom zij dat doen. Het bestuur van de staat, dat in Republikeinse handen is, beslist dan of die resultaten nog kunnen meetellen.

De Democraten hebben hun laatste hoop gevestigd op het met de hand hertellen van de stemmen in districten waar een groot deel van de kiezers meestal Democratisch stemt. Republikeinen verzetten met alle middelen tegen hertellingen, die zij chaotisch en onwettig noemen. Zij willen opnieuw dat de hertellingen door een rechterlijk verbod worden getroffen.

De ambities van de Republikein Bush kregen gisteren de wind in de rug toen een rechter in Florida bepaalde dat de hoogste ambtenaar in de staat volgens de wet handelde door een uiterste inleverlimiet van gistermiddag vijf uur lokale tijd te hanteren. Toen het zo ver was maakte de secretary of state, de hoogste ambtenaar van de staat, bekend dat gouverneur Bush van de zes miljoen uitgebrachte stemmen er 300 meer had veroverd dan Al Gore.

De Gore-campagne had niet verwacht het kort geding over de sluitingstermijn te verliezen, maar putte toch nieuwe hoop uit het vonnis. Dat ontnam de staat Florida het recht later binnengekomen stemmen domweg te weigeren. De secretary of state, een fervente politieke geestverwant van George W. Bush, moet alle omstandigheden meewegen bij haar oordeel over de toelaatbaarheid van later binnengekomen tellingen.

De Democraten blijven hopen dat met name de hertelling in het district Palm Beach (met bijna een half miljoen inwoners) voldoende nieuwe stemmen voor Gore zal opleveren om het presidentschap te veroveren. In het zwaar Democratische Palm Beach zijn ongebruikelijk veel ongeldige stemmen uitgebracht (19.000), waarschijnlijk door mensen die in verwarring raakten over hoe zij hun keus moesten kenbaar maken.

De juridische chaos in Florida nam gisteren verder toe. In een aparte zaak, aangespannen door individuele burgers in Palm Beach, werd gevraagd om een nieuwe verkiezing. De betrokkenen stemden tegen hun wil voor de rechtse kandidaat Buchanan, of konden anderszins niet hun stem uitbrengen zoals zij wilden. Vijf rechters zagen zich achtereenvolgens genoodzaakt zich terug te trekken uit de zaak. Zij hadden een belangenconflict of werden door advocaten verleid tot uitspraken die hun onpartijdigheid in het geding brachten.

De hoogste ambtenaar van de staat Florida, een Republikeinse benoeming, verbood twee districten handmatig te hertellen. In een daarvan, Palm Beach, sprak de Democratische ‘minister van justitie' haar tegen. De kiescommissie van Palm Beach vroeg daarop aan het Supreme Court van de staat Florida een voorlopig oordeel te geven over de toelaatbaarheid van een handmatige hertelling in deze fase van de verkiezingen.

In het district Broward county leverde een handmatige hertelling van één procent van de stemmen weinig veranderingen op. Daarop besloot men niet verder te hertellen. Dat was een tegenslag voor Gore, die van dit zwaar Democratische district de nodige extra stemmen had verwacht. Volusia county rondde de handmatige hertelling op tijd af, maar ging met hulp van de Gore-campagne toch naar de rechter omdat het meer tijd nodig had voor moeilijke gevallen.

Gouverneur Bush stond vanmorgen voor een moeilijke tactische keuze. Hij heeft steeds aan Gore gevraagd om al het tellen te beëindigen en de (voor hem hun gunstige) uitslag te aanvaarden. Maar voor het geval hij Florida niet wint, is de laatste hoop voor Bush gelegen in hertellingen in andere staten met een gering verschil. In het geval van Iowa moest Bush vandaag hertelling aanvragen vóórdat hij wist of hij Florida ging winnen. De Bush-campagne heeft hertellingen steeds als oneerlijk en onzorgvuldig afgedaan, maar als Florida naar Gore zou gaan, dan kan Bush alleen blijven hopen op het Witte Huis als hij Iowa, Oregon en Wisconsin in zijn kamp kan lokken. Gore won daar met slechts enkele duizenden stemmen verschil.

( a d v e r t e n t i e s )