Door onze correspondent
UTRECHT, 9 NOV. De lokale partij Leefbaar Utrecht heeft bij de tussentijdse gemeenteraadsverkiezingen in Utrecht en Vleuten/De Meern gisteren veertien van de 45 zetels behaald. Dat zijn er vijf meer dan bij de verkiezingen in 1998. De opkomst was 42,3 procent, de laagste die ooit bij lokale verkiezingen in Utrecht werd geregistreerd. Daardoor kon Leefbaar Utrecht met slechts 5.028 stemmen meer dan bij de vorige verkiezingen toch een grote zetelwinst behalen.

Voorman Jan Nagel van Leefbaar Hilversum, tevens leider van Leefbaar Nederland, noemde gisteren de voorlopige uitslag van de raadsverkiezingen in Utrecht een "belangrijke graadmeter" voor de opmars van lokale partijen. Hij zei dat er op 10 juni een groot congres komt waar de beslissing moet vallen of Leefbaar Nederland deelneemt aan de landelijke verkiezingen van mei 2002. "Den Haag kan naar ons uitkijken", zei Nagel.

Grote verliezers zijn de coalitiepartijen. De PvdA ging van negen naar zeven zetels, GroenLinks van negen naar acht, VVD van zes naar vijf en D66 van drie naar één zetel. Alleen de confessionele partijen CDA (vier zetels) en de Christen Unie (één zetel) behielden hun zetelaantal. De nieuwe Vleutense partij Burger en Gemeenschap komt met twee zetels in de raad.

In De Bilt - dat per 1 januari samengaat met Maartensdijk - wonnen CDA en GroenLinks beide een zetel. De lokale partijen Algemeen Bilts en Bilthovens Belang en Gemeentebelang Maartensdijk blijven vertegenwoordigd in de raad. Ook in Woerden - dat één gemeente wordt met Harmelen - nemen de twee lokale partijen zitting in de nieuwe raad.

VVD-lijsttrekker J. van Zanen wijt de overwinning van Leefbaar Utrecht aan de verkeerschaos die op dit moment in de stad heerst. De mensen hebben volgens hem last van de aanleg van een busbaan van het station naar de universiteit.

Leefbaar Utrecht wil de komende zittingsperiode deelnemen aan de coalitie. Haar belangrijkste eis is de invoering van het referendum bij de besluitvorming over belangrijke kwesties. Twee jaar geleden haakte de partij tijdens de onderhandelingen af omdat geen van de andere partijen met die eis instemde. PvdA, GroenLinks en VVD lieten gisteren echter weten het referendum bespreekbaar te vinden.

Leefbaar Utrecht heeft het voor het kiezen

Groot is de overwinning voor Leefbaar Utrecht in de gemeenteraadsverkiezingen van gisteren. Veertien zetels krijgt de partij. Hoe is dat mogelijk in een stad die nauwelijks stemmen wil?

Door onze correspondent JUTTA CHORUS

UTRECHT, 9 NOV. Van de 204 duizend Utrechtse, Vleutense en Meernse stemgerechtigden hebben gisteren 88 duizend hun stem uitgebracht. Ruim 42 procent in de stad, 57 procent in de dorpen. Van die stemmen ging er 25.000 naar Leefbaar Utrecht. Veertien zetels van de 45. Boze stemmen. Stemmen tegen de expansiedrift, de megalomanie en de bouwwoede van het stadsbestuur, in de terminologie van Leefbaar Utrecht.Het was ook niet erg handig van de coalitiepartijen PvdA, GroenLinks, VVD, CDA, D66 en Christen Unie en met name van wethouder Kernkamp (D66) van Verkeer om eerst de stad open te leggen en dan verkiezingen te houden. Evenmin kwam het goed uit dat de gemeente uit onkunde uitgerekend nu panden onder de prijs doorverkocht aan makelaars die vervolgens het driedubbele opstreken.

Volgens Leefbaar Utrecht is de hele stad boos. Maar als vooral boze mensen gisteren gingen stemmen, waarom was opkomst dan zo laag? De enige conclusie die te trekken is, is dat de burgers niet weten op wie ze moeten stemmen. Een kleine steekproef op straat wees gisteren uit dat veel voorbijgangers geen antwoord konden geven op de vraag welke partijen Utrecht besturen. De coalitie is een grijze brij van partijen. Zij nemen vergelijkbare besluiten en laten zich in de ogen van de buitenstaander ringeloren door vastgoedmaatschappen en andere kapitaalverstrekkers. Ze leunen op elkaar in een monistisch bestel. De oppositie valt dan al snel op. Zeker als die megafoonpolitiek bedrijft zoals Westbroek sinds drie jaar doet. Men houdt van hem, of blijft thuis. Tijdens de campagnedagen op de stadhuisbrug, bleef het angstig stil bij de kraampjes van de politieke partijen. D66 had een paar bureaus met computers naar buiten gesleept en bood de voorbijganger haar website aan. Maar tevergeefs. Genoeg reden was er dus om niet te hoeven stemmen. Maar waarom wèl? Waarom zouden boze burgers nog eens hun proteststem aan een oppositiepartij geven? Aan een partij die twee jaar geleden bewust geen bestuursverantwoordelijkheid op zich nam? Leefbaar Utrecht is er kennelijk in geslaagd een geloofwaardig programma aan te dragen. De partij schreef een programma dat tot en met de prijs van de parkeerkaarten in het centrum beschrijft hoe de stad eruit moet zien. Bovendien gaf de partij als enige iets om de van de politiek vervreemde stadsbewoner zijn macht terug te geven: de mogelijkheid om via het referendum mee te beslissen over grote infrastructurele projecten. Zo ziet een stad in de steigers het graag. Wel is het de vraag hoe het referendum van de grond komen in een stad die niet wil stemmen. Met dit opkomstpercentage zal ook Leefbaar Utrecht er niet in slagen het quotum te behalen.

Leefbaar Utrecht wil nu besturen. Gisteravond zat Henk Westbroek in het debat na afloop van de uitslagen te kwartetten met zijn potentiële coalitiepartners. Losjes opperde hij met het uitslagenlijstje in zijn hand wat mogelijkheden. " Alles is mogelijk", zei hij. "Leefbaar Utrecht, PvdA en VVD hebben een kleine meerderheid. Leefbaar Utrecht VVD, Christen Unie, Socialistische Partij, CDA, dan ben je er ook." Ook Leefbaar Utrecht, Pvda en GroenLinks zag Westbroek wel voor zich. "Maar dan is de opositie wat te klein. En ik geloof heilig in de oppositie." Hij zou er nog eens een nachtje over slapen.

Zie ook:

Opgebroken Utrecht kiest protest (8 november 2000)

( a d v e r t e n t i e s )