NIEUWSSELECTIE 
 KORT NIEUWS 
 RADIO & TELEVISIE 
 MEDIA 

S e l e c t i e

DANIELLE PINEDO
Na Henk Binnendijk neemt binnen één jaar een tweede EO-coryfee afscheid: Feike ter Velde. Een terugblik. "Het overbrengen van de boodschap is geen logische berekening."

In het Nederlands Dagblad werd hij onlangs uitgeroepen tot de grondlegger van de emotie-tv in Nederland. "Nog voor Oprah Winfrey de Nederlanders programma's voorschotelde waarin mensen voor de camera hun intiemste levensverhalen vertelden, gebeurde dat al bij de EO met God verandert mensen van Feike ter Velde", aldus de gereformeerde ochtendkrant. En inderdaad: het programma waarin prostituees en drugsverslaafden tot inkeer komen, maakte medio jaren tachtig heel wat tongen los. "Het meest besproken tv-programma van Nederland", oordeelden tv-recensenten destijds. Na zestien jaar De verandering het programma onderging enkele jaren geleden een naamsverandering nam Ter Velde (59) deze week afscheid van de EO. Om meer tijd vrij te maken voor het hoofdredacteurschap van profetisch maandblad Het Zoeklicht.

Grondlegger van de emotie-tv: een compliment? "Zeer zeker. En terecht. Toen ik medio jaren tachtig met God verandert mensen begon, was het nog zeer ongepast om op tv over je gevoelens te spreken. Nu is dat ondenkbaar, maar toen werd er raar opgekeken als gasten hun hart op tafel legden voor de camera."

Overschaduwen die emoties de boodschap niet? "Nee, want het overbrengen van de boodschap is geen logische berekening. Mensen zoeken altijd naar authentieke en boeiende voorbeelden. Vergelijk het met Big Brother. Het programma gaat over niets, maar mensen wachten op de emoties. Daarom slaat het aan."

'De verandering' als reli-Big Brother? "Waarom niet? Ook De verandering gaat over mensen. Wij stoppen ze niet in een huis, maar exposeren ze wel degelijk. En verder mikt De verandering net als Big Brother op de herkenning, op het gluuraspect. Onze kijkers gluren alleen naar een heel andere wereld."

Even terug naar úw wereld. Wilde u altijd al bij de EO werken? Want? "Het leek me prachtig om via de media de bijbel door te geven. Je hebt een groot bereik, en ook het buitenkerkelijke aspect sprak mij aan; het christendom is toch een subcultuur geworden."

U heeft meteen gesolliciteerd? "Nee, nee. Ik heb met God afgesproken: als U wilt dat ik bij de EO ga werken, geeft U maar een seintje. En warempel: een jaar later vertelde iemand dat er een vacature was bij de EO. Of het niet iets voor mij was. Ik dacht: hoe kan híj dat weten? Zelfs mijn vrouw weet van niets! Het moet een stem uit de hemel zijn geweest."

Bent u gelovig opgevoed? "Als gereformeerd jongetje ging ik trouw naar de kerk en catechisatie. Toch leefde het geloof niet zo; dat kwam pas toen ik 24 was. Ik woonde in die tijd in Zwolle, waar ik in aanraking kwam met evangeliserende christenen. Zij zeiden: jij moet zélf een stap zetten tot God. Het geloof moet in je hart dalen. Ze kregen gelijk, want de vreugde die volgde, paste niet in mijn lijf."

U zou een geschikte gast zijn geweest voor uw eigen programma. "Klopt. Ook in mijn leven heeft zich een verandering voltrokken."

Zou uw verhaal radicaal genoeg zijn voor 'De verandering'? O, doelt u op de critici die mijn programma te extreem vinden? Dat zijn meestal christenen. Mensen die hun geloof binnen een stevig kader hebben ondergebracht. Alles wat daarbuiten valt, is slecht of onecht. Hen reken ik niet tot de doelgroep van De verandering."

Toch wijst kijkersonderzoek uit dat verkondigende EO-programma's vrijwel uitsluitend door de eigen achterban worden bekeken. Schiet u dan niet uw doel voorbij? "Misschien is dat nú zo, maar in mijn begintijd was dat heel anders.

God verandert mensen werd toen tegen middernacht uitgezonden, na de TROS. We hadden maar 7 procent EO-kijkers. Maar goed, nu zijn we weggestopt op Nederland 1, in het reli-hoekje met Heilig vuur van de NCRV. Dan trek je uiteraard een minder gevarieerde kijkergroep, en dat is best zorgelijk."

Wat kan de EO daartegen doen? "Met goede programma's komen. En dan bedoel ik niet alleen evangeliserende programma's, maar ook films, documentaires en spelletjes. Je hoeft niet altijd de bijbel erbij te halen, maar áls je het doet moet je de boodschap niet verhullen om de kijker om de tuin te leiden. En de EO moet meer uit de ban springen, provoceren, kijkers wakker schudden. En dan bedoel ik niet met naakten, seks en geweld zoals de commerciëlen dat doen."

Enkele jaren geleden verbood de rechter een EO-uitzending over een abortuskliniek, waarbij gebruik werd gemaakt van een verborgen camera. Rekent u dat ook tot de categorie 'provocerende programma's'? "Zeker, ik vond dat een prima programma. Er werd nogal verontwaardigd op gereageerd, maar wat we lieten zien klopte: er zijn vrouwen die een abortus ondergaan omdat ze op wintersport willen. De uitspraak van de rechter was overigens puur emotioneel. Hij is ook maar een mens. Wil de volgende dag gewoon met zijn schoonmoeder door één deur."

De vraag is of die benadering kijkers aanspreekt. De EO mag de meeste leden hebben, qua kijkdichtheid is het een van de kleinste omroepen. "Dat is inderdaad een discrepantie, maar ik vind het niet zorgwekkend. De publieke omroep is er niet voor het halen van hoge kijkcijfers anders kunnen we de VPRO ook gelijk opdoeken. En dat zou jammer zijn, want deze omroep maakt uitstekende programma's. Sommige, zoals bijvoorbeeld Wim Kayzer, kunnen zo bij de EO worden uitgezonden."

Volgens Andries Knevel moet de EO haar tenten 'van het kerkplein naar het marktplein verplaatsen'. Bent u het daarmee eens? "De EO is al op het marktplein terechtgekomen. Kijk naar programma's als 2Vandaag, Peter en Man/Vrouw. Laatst zei mijn ongelovige buurman: 'Feike, ik zag Man/Vrouw en het ging over seks. Dat jullie dat durven!'

En wat was daarop uw antwoord? "Ik zei: jongen, weet jij wie de seks heeft uitgevonden? Da's God hoor, díe heeft ons gemaakt."

( a d v e r t e n t i e s )